به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ زبان مادی و سکایی نیز از زبان‌های فارسی باستان به شمارمی‌رود. زبان سکایی زبان قوم سکاها بود. این اقوام از هزاره اول پیش از میلاد مسیح تا هزاره اول پس از میلاد مسیح منطقه وسیعی را از کناره‌های دریای سیاه تا مرزهای چین در تصرف داشتند. آثاری به زبان سکایی بر‌جای نمانده است تنها تعدادی لغت آن هم اغلب به صورت اسم خاص از این زبان در آثار یونانی، لاتینی و هندی مشاهده می‌شود. زبان مادی نیز زبان قوم ماد است. از این زبان نیز مانند زبان سکایی آثاری برجای نمانده است. تنها تعدادی لغت از این زبان در فارسی باستان و یونانی وجود دارد. این زبان‌ها در فارسی باستان به صورت‌های گوناگون در بخش‌های مختلف ایران وجود داشت و در هر بخش به زبانی مستقل تبدیل شده بود.

1- «گلوکوم» (glaucoma): معادل آن را «آب سیاه» قرار داده‌اند. این کلمه نام یک بیماری چشمی است. این کلمه از ترکیب دو اسم ساخته شده است و هر دو جزء این معادل در زبان فارسی کاربرد دارد. کلمه «سیاه» از نظر دستوری جزء صفات زبان فارسی محسوب می‌شود. کلمه «سیاه» در متون قدیم نیز مشاهده می‌شود از جمله این بیت حافظ:

آن سیه چرده که شیرینی عالم با اوست       چشم میگون لب خندان دل خرم با اوست

البته در این بیت مخفف کلمه «سیاه» به صورت «سیه» به‌کار رفته است. این معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود هرجند کاربرد کلمه لاتین را نیز در زبان امروز مشاهده می‌کنیم.

2- «آلویال» (alluvial): معادل آن را کلمه «آبرفتی» وضع کرده‌اند. این معادل از ترکیب اسم، بن ماضی فعل (رفتن ) و «یاء» مصدری ساخته شده است. فعل «رفتن» ٍِِدر متون قدیم دیده می‌شود و در این زمان‌ها به معنای «شستن» به‌کار می‌رفت. این فعل امروزه در زبان فارسی متروک شده است. اما کلمه معادل در زبان امروز به‌کار می‌رود تا اندازه‌ای که کاربرد کلمه لاتین را در زبان امروز مشاهده نمی‌کنیم. علاوه بر این کلمه، کلمه «آبرفت» نیز در زبان امروز استفاده می‌شود. 

3- «فجرد» ( fjord ): معادل این کلمه را «آبدره» قرار داده‌اند. این کلمه از ترکیب دو اسم تشکیل شده است که هر دو جزء آن در زبان امروز به‌کار می‌رود اما کاربرد ترکیب این دو کلمه را در زبان فارسی مشاهده نمی‌کنیم. دلیل این امر به مسئله زیبا شناسی و قرابت معنایی بازمی‌گردد. مجموع این عوامل تاثیر زیادی بر میزان کاربرد یک کلمه محسوب می‌شود. این عوامل در اغلب معادل‌هایی که توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای کلمات لاتین ساخته می‌شود در نظر گرفته نمی‌شود.

انتهای پیام/