هر هیأت مذهبی ارکانی دارد، تعامل واعظ یا سخنران، شاعر و مداح اهل بیت(ع) در رونق هیأت بسیار حایز اهمیت است. برای تبیین نقش مداحان، سخنرانان و شاعران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) در هیأتهای مذهبی گفت و گویی با تنی چند از شاعران و کارشناسان مذهبی انجام داده ایم.

مداحان از نقل‌های ابتر پرهیز کنند

حجت الاسلام والمسلمین ناصر رفیعی، عضو هیأت علمی جامعه المصطفی العالمیه در گفتگو با خبرنگار ما با اشاره به ویژگی‌های شاعران و مداحان از دیدگاه قرآن کریم اظهار می‌دارد: مداحان از نقلهای ابتر پرهیز کنند و اگر عبارت عربی را نمی توانند صحیح بخوانند نباید در این زمینه اصرار داشته باشند.

وی خاطرنشان می‌کند: نباید تعداد جمعیت حاضر در مراسم برای مداحان و سخنرانان مهم باشد، بلکه آن چیزی که باید مورد نظر باشد رضایت خداوند و مقبولیت درگاه الهی است.
این سخنران مذهبی با انتقاد از القای این تفکر که دین تنها برای آخرت است، گفت: دین متعلق به زندگی دنیا و آخرت انسان است و این مطلب باید در سخنرانی‌های مذهبی مورد توجه قرار گیرد. حجت الاسلام والمسلمین رفیعی محمدی نقش مداحان و شاعران را در تبیین این موضوع مهم می‌داند و می‌افزاید: در شرایط کنونی با توجه به دلزدگی جوانان از دین به خاطر اقدامات تخریبی دشمن باید با به کار بردن نصایح و پندهای داستانی و روایی در مداحی ها، آنها را به دین علاقه مند کرد.

ضرورت توجه به ابعاد عقلانی و معرفتی عاشورا

مدیر کل تبلیغات اسلامی استان قم نیز اظهار می‌دارد: مهم ترین شرط حرکت در مسیر امام حسین(ع) اخلاص است و افرادی که در زمینه ارادت به خاندان اهل بیت(ع) توفیقاتی را به دست آورده اند به برکت اخلاص بوده است. حجت الاسلام والمسلمین عباس اسکندری می‌افزاید: عاشورا مکتبی جاری در سراسر زندگی شیعیان است و درس آموزی از فرهنگ عاشورایی باید با برنامه‌ریزی به همه سال تعمیم یابد و به دهه محرم محدود نشود.
وی خطاب به مداحان، وعاظ و دست اندرکاران مراسم مذهبی خاطرنشان می‌کند: در برگزاری مراسم عزاداری علاوه بر بعد عاطفی، توجه به ابعاد عقلانی، معرفتی و انسان‌سازی عاشورا نیز یک ضرورت است و اهمیّت فراوانی دارد.

اسکندری با بیان اینکه در تاریخ واقعه ای مانند عاشورا وجود ندارد، تصریح می‌کند: واقعه، نقش عاشورا و تاثیرگذاری آن بی بدیل است و اگر کسی فکر کند برای عاشورا همتا و معادلی پیدا می‌شود در اشتباه است. این کارشناس مذهبی عنوان می‌کند: این همه روایات و اقوالی که از پیامبران(ص) و ائمه اطهار درباره ذکر مصایب و عزاداری حضرت ابا عبدا...(ع) و گریستن و گریاندن در مصایب آن حضرت وجود دارد، در مورد هیچ کس دیگری وجود ندارد.

وی با انتقاد از دهه سازی‌های سلیقه‌ای تأکید می‌کند: نباید بگذاریم اصل عاشورا و دهه محرم در این دهه سازی‌ها گم شود و تحت تأثیر قرار گیرد و در این زمینه باید از دستورها و نظرهای مراجع عظام تقلید تبعیت کرد. مدیر کل تبلیغات اسلامی استان قم با بیان اینکه فرهنگ عظیم عاشورا نباید دستخوش سلایق شود، می‌افزاید: امروز وظیفه داریم این فرهنگ انسان ساز را همانطور که گذشتگان ما به دست ما سپرده اند، حفظ کنیم و به نسل بعد ارایه کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین اسکندری با تأکید بر اینکه نباید احساسها و تعصبهای بی‌جا بی‌همتا بودن عاشورا در تاریخ را تحت تأثیر قرار دهد، ابراز می‌دارد: باید همواره سعی کنیم فرهنگ عظیم عاشورایی یکه تاز و شاخص باشد.

مداحان قرائت ماتم در مراسم عزاداری را برجسته نکنند

محمد علی مجاهدی از شاعران آیینی نیز از دیگر کسانی است که در این زمینه صاحب نظر است. او در گفت و گو با خبرنگار قدس با بیان اینکه قرائتهای مختلفی از فرهنگهای عاشورایی وجود دارد، تصریح می‌کند: مداحان نباید در مراسم عزاداری تنها قرائت ماتم را برجسته کنند و این قرائت دیگر به تنهایی نمی‌تواند پاسخگو باشد.

رئیس کانون مداحان و شاعران استان قم تأکید می‌کند: باید قرائتهای حماسی، ارزشی، مکتبی و عرفانی واقعه عاشورا را در هم آمیخت و تلفیقی از آنها را برای مردم بازگو کرد تا فرهنگ بزرگ عاشورا برای جامعه به بهترین شیوه تبیین شود. پدر شعر آیینی کشور با اشاره به رویکرد احساسی حاکم بر محافل مذهبی نسبت به واقعه عاشورا پیش از انقلاب اسلامی خاطرنشان می‌کند: با روشنگری‌های بزرگانی چون شهید مرتضی مطهری قرائتهای عرفانی، حماسی نیز از واقعه عاشورا ارایه شد و مطهری پیشگام قرائت غیر ماتمی از عاشورا بود.

هیأتهای مذهبی مداح محور نشوند

امیر اکبرزاده، شاعر آیینی کشور در گفت و گو با خبرنگار قدس با تأکید بر نقش شاعران آیینی در هیأتهای مذهبی تصریح می‌کند: شاعران آیینی دقیقاً مسیری موازی با مسیر وعاظ دارند و از جایگاهی برخوردارند که خط مشی فکری تعریف می‌کنند. وی می‌افزاید: متأسفانه در جامعه فعلی هیأتهای مذهبی، مداح برای شاعر خط مشی تعیین می‌کند و بر همین اساس هیأتهای ما مداح محور شده اند و متأسفانه شاعران درحاشیه قرار گرفته اند، همانطور که وعاظ به حاشیه رفته اند و ابعاد شعر و منبر ضعیف شده است. این شاعر آیینی کشور تأکید می‌کند: باید تعاملی بین شاعر، مداح و واعظ که سه رکن هیأتهای مذهبی هستند اتفاق بیفتد تا مخاطب هیأت بسته کاملی از نظر شعر، مداحی و خطابه دریافت کند.

اکبرزاده وضعیت اشعار مورد استفاده توسط مداحان را نامطلوب ارزیابی می‌کند و ابراز می‌دارد: شعری که توسط مداحان استفاده می‌شود تنها از این نظر خوب است که رویکرد دینی و مذهبی قوی دارد، اما از نظر ادبی قوی نیست و تنها از نظر معنایی ومفهومی به هیأت برمی گردد؛ در واقع شعر آنان فرهنگ سازی نمی کند و تنها روایتی از تاریخ ائمه اطهار(ع) است. مؤلف کتاب شعر «در پیله ام چراغانی است» ادامه می‌دهد: شاعران مذهبی دودسته اند، شاعرانی که هیأتی هستند و شاعرانی که به سمت شعر فاخر مذهبی رفته اند، شاعران هیأتی ظواهر امر را می‌بینند و بیشتر دنبال شعری هستند که مجلس گرم کن باشد تا اینکه فرهنگ سازی بکند.

براساس این گزارش به نقل از قدس انلاین؛ این شاعر آیینی با اشاره به آسیب های اشعار آیینی تصریح می‌کند: بزرگ ترین خطری که اشعار آیینی را تهدید می‌کند قرار دادن جایزه برای شاعران مذهبی است، شاعری که شاعر آیینی می‌شود و برای او جایزه تعیین می‌شود، دچار آسیب می‌شود، چرا که ارتقای فکری اش از بین می‌رود و به عنوان منبع درآمد به شعر نگاه می‌کند.

اکبرزاده با تأکید بر ضرورت ساماندهی شاعران آیینی کشور اظهار می‌دارد: نهادهای زیادی دنبال ساماندهی شاعران آیینی هستند، اما چون رویکردها هیأتی است، تعاملی بین شاعران هیأتی بوجود نیامده است و اگر هم تعاملی برقرار شده ضعیف است و نتیجه قابل توجهی ندارد.

انتهای پیام/پ3