باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا بالاور - سریال «تاسیان» جدیدترین اثر نمایشی تینا پاکروان است که پیش از این مخاطبان او را با سریال «خاتون» در شبکه نمایش خانگی می‌شناختند. وی اکنون با سریال جدید خود به نام «تاسیان» که بازیگران مطرحی چون پانته‌آ پناهی‌ها، مهران مدیری، هوتن شکیبا، نازنین بیاتی، بابک حمیدیان و صابر ابر در آن حضور دارند مجددا در پخش نمایش خانگی قرار گرفته است.

این سریال روایتگر مهرماه ۱۳۵۶ است که سرانجام در ۱۹ بهمن ماه ۱۴۰۳ در یکی از پلتفرم‌های نمایش خانگی به نمایش درآمد اما در بدو نمایش با برخی حواشی همراه شد تا جاییکه برخی کاربران در فضای مجازی آن را با سینمای قبل از انقلاب موسوم به «فیلمفارسی» مقایسه کردند.

به عنوان نمونه، یک کاربر در شبکه ایکس نوشت: «هزار مدل فیلم و سریال قبل از انقلاب ساخته شده ولی در هیچکدام از آنها به اندازه تاسیان به جزئیات دقت نشده است!» کاربر دیگری به نام مائده هم نوشته: «مسئله فقط بی‌حجابی و استفاده از کلاه‌گیس نیست. خیلی از خط قرمزها در اولین قسمت سریال تاسیان نادیده گرفته شده.»

علی مطهری نماینده سابق مجلس نیز در مطلب کوتاهی که در خصوص این سریال در فضای مجازی نوشت، از آنچه تلاش برای «عادی جلوه دادن رقص مختلط و مانند آن» خواند، به شدت انتقاد کرد.

پس از این انتقادها، سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) در بیانیه‌ای نوشت: سریال تاسیان علیرغم جلسات متعدد کارشناسی و تبیین اشکالات مضمونی نتوانست تایید فیلمنامه و مجوز تولید بگیرد و به دلیل عدم اصلاح ایرادات هنوز موفق به دریافت مجوز انتشار نشده و رسیدگی به تخلف عوامل تولید و سکوی انتشاردهنده در دست پیگیری است.

حواشی این سریال بهانه‌ای شد تا با «جبار آذین» منتقد و مدرس سینما به گفتگو بنشینیم و زوایای این ممنوعیت و اکران بدون مجوز سریال تاسیان در شبکه نمایش خانگی را بررسی کنیم.

پهلوی بهانه‌ای برای به تصویر کشیدن مشروب خواری و رقص‌های مختلط در تاسیان!

آذین درباره تاسیان گفت: تینا پاکروان در دومین اثر خود پس از خاتون، این‌بار برای تولید تاسیان بی‌پروا از خط قرمز‌ها عبور کرده است. وی مانند برخی دیگر از هنرمندان برای ساختن و روایت داستان عاشقانه سریالش از قالب تاریخی استفاده کرده است تا بتواند راحت‌تر داستان خود را تعریف کند؛ اما مجبور شده آگاهانه از خطوط قرمز عبور کند. 

وی ادامه داد: تاسیان یک ملودرام تاریخی است که قصه‌اش را در دهه ۵۰ بازگو می‌کند و خط محوری آن که چندان تازه نیست، عشقی میان یک ساواکی به اسم امیر و دختری به نام شیرین است. رخداد وقایع فیلم در دوران پهلوی به گمان پاکروان توانسته بهانه‌ای برای طرح روابط امیر و شیرین و نمایش رقص‌های مختلط و نمایش‌هایی از مصرف دخانیات و مشروب‌خواری باشد.

وی افزود: البته این نوع مسائل در آن روزگار عادی و معمولی بوده، اما مسئله این است که پاکروان داستان و مسائل جاری آن زمان را برای جامعه امروز در قالب سریال روایت می‌کند و بدیهی است سریالش با محدودیت‌ها، مخالفت‌ها و ممیزی‌های ساترا که متولی نظارت بر تولید شبکه‌های نمایش خانگی است روبه رو شود‌.

عبور آگاهانه تاسیان از خطوط قرمز ساترا

آذین گفت: در واقع تاسیان آگانه برای جذب مخاطب و تابوشکنی از خطوط قرمز عبور کرده است؛ درحالیکه این مسائل می‌توانست با فرهنگ جاری و قوانین موجود کمی پاستوریزه طرح شود. به عبارتی ندادن مجوز پخش به سریال تاسیان از منظر نگاه ساترا قانونی است و این سریال هنگام دور زدن قانون با خط قرمز‌ها تصادف کرده و اکنون مجبور شده است از این وضعیت برای تبلیغ بیشتر خود سود ببرد.

وی بیان کرد: تاسیان می‌توانست نمایشی از آن فرهنگ دوران پهلوی داشته باشد و با درایت بیشتری کار را به تصویر بکشد که همین امر فیلم را دچار مشکل کرده است.

بی توجهی احتمالی پاکروان به توضیحات ساترا

جبار آذین درباره اظهارات ساترا گفت: البته ساترا عنوان کرده است وقتی فیلمنامه ارسال شده، فیلمنامه تایید نشده‌است و گفتند باید روی فیلمنامه کار شود؛ ولی پاکروان به توضیحات ساترا توجهی نکرده و آگاهانه از این مسائل عبور کرده است. البته خانم پاکروان فردی با استعداد است که کارهای بدی نساخته است.

وی ادامه داد: همچنین چون تنها دو قسمت از این سریال پخش شده است نمی‌توان از منظر کمی و کیفی آن را مورد بررسی قرار داد. اما بر اساس کارهای قبلی ایشان، تاسیان می‌تواند مجموعه خوبی باشد و مسئله همان محتوای سریال است که طبعا می‌تواند با واکنش‌های منفی در جامعه ما همراه شود؛ اگرچه این سریال موافقینی هم دارد.

حضور بازیگران مطرح دلیلی برای جذب مخاطب

وی در پاسخ به این سوال که آیا بازیگران مطرح در سریال تاسیان از روند احتمالی ممنوعیت در روند نمایش فیلم آگاه بوده‌اند؟ گفت: بازیگران سریال تاسیان مانند فیلم کیک محبوب من، می‌دانستند موضوعی که مطرح و تبدیل به سریال می‌شود، به ناچار با خط قرمزهای جامعه برخورد خواهد کرد و این را قطعا می‌دانستند. با این حال سریال ساخته و از بازیگران مطرح استفاده شده است که همین امر برای جذب مخاطب کافی است تا مخاطبان هرطور شده این سریال را تماشا کنند.

وی درباره پول و سرمایه و تاثیر آن در سینما و جامعه بیان کرد: پشت این قضایا مانند خیلی اتفاقات دیگر که در سینما وجود دارد مسئله پول و سرمایه است. پول و سرمایه است که تأثیر می‌گذارد، آدم‌ها را می‌خرد و جابه‌جا می‌کند، سیاست‌ها را متاثر می‌کند، لذا اینجا هم یک تشکل بزرگ برای ساخت این سریال وجود دارد که پیش‌تر هم در ساخت سریال شبکه نمایش خانگی فعال بوده و کار کرده است. وگرنه خود سازندگان هم می‌دانستند قطعا با این فیلم و ممیزی‌های آن برخورد خواهد شد.