به گزارش حوزه فناوری گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، سی‌وهشتمین قسمت برنامه «چرخ» به بررسی وضعیت موزه‌های علم و فناوری در ایران اختصاص داشت. بخش «میز فناوری» برنامه‌ی دوشنبه ۱۳ آبان، میزبان سیف‌اله جلیلی، رئیس موزه‌ی ملی علم و فناوری ایران بود.

از نگهداری اشیا تا آموزش مردمی علم

رئیس موزه‌ی ملی علم و فناوری ایران در ادامه درباره شکل گیری اولین موزه علم دنیا، گفت: نسل اول این موزه‌ها در قرن هجدهم ایجاد شد، سال ۱۷۹۴ هنرستان ملی علم و صنعت فرانسه یک مجموعه‌ی علمی را راه‌اندازی کرد. در سال ۱۹۰۶ موزه‌ی دویچه‌ی آلمان، سال ۱۹۳۰ موزه‌ی علم و صنعت نیویورک و سال ۱۹۳۳ موزه‌ی علم و صنعت شیکاگو راه‌اندازی شد. نسل سوم هم که مراکز علوم و فناوری آغاز به کار کردند، به سال ۱۹۳۷ برمی‌گردد که کاخ اکتشاف پاریس افتتاح شد. به‌طور کلی نسل اول با اهداف نگهداری، مجموعه‌داری و پژوهش ایجاد شد، اما از نسل دوم و سوم، آموزش عموم مردم به‌عنوان اهداف اصلی مطرح شد.

لطفا به وسایل این موزه‌ها دست بزنید!

جلیلی درباره‌ی تفاوت موزه‌های کلاسیک با موزه‌ها و مراکز علم و فناوری بیان کرد: تفاوت بنیادینی که بین موزه‌های سنتی و موزه‌های علم وجود دارد این است که موزه‌ سنتی معمولا مرکزی است برای نمایش اشیای تاریخی. این مجموعه‌ها فقط برای دیدن هستند و اجازه‌ی دست زدن به آن‌ها را ندارید. موزه‌ها و مراکز علوم و فناوری تعاملی هستند. یعنی شما مجاز هستید که به وسایل آن‌ها دست بزنید و با آن‌ها کار کنید. این موزه‌ها محل آموزش هستند. در واقع در این موزه‌ها می‌گویند لطفا به وسایل اینجا دست بزنید.

در ایران فقط یک موزه‌ی علم دارد

جلیلی در بخش پایانی صحبت‌هایش درباره‌ی وضعیت مراکز و موزه‌های علم و فناوری در ایران بیان کرد: اولین موزه‌های سنتی ایران در سال ۱۲۹۵ در زمان ناصرالدین شاه افتتاح شد. از این سال موزه‌های سنتی بسیار زیادی در ایران به‌وجود آمدند، اما موزه‌های علمی ایران بسیار کم هستند. شاید اصلی‌ترین و واقعی‌ترین موزه‌ی علمی ایران، موزه‌ی ملی علم و فناوری ایران است که سال ۱۳۸۹ تاسیس شده است. در خیلی از شهر‌های ایران موزه‌ی تاریخ طبیعی وجود دارد، اما نمی‌توان به آن‌ها موزه‌ی علم گفت. در ایران استقبال از مراکز علمی محدود است، چون دسترسی به آن‌ها کم است، اما موزه‌ی ملی علم و فناوری ایران سالانه حدود ۵۰ هزار بازدیدکننده دارند.

انتهای پیام/