باشگاه ضرب‌المثل /21
«بادنجان دور قاب چین» ها را می‌شناسید؟
در باشگاه ضرب‌المثل امروز حکایت کوتاهی از ضرب‌المثل «بادنجان دور قاب چین» را می‌خوانید...
به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ ضرب‌المثل‌ها در هر ملتی اشاره‌ای دارند به فرهنگ و اعتقاد و آداب و رسوم آن مردم. هر اندازه که یک ملت از تمدن و تاریخ حیات بیشتری برخوردار باشد، به همان میزان هم ضرب‌المثل‌ها و کنایه‌ها در آن کشور بیشتر است.
در این میان ایرانیان از دیرباز مردمانی با فرهنگ غنی بوده‌اند. گوشه‌ای از این تمدن و فرهنگ به مقوله ادبیات در کشورمان برمی‌گردد.
ادبیاتی که نه تنها در عرصه نظم که در عرصه نثر هم حرفی برای گفتن دارد. در میان آثار منظوم و منثور اما جملات و ابیاتی دیده می‌شود، که امروز به مثلی شیرین و فراگیر درمیان ما تبدیل شده‌اند. یادگیری این مثل‌ها می‌تواند ما را در بیان هرچه سریع‌تر پیام به دیگران کمک کند.
با این وصف در باشگاه ضرب‌المثل امروز به نقل حکایت کوتاهی از ضرب‌المثل «بادنجان دور قاب چین» می‌پردازیم.
ضرب‌المثلی که معمولاً در مورد افراد چاپلوس و متملق به کار می‌رود. با بیان این مثل در مورد آن‌ها در واقع زشتی رفتارشان را به رخ آن‌ها می‌کشند. اما باید دید این مثل اشاره به چه حکایت و روایت تاریخی دارد.
***************************************
پیش از این در باشگاه ضرب‌المثل 17 و در گزارش مربوط به مثل «کاسه داغتر از آش» از تلاش امیران و نزدیکان دربار ناصرالدین شاه قاجار برای خودنمایی و عرض ارادت خالصانه‌شان حرف زده بودیم. حکایت ضرب‌المثل امروز هم از این قاعده مستثنی نیست.
ماجرا بر می‌گردد به همان مراسم آش شله قلمکار پزان در عهد ناصرالدین شاهی. آنچه که بیش از هر چیز در این مراسم برای خودنمایی وزرا و رجال سیاسی کاربرد داشت، سبزی پاک کردن بود و بادنجان دور قاب چیدن.
در این مراسم عده‌ای بودند که در امر پخت آش به خودنمایی و چاپلوسی می‌پرداختند و عده‌ای که از کار پخت و پز چیزی نمی‌دانستند، که در صدر آن‌ها صدراعظم بود، دو کار مهم داشتند.
اول اینکه بادنجان‌ها را پوست بکنند و دوم اینکه پس از پخته شدن بادنجان، آن‌ها را دور قاب‌های آش و خورش بچینند.
حال در این میان اگر ناگهان شاه به چادر آن فرد ورود می‌کرد، نهایت دقت و سلیقه را برای چیدن این بادنجان‌ها به دور قاب به کار می‌برد تا در نظر شاه خوش‌تر آید.
در هر صورت «بادنجان دور قاب چین» از آن زمان ناظر بود بر افراد چاپلوس و متملق که رفته رفته به شکل ضرب‌المثل در آمده است.
گزارش از: مریم محمدی
انتهای پیام/
ن یا بادمجان!