به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران با توجه به اینکه ده دوره قبل که هر یک از آن‌ها با فراز و نشیب‌های متفاوتی برخوردار بود و کارگردانان بسیاری با آثار متفاوت حضور داشتند آثار خود را برای مخاطبان و دوستداران عرصه هنر به تصویر کشیدند و توانستند سیمرغ‌های بلورین را از آن خود و عوامل توانمند گروهشان کنند، حال این بار فرازی به دوره‌های یازدهم تا پانزدهم جشنواره بین‌المللی فیلم فجر زدیم تا مقایسه‌ای را با دوره‌های پیشین داشته باشیم.

 
"دوره یازدهم" جشنواره فیلم فجر در بخش فیلم‌های خارجی بسیار ضعیف عمل کرد و جز نمایش چند فیلم از کارگردانان مطرح سینمای جهان در قسمت جشنواره جشنواره‌ها حرفی برای گفتن نداشت. در بخش سینمای ایران یکه تاز فیلم‌های اکشن که درصد قابل ملاحظه‌ای از فیلم‌ها را تشکیل می‌دادند فیلم "افعی" محمدرضا اعلامی بود که به دلیل کپی از یک فیلم خارجی سروصداهای زیادی به پا کرد اما در میان فیلم‌های قابل ملاحظه آن سال می‌توان به "سارا" داریوش مهرجویی، "ردپای گرگ" مسعود کیمیایی، "یک بار برای همیشه" سیروس الوند، "بانو" داریوش مهرجویی و از "کرخه تاراین" ابراهیم حاتمی‌کیا اشاره کرد که در آرای منتقدان و نویسندگان سینمای بهترین رده‌ها را از آن خود کردند. کیومرث پوراحمد که با مجموعه خاطره‌انگیز "قصه‌های مجید" دل فیلم‌ها را به دست آورده بود سه اپیزود جدید از آن داستان‌ها را در قالب فیلم "صبح روز بعد" و اپیزودی طولانی از آن را با عنوان "شرم" به جشنواره ارائه کرد و توانست جایزه ویژه هیات داوران را کسب کند.

سیمرغ بلورین بهترین فیلم  این دوره به "از کرخه تاراین" رسید و به "سیروس الوند" و "داریوش مهرجویی" به ترتیب سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و فیلمنامه‌ اهدا شد.


از نکات قابل توجه‌ این دوره نادیده گرفته شدن بازی فوق‌العاده "فرامرز قریبیان" در "رد پای گرگ" از سوی هیات داوران بود که به جای آن برای فیلم "بندر مه آلود" این جایزه را کسب کرد اما آشنایان به مناسبات سینمای ایران می‌دانستند که بنا به دلایل فرامتنی این جایزه برای او در فیلم "کیمیایی" بوده است ضمن اینکه فیلم "بانو" برای هفت سال توقیف شد و در زمان دولت اصلاحات اجازه اکران پیدا کرد.

"دوره دوازدهم" یکی از دوره‌های سوت و کور پرواز سیمرغ بر فراز آسمان سینمای ایران بود بزرگان حضور نداشتند وفیلم‌های حادثه‌ای کم مایه وضعیف عرصه را برای یکه تازی خود مناسب دیده بودند در این بین "محمد بزرگ نیا" برای "جنگ نتفکش‌ها"جایزه بهترین کارگردانی را گرفت و "حماسه مجنون" جمال شورجه مورد تقدیر هیات داوران قرار گرفت اما در بخش جشنواره جشنواره‌ها فیلم‌های قابل ملاحظه‌ای همچون "عجیب‌تر از بهشت" "جیم جار موش" "مادادایو" "آکیرا کوروساوا" و "آخرین امپراتور" برنارد برتولوچی به نمایش درآمدند.

"دوره سیزدهم" همراه بود با نمایش آثار قابل ملاحظه‌ای همانند "پری" داریوش مهرجویی، "روز واقعه" شهرام اسدی، "کیمیا" احمدرضا درویش و "روسری آبی" رخشان بنی اعتماد توانست برای خود کمی آبرو دست و پا کند.

در این بین "احمدرضا درویش" با پرداخت خوب صحنه‌های جنگی فیلمش خود را به عنوان کارگردان مسلط مطرح کرد.

سیمرغ بلورین بهترین فیلم به "روز واقعه" رسید و "داریوش مهرجویی" برای فیلم "پری" جایزه بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.

بزرگداشت "کنجی میزوگوچی" فیلمساز بزرگ ژاپنی و "سرگئی آیزنشتاین" فیلمساز صاحب سبک سینمای شوری در دهه بیست میلادی از بخش‌های جالب توجه بخش بین‌المللی جشنواره بود.

حضور "ایرج قادری" کارگردان و بازیگر کهنه کار سینمای پیش از انقلاب با فیلم "می‌خواهم زنده بمانم" پس از بیش از ده سال ممنوع‌الفعالیت بوده از نکات جالب توجه و بحث‌انگیز جشنواره "سیزدهم" بود.

 
"می‌خواهم زنده بمانم" به خاطر داستان بالقوه جذابش و پرداخت خوب صحنه‌هایش، جدای استقبال تماشاگران توانست تایید نسبی منتقدان و نویسندگان سینمایی را به همراه داشته باشد و راه را برای ادامه فعالیت "قادری" هموار سازد که البته خود او نیز در سال‌های بعد توانست این موقعیت را تکرار کند.
 
"دوره چهاردم" که دوره‌ای نه چندان متفاوت بود در بخش مسابقه سینمای ایران به جز "لیلی با من است" کمال تبریزی که با دید کمیک به موضوع دفاع مقدس و بدون گذشتن از خطوط قرمز توانست نگاه‌ها را معطوف خود سازد سایر فیلم‌ها چندان حرفی برای گرفتن نداشتند "ضیافت" مسعود کیمیایی که شروع دوره جوانگرایی سازنده‌اش بود برخلاف شروع کوبنده‌اش پایانی ضعیف و نچسب داشت. "کیومرث پوراحمد" با خواهران غریب فیلمی موزیکال و خانوادگی ساخته بود اما با آثار خوبش فاصله‌ها داشت.

مجید مجیدی با "پدر" حضور خود را در سینمای ایران به عنوان کارگردانی صاحب نام تثبیت کرد ولی فیلمش کاستی‌هایی داشت.

"بوی پیراهن یوسف" و "برج مینو" هم توانستند موفقیت‌ از کرخه تاراین و به خصوص "خاکستر سبز" را برای "ابراهیم حاتمی کیا" به ارمغان بیاورند.


مرحوم "رسول ملاقلی پور" با دو فیلم "نجات یافتگان" و "سفر به چزابه" کیفیت جشنواره را اندکی رونق بخشید هیات داوران این دوره سیمرغ بلورین بهترین فیلم را به فیلم "پدر" اعطا کرد و کیومرث پوراحمد را به عنوان بهترین کارگردان برگزید. 

یکی از نکات قابل توجه این جشنواره بزرگداشت فریتس لانگ، فیلمساز آلمانی و نمایش دو فیلم مطرح دهه نود "هفت" دیوید فینچر و "رستگاری در شاوشنگ" فرانک دارابانت توجه بسیاری از علاقه مندان و پیگیران سینمای جهان در این دوره بود.

"دوره پانزدهم"جشنواره فیلم فجر نمایش بیشتر آثار "آکیرا کوروساوا" در قالب بزرگداشت. "توشیرو میفونه" و نیز نمایش ساخته‌های تیم رابینز، آلن رنه، نیکیتا میخالکوف، جیم جارموش و برادران کوئن و برخی دیگر از فیلم‌های روز و بدون شکل جهان از مهم‌ترین بخش‌های بین‌املل پانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر بودند اما در این میان این بخش کماکان از داشتن شکلی رقابتی و رسمی محروم بود.

در سینمای ایران "احمدرضا درویش" با فیلم "سرزمین خورشید" سعی داشت تا موفقیت "کیمیا" را تکرار کند که چندان موفق نشد. "داریوش مهرجویی" با فیلم "لیلا" یکی از بهترین ملودورام‌های تاریخ سینمای ایران را از روی داستان معمولی ساخت و به نمایش درآورد و با استقبال بی‌نظیر تماشاگران و صاحبان قلم روبرو شد اما بخش عمده جشنواره آثار موسوم به فیلم‌‌های جشنواره‌ای تصرف کردند که پرچم‌دار آنها فیلم خوب "بچه‌های آسمان" مجید مجیدی بود که حتی به فهرست پنج نامزد اسکار بهترین جایزه خارجی نیز راه پیدا کرد.

"بچه‌های آسمان" عنوان بهترین فیلم جشنواره را به دست آورد و مجیدی نیز سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را از آن خود کرد.


نکته دیگر اینکه سینمای حادثه‌ای و کم مایه نیز در کنار این نوع فیلم‌ها در جشنواره همچنان عرض اندام می‌کرد که البته چندان مورد اعتنا قرار نگرفت و می‌رفت تا به سال‌های افول خود نزدیک شود.

انتهای پیام/