حضرت آیت الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی در روز عید غدیر و در آستانه برگزاری چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سخنرانی خود به دو موضوع مهم در انتخابات اشاره کردند و فرمودند: در درجه اول مشارکت حداکثری و در درجه دوم انتخاب اصلح در انتخابات اهمیت دارد.

موضوعی که برای خیلی ها شاید به یک سوال تبدیل شده بود. شاید بسیاری از ما ترجیحمان این باشد که یک انتخاب باب میلمان رقم بخورد حتی اگر مشارکت چندان هم بالا نباشد. از همین رو نیز تلاش می‌کنیم در این گزارش به اهمیت میزان مشارکت بالا در انتخابات از زبان کارشناسان مختلف بپردازیم.

اگر در ایران خلاء قدرت رخ دهد راه‌های نفوذ بسیاری باز می‌شود

حسین کنعانی مقدم کارشناس مسائل سیاسی در این باره معتقد است:   شبکه‌های فارسی زبان به خط شده‌اند و همه یک خط فکری را دنبال می‌کنند ناظر بر اینکه مردم ایران رای ندهید، در سال‌های گذشته به صورت تلویحی به این موضوع می‌پرداختند، اما امروز به صورت مستقیم و رو در رو تلاش می‌کنند با انحراف افکار عمومی مانع حضور آن‌ها در پای صندوق رای شوند. اینکه چرا رسانه‌های فارسی زبان معاند در تلاش هستند تا مانع حضور مردم در انتخابات شوند به این دلیل است چرا که دشمن به دنبال ایجاد یک خلاء قدرت در کشور است.

وی در این باره تصریح کرد: دشمن به خوبی می‌داند تنها راه نفوذ و اجرای خواسته‌های شوم خود در ایران از طریق ایجاد خلاء قدرت صورت می‌گیرد. دشمن می‌داند اگر در ایران خلاء قدرت ایجاد شود، راه‌های نفوذ بسیاری پیش رویش باز می‌شود بنابراین مترصد ایجاد چنین وضعیتی برای بهره‌برداری بیشتر به نفع خود است لذا با هزینه کرد و وقت گذاشتن بسیار تلاش می‌کند در صفوف مردم نفوذ پیدا کنند تا به کشور ضربه بزند. یکی از مولفه‌های قدرت که ما را در برابر چانه‌زنی‌ها و معادلات بین‌المللی قدرتمند می‌کند، درصد مشارکت بیشتر مردم به عنوان پشتوانه تصمیمات آینده دولت است به این خاطر اگر دولت ضعیف و حداقلی روی کار بیاید اولین ضربه به ملت ایران وارد می‌شود چرا که ایران برای دفاع از امنیت و حقوق ملی نمی‌تواند با قدرت بیشتری در مجامع و مناسبات بین‌المللی حضور پیدا کند.

مشارکت مردم از اصلی ترین ابزار یادگیری اجتماعی و رشد فردی است

بابک نگاهداری، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس  هم ۱۰ نکته راهبردی را در خصوص اهمیت مشارکت مردم در انتخابات مطرح کرده که برخی از آنها به این شرح است:  ۱- در اسلام هدف نهایی هر فعالیتی رشد و تعالی انسان است و توسعه انسانی بر هر امری مقدم است. مشارکت مردم از اصلی ترین ابزار یادگیری اجتماعی و رشد فردی است بنابراین امری دینی محسوب می‌شود. ۲- در نگاه اسلامی مشارکت و رای دادن صرفا حق نیست که بتوان از آن صرفنظر کرد بلکه چون هر فردی در مورد رشد و پیشرفت جامعه مسئول است هم حق است و هم وظیفه. ۳- مشارکت فراگیر از آنجا که فرصت رشد همگانی و برابر استعدادهاست، عین عدالت است و چون نظارت جمعی را افزایش می دهد قطعا کاهنده فساد است و قدرت توزیع عادلانه ای پیدا می کند و شفافیت به اوج می رسد. ۴- شکل گیری گفتگوی اجتماعی و مشارکت مردم، اعتماد عمومی را در جامعه افزایش می دهد. فضا که مثبت شود ظرفیت‌ها بر هم افزا می شود. البته مشارکت باید در همه سطوح اعم از تصمیم گیری ، مطالبه گری، نظارت و اجرا دنبال شود. مردم باید اعتماد شوند تا اعتماد کنند.

مردم باید انتخاب کنند ، حتی اگر انتخابشان اشتباه باشد

موضوعی که به آن اشاره شد یعنی یادگیری اجتماعی صراحتا در تاریخ اسلام نیز برآن تاکید شده است.پیامبر عظیم الشان اسلام (ص)، امیرالمومنین علی (ع) ، امام حسن (ع)،  امام حسین (ع) و تمامی اهل بیت هرگز تلاش نکردند تا مردم را به زور شمشیر به راه خود بیاوردند با اینکه اگر می‌خواستند به زور حکومت خود را تثبیت کنند برایشان بسیار سهل بود اما از جان خود گذشتند به این قیمت که مردم انتخاب کنند، حتی به قیمت انتخاب اشتباه .

محمد حسن قدیری ابیانه در این زمینه گفته است: مقام معظم رهبری نمی‌خواهند افراد در انتخابات به خاطر نظر رهبری رای دهند بلکه می‌خواهند مردم خودشان فکر کنند و رای دهند و در نهایت پیروز شوند و یا شکست بخورند، زیرا این باعث رشد مردم می‌شود. مردم باید این مراحل را طی کنند، گاهی در انتخاب اشتباه و گاه درست عمل کنند و از اشتباه خود پند بگیرند. این مسئله باعث رشد مردم می‌شود.

اهمیت مشارکت از زبان نظریه‌های غربی 

حال بد نیست به برخی از نظریه های غربی در باب مشارکت نیز نگاهی بیندازیم.

۱. نظریه مشارکتی دموکراسی :

 - این نظریه تاکید دارد که دموکراسی واقعی تنها زمانی محقق می‌شود که شهروندان به طور فعال در فرآیند‌های سیاسی مشارکت کنند. رای دادن یکی از ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین اشکال این مشارکت است. بدون مشارکت فعال، سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌هاممکن است تنها به نفع گروه‌های خاصی انجام شود.

۲. نظریه دموکراسی نمایندگی :

 - این نظریه بیان می‌کند که شهروندان نمایندگان خود را برای تصمیم‌گیری انتخاب می‌کنند. اگر مردم از حق رای خود استفاده نکنند، نمایندگان منتخبی که نماینده واقعی مردم نیستند، ممکن است تصمیماتی بگیرند که با خواست اکثریت جامعه همخوانی نداشته باشد.

۳. نظریه دموکراسی توافقی (کنسنسوس) :

 - در این نظریه تاکید می‌شود که دموکراسی زمانی پایدارتر و موثرتر است که نظرات مختلف در جامعه منعکس شده و تصمیم‌گیری‌ها بر اساس توافق و تفاهم میان گروه‌های مختلف باشد. رای دادن به شهروندان این امکان را می‌دهد که نظرات و خواسته‌های خود را به گوش دولت برسانند.

۴. نظریه دموکراسی نهادینه :

 - این نظریه بر اهمیت نهاد‌های دموکراتیک و قوانین انتخاباتی تاکید دارد. مشارکت در انتخابات باعث می‌شود که این نهاد‌ها و قوانین قوی‌تر و پایدارترشوند و دولت‌ها را به پاسخگویی و شفافیت بیشترمجبور کنند.

۵. تئوری بهره‌وری اجتماعی :

 - رای دادن به شهروندان کمک می‌کند تا احساس تعلق به جامعه داشته باشند و به عنوان بخش مهمی از سیستم اجتماعی عمل کنند. این احساس تعلق و مشارکت می‌تواند به تقویت همبستگی اجتماعی و اعتماد عمومی منجر شود.

در پایان باید گفت: جمهوری اسلامی ایران در تلاش است تا به معنای واقعی به یک حکومت تمام عیار اسلامی تبدیل شود لذا اصل مردم هستند، مردم باید انتخاب کنند، پای انتخاب خود بایستند و از آن خوشحال شوند و یا آن را اصلاح کنند. از همین رو نیز امام خمینی (ره) می فرمایند میزان رای ملت است...

خبرنگار : فاطمه تورانلو