وزارت امور خارجه ژاپن در گزارش سالانه دیپلماسی خود با عنوان «Bluebook» که امروز (جمعه) در وب سایت این وزارت خانه منتشر شد، اعلام کرد: مسئله سرزمین‌های شمالی «جزایر کوریل» بزرگترین مسئله حل نشده بین ژاپن و روسیه است. سرزمین‌های شمالی جزایری هستند که ژاپن بر آن‌ها حاکمیت دارد و بخشی ذاتی ژاپن هستند، اما در حال حاضر روسیه آنها را به طور غیرقانونی به اشغال خود در آورده و در سال های  اخیر ژاپن تلاش‌هایی برای مذاکره به منظور حل مسئله ارضی و امضای معاهده صلح بین خود و روسیه، انجام داده است.

در این گزارش آمده است که  عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین، چالشی برای پایه‌های نظم بین المللی مانند حاکمیت قانون و ممنوعیت استفاده از زور به وجود آورده و با توجه به وضع اوکراین، طرف ژاپنی اکنون در موقعیتی نیست که بتواند درباره روند بعدی مذاکرات  با روسیه در خصوص مالکیت سرزمین‌های شمالی خود (جزایر کوریل) پیش بینی کند.

علاوه بر این، وزارت خارجه ژاپن مدعی است که روسیه ظاهرا در سال‌های اخیر تلاش کرده است یکپارچگی سرزمین‌های کشور‌های همسایه را تضعیف کند تا بتواند حوزه نفوذی را که پس از جنگ سرد از دست داده بود، به دست آورد. 

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در واکنش به این ادعای وزارت خارجه ژاپن گفت: چهار جزیره در بخش جنوبی خط الراس کوریل بخشی جدایی ناپذیر از قلمرو فدراسیون روسیه هستند.

در سال ۱۹۴۵، کل مجمع الجزایر به اتحاد جماهیر شوروی واگذار شد. توکیو ادعا‌هایی بر ایتوروپ، کوناشیر، شیکوتان و گروهی از جزایر خالی از سکنه داشت. وزارت امور خارجه روسیه بار‌ها اعلام کرده است که حاکمیت مسکو بر جزایر در قوانین بین‌المللی تضمین شده است و نمی‌توان آن را زیر سوال برد. ده‌ها سال است که مسکو و توکیو رایزنی‌هایی را برای انعقاد یک معاهده صلح در این باره انجام دادند.

پس از سفر پوتین به ژاپن در دسامبر ۲۰۱۶ و دیدار‌ با شینزو آبه، نخست وزیر وقت ژاپن، بیانیه مشترکی به تصویب رسید که در آن اعلام شده آغاز رایزنی‌ها درباره فعالیت‌های اقتصادی مشترک در جزایر کوریل جنوبی ممکن است گام مهمی در جهت انعقاد پیمان صلح باشد. همچنان دو کشور به رایزنی درباره فعالیت‌های اقتصادی مشترک در پنج مسیر از جمله آبزی پروری، کشاورزی گلخانه ای، گردشگری، انرژی بادی و مدیریت پسماند ادامه می‌دهند.