به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی از دیرباز در بین ایرانیان رایج بوده است. در گذشته به دلیل شناخته نشدن طب نوین و وجود گیاهان دارویی، مصرف دارو‌های سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مورد توجه بوده است که به دلیل ترکیبات طبیعی دارو‌های سنتی معمولاً عوارضی را برای بیمار به همراه نداشته است؛ همچنین وجود گیاهان دارویی در اقلیم‌های مختلف کشور می‌تواند دلیل دیگری برای استفاده از این دسته گیاهان باشد.

کشور ایران به تنهایی، دو برابر قاره اروپا از تنوع و گیاهان دارویی برخوردار است و بر اساس نظر گیاه شناسان و پژوهشگران تعداد گونه‌های گیاهی ایران ۸ هزار گونه و این آمار بیانگر غناء گیاهی به تنوع زیستی است.

گیاهان موجود صرفاً جامعه دارویی و ادویه‌ای ندارند بلکه در عرصه‌های مختلف تولید عطر آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند بنابراین رد پای گیاهان دارویی فقط در حوزه داروسازی به چشم نمی‌خورد. در ایران تولید گیاهان دارویی و زیستی در برخی موارد به صورت انحصاری عمل می‌کند، زیرا ۱۷۲۸ از کل ۲۳۰۰ گیاه موجود شناسایی شده در جهان در داخل مناطق ایران رشد می‌کنند.

متاسفانه عده‌ای بر این باورند که استفاده از گیاهان دارویی و سنتی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها نسخه قدیمی و منسوخ شده است و این موضوع ثروتمند در کشور‌های در حال توسعه و یا توسعه نیافته انجام می‌شود و این در حالی است که کشور‌های توسعه یافته از قبل ژاپن، چین، کره، ویتنام، آلمان، رالیا، نروژ، انگلستان، کانادا و آمریکا نه تنها برای درمان برخی از بیماری‌ها از طب سنتی در کنار طب نوین استفاده می‌کنند بلکه بخشی از هزینه‌های درمانی صورت گرفته در این حوزه تحت پوشش سازمان بیمه قرار دارد.

نکته حائز اهمیت؛ رشد فزاینده استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری هاست .اثرات و عوارض جانبی بعد از مصرف دارو‌های شیمیایی سبب شده تا مردم به سمت استفاده از گیاهان دارویی و سنتی برای درمان بیماری‌های شان بروند، اما این موضوع به معنی استفاده بیش از حد از گیاهان دارویی و سنتی نیست، زیرا زیاده روی و استفاده بدون نظر پزشک متخصص می‌تواند عوارضی را برای فرد به همراه داشته باشد همچنین باید توجه داشت که مصرف همزمان دارو‌های شیمیایی و گیاهی عوارض جبران ناپذیری را برای فرد به همراه خواهد داشت.

محمدرضا حاجی حیدری، متخصص طب سنتی ایرانی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از مردم بر این باورند که مصرف همزمان گیاهان دارویی با دارو‌های شیمیایی نیز تداخلی ندارد در حالی که این یک باور نادرست است. باید با اطلاع رسانی و فرهنگ سازی این باور غلط را اصلاح کرد، زیرا بسیاری از گیاهان دارویی در صورت زیاده رویی در مصرفشان هم دارای عوارض است و هم با برخی دارو‌های شیمیایی تداخل دارند.

او افزود: یکی از موارد تداخل معمول گیاهان دارویی افزایش یا کاهش تاثیر یک یا چند داروی شیمیایی است. به عنوان مثال چای سبز که یک گیاه دارویی در دسترس و پر مصرف است با دارو‌های ضد انعقاد تداخل دارد و مصرف آن در بیماران قلبی عروقی که دارو‌های ضد انعقاد مصرف می‌کنند خطرناک است.

این متخصص طب سنتی یادآوری کرد: بنابراین به دلیل تداخلات احتمالی گیاهان دارویی و دارو‌های گیاهی با دارو‌های شیمیایی و عوارض جانبی این نوع گیاهان باید مصرف آن‌ها زیر نظر پزشکان متخصص طب سنتی باشد. در صورت تداخل گیاهان دارو‌یی با دارو‌های شیمیایی بهتر است دارو‌های گیاهی بیمار قطع یا تعدیل شود.

با فراگیری و جهانی شدن ویروس ناشناخته کرونا سرعت داروسازی تمام کشور‌ها به ساخت دارو‌هایی برای درمان و پیشگیری از ابتلا به کرونا اقدام کردند که دارو‌های بسیاری در این زمینه ساخته شد کشور ایران هم در این زمینه پیشرفت‌های بسیار چشمگیر و قابل تأملی را داشته است و واکسن‌های ایرانی که تا امروز ساخته شده با گرفتن تاییدیه‌های لازم به بازار عرضه شده است دارو‌هایی با ترکیب دارویی جهت درمان بیماران سرپایی در تولید شده و به طور رسمی در داروخانه‌های کشور موجود است.

صالح رمضانی فرمولاتور داروی گیاهی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه فناوری کرونا گفت: داروی گیاهی سالیراویرا یک داروی درمانی کروناست که به صورت رسمی برای درمان بیماران سرپایی کووید ۱۹ تولید شده است که از دارو‌های رسمی کشور بوده و تمام مجوز‌های لازم را برای درمان بیماران سرپایی در حوزه کاهش علائم بالینی و کاهش طول مدت درمان بیماری را از سازمان غذا و دارو اخذ کرده است.

او افزود: یک داروی ۱۰۰درصد طبیعی است هیچ عوارض جانبی ناشی از مصرف این دارو در زمان کارآزمایی بالینی در بیماران سرپایی مشاهده نشده است.

رمضانی گفت: این دارو حاوی عصاره گیاهانی، چون شیرین بیان، سرخارگل، جنسینگ، زوفا، ریواس و رزماری به عنوان درمان ضدویروسی در بیماران COVID-۱۹ از سوی محققان یکی از شرکت‌های دانش بنیان تهیه و تولید شده است؛ بنابراین روند روزافزون گرایش پزشکان و داروسازان به این حوزه سبب شده است تا مردم به استفاده از گیاهان دارویی و سنتی تمایل پیدا کنند.

با تمام مزیت‌ها و فرصت‌های که استفاده از گیاهان دارویی و سنتی برای کشور به همراه خواهد داشت، اما این حوزه آنطور که باید و شاید مورد توجه مسئولین قرار نگرفته است و همچنین وجود خلاء‌های در این حوزه سبب شده تا پیشرفت چندانی نداشته باشیم. با توجه به این که مقدار زیادی از گیاهان دارویی و سنتی صرفا منحصر ایران هستند و در داخل کشور رشد می‌یابند، اما در زمینه صادرات و تجارت این گیاهان به خوبی عمل نکرده ایم و در حالی که این شروع صادرات در این حوزه می‌تواند به رشد هرچه بیشتر اقتصاد دانش بنیان کمک کند.

این در حالی است که با توجه به سهم پایین ۳ تا ۴ درصدی صادرات محصولات و گیاهان دارویی ایران، طبق پیش بینی شورای انقلاب فرهنگی در سند چشم انداز ۲۰ ساله کشور برای افق ۱۴۰۴ سهم ۲۰ درصدی را برای صادرات این حوزه درنظر گرفته است که مسیر بسیار طولانی را برای رسیدن به این هدف خواهیم داشت.

رضا غفارزادگان رئیس پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی اظهار کرد: کشور ایران در حوزه گیاهان دارویی از پتانسیل بالایی برخوردار است که توجه به این امر می‌تواند اشتغال زایی و ایجاد شغل‌های پایدار در حوزه کشاورزی و حوزه‌های داروسازی شود.

او افزود: ما توانستیم در پژوهشکده گیاهان دارویی مرکز دانش بنیان، ژل‌های ضدعفونی کننده بر پایه گیاهان دارویی تهیه کنیم همچنین چند نمونه دارو برای کمک به درمان کرونا تولید کنیم. همچنین ما به دنبال این هستیم تا سهم دارو‌های گیاهی را در سبد دارویی کشورمان افزایش دهیم.

رئیس پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی گفت: ما در زمینه تجارت و صادرات گیاهان دارویی عملکرد خوبی نداشته ایم که این امر ناشی از خلاء‌های موجود در این مسیر است. اینکه دانشجویان خوبی را پرورش نداده‌ایم و بیشتر به سمت علوم‌پایه تمرکز کردیم همچنین عدم حضور یک ارگان متولی و مشخص در این حوزه و عدم برنامه‌ریزی مناسب سبب شده تا در این حوزه پیشرفت چندان خوبی را نداشته باشیم.

او  در نهایت گفت: در برخی موارد نگاه عطار گونه برخی از مردم و پزشکان به این حوزه از دیگر مشکلات این عرصه خواهد بود.

همگرایی بین مسئولین و مردم و توجه هر چه بیشتر به این حوزه میتواند به پیشبرد اهداف و پیشرفت هرچه بیشتر در مسیر اقتصاد دانش بنیان کمک کند.

بیشتربخوانید

• ۵ هزار محصول گیاهی و سنتی ایرانی مجوز تولید گرفتند
• نقش گیاهان دارویی در توسعه و پیشرفت اقتصاد ملی

انتهای پیام/