رضا شکری کارشناس ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی و پژوهشگر حوزه بیولوژی مولکولی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: بیوتکنولوژی این روزها مانند هوش مصنوعی و عصر دیجیتال کاربرد های زیادی در حوزه های مختلفی همچون علوم زیستی، کشاورزی، میکروبیولوژی، و صنایع غذایی دارد.

شکری افزود: بیوتکنولوژی یا زیست فناوری با عنوان علم و فناوری شناخته می‌شود و از موجودات و سیستم‌های زنده برای تولید محصولات زیستی استفاده می‌کند. وازه  تکنولوژی برای اولین بار در سال ۱۲۹۷ شمسی  بکار برده شد و اولین دستاورد آن به سال ۱۳۰۶ شمسی بر می‌گردد. 

او ادامه داد: همزمان با گذر زمان و پیشرفت‌هایی که بشر هر ساله در عرصه علم و دانش کسب می‌کرد، حوزه بیوتکنولوژی هم متناسب با آن در حال گسترده‌تر شدن است و با کشف مواد ژنتیکی و نحوه دستکاری آن، بیوتکنولوژی معنای جدیدی پیدا کرد و به رشته‌ای استراتژیک تبدیل شد.

پژوهشگر حوزه بیولوژی مولکولی با اشاره به ورود بیوتکنولوژی به عرصه کشاورزی گفت: بیوتکنولوژی به عرصه کشاورزی وارد شده تا چالش‌های مختلفی از جمله افزایش کمیت و کیفیت محصولات آن را با هدف تامین غذا  رفع کند.  بیوتکنولوژی کشاورزی که روی تغییر مواد ژنتیکی و انتقال آن از صفات برتر موجودات مثل مقاومت در برابر آفات یا بیماری‌هایی که از مواد ژنتیکی آن‌ها استخراج شده  به گیاه مورد نظر منتقل داده است.

او بیان کرد: مقاومت در برابر آفاتی که باکتری‌ آن ها قابل دید است  و از مواد ژنتیکی آن‌ها استخراج شده به گیاه انتقال داده می‌شود تا گیاه نیز همان صفت را داشته باشد. این گیاهان را حاصل تراریخته می نامند. تهدید‌هایی که این موجودات تغییر یافته می‌توانند برای جهان داشته باشند،  بسیاری از دانشمندان و کشور‌ها را برای استفاد از آن در ابهام قرار داده است.

این کارشناس ارشد بیوتکنولوژی اظهار کرد: بیوتکنولوژی کشاورزی تنها در مهندسی ژنتیک خلاصه نمی‌شود و کاربردهای بیشتری دارد. کشاورزی مولکولی به معنای تولید دارو در گیاه با استفاده از فناوری‌های جدیدتر مهندسی ژنتیک است، در این حوزه تمرکز روی تولید محصولی خاص با عمده مصرف دارویی مورد هدف است که گیاه آن به عنوان کارخانه تولید دارو یا مواد شیمیائی خاص عمل می‌کند و بعد از تولید این مواد استخراج و مورد استفاده قرار می‌گیرند و از نمونه های موفق این حوزه می توان به تولید آنتی بیوتیک‌ها و واکسن‌ها اشاره کرد.

او ادامه داد: نقطه پزشکی و کشاورزی در بستر بیوتکنولوژی ایجاد شده است و در حوزه‌ای نوین نسبت به بخش‌های دیگر در حال رشد و توسعه است و ارزش بازار‌های جهانی محصولات حاصل از آن به بیش از میلیارد‌ها دلار در سال رسیده است. چندین محصول دارویی تجاری سازی شده و مجوز‌های لازم بهداشتی را برای استفاده کسب کرده اند.

شکری گفت: کشت بافت گیاهی یا سلول گیاهی در بستر‌های مصنوعی تحت شرایط آزمایشگاهی با هدف تولید گیاه کامل و بدون استفاده از بذراست و بخشی که در حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی مورد توجه بوده و بیشتر روی هورمون‌های گیاهی و تاثیرات آن‌ها روی رشد و نمو گیاه تمرکز دارد. اهمیت اقتصادی این بخش قابل توجه است و حساسیت‌های که در مورد مهندسی ژنتیک و کشاوزی مولکولی وجود دارد، روی این بخش دیده نمی‌شود.

او بیان کرد: هدف عمده (ولی نه محدود) کشت بافت و سلول گیاهی کمک به تکثیر و ازدیاد گیاهان با ارزش اقتصادی بالا مانند گیاهان دارویی و زینتی است.

پژوهشگر حوزه بیولوژی مولکولی افزود: آنچه در پیش روی بیوتکنولوژی کشاورزی در دهه‌های آتی است به نظر می‌رسد همچنان بحث‌ها و چالش‌های مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی محصولات حاصل از این فناوری است. مسئله‌ای که شکافی عمیق بین پژوهش‌ها و تولید محصول تجاری انداخته است. اما آنچه که در این سال‌ها شاهد آن هستیم، اضافه شدن روش‌های نوین مهندسی ژنتیکی یعنی فناوری ویرایش ژن، به حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی است.

او با اشاره به حوزه بیوتکنولوژی کشاورزی گفت: در این فناوری دیگر مواد ژنتیکی حاوی صفات برتر از منابع غیرگیاهی استفاده نمی‌کند و روی ویرایش ژنوم خود گیاهان هدف تمرکز دارد. هر چند که پیامد‌های این روش روی سیستم‌های گیاهی به طور کامل شناخته شده نیست و همچنان سوالات زیادی است که باید محصولات حاصل از فناوری بیوتکنولوژی به آن پاسخ دهد. اما رشد و توسعه این فناوری هر ساله دیده می‌شود و کشور‌های عمدتا توسعه یافته همچنان بودجه‌های خوبی روی این بخش سرمایه گذاری می‌کنند.

بیشتربخوانید

• رونمایی از برنج هسته‌ای شهریار

انتهای پیام/