به گزارش خبرنگار دولت گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، دفتر نخست وزیر ایتالیا اعلام کرد: "متئو رنزی" طی سفر دو روزه در 24 و 25 فروردین از ایران دیدار خواهد کرد. ایتالیا شریک اقتصادی و تجاری نخست ایران قبل از اعمال تحریم‌ها ماه ژانویه، نخستین کشور اروپایی میزبان حسن روحانی رئیس جمهور ایران بود.

سفر وزیر ایتالیا سه ماه پس از سفر حسن روحانی، رییس جمهور ایران به اروپا در راستای بازسازی روابط دوطرف پس از پایان تحریم‌های اقتصادی انجام خواهد شد. در جریان سفر روحانی در ماه ژانویه به ایتالیا، دو طرف قراردادهای تجاری به ارزش میلیاردها دلار امضا کردند. نخست وزیر ایتالیا در آن زمان اعلام کرد که این تنها آغازی برای همکاری‌های آینده ایران و ایتالیا خواهد بود.

به بهانه سفر نخست وزیر ایتالیا به کشورمان نگاهی اجمالی به روابط سیاسی- اقتصادی ایران و ایتالیا خواهیم داشت.

مناسبات بین ایران و ایتالیا از یک پشتوانه غنی تاریخی، فرهنگی و تمدنی برخوردار است که همین عامل در پیشبرد روابط دوجانبه در همه اعصار بسیار حائز اهمیت و موثر بوده است. تاریخ روابط سیاسی ایران و ایتالیا به دوران اشکانیان باز می‌گردد. با سقوط امپراطوری رم و انقراض سلسله ساسانی، روابط دو کشور نیز برای مدتی دچار رکود شد ولی متعاقبا در دوران صفویه، مجددا اوج گرفت. نخستین موافقت‌نامه تجاری رسمی ایران و ایتالیا در سفر ناصرالدین شاه به اروپا در محلی به نام "ساردینا" به امضا رسید. از سال 1886 میلادی دو دولت اقدام به تأسیس سفارت دایمی در پایتخت‌های یکدیگر نمودند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، ایتالیا جزء اولین کشورهایی بود که همکاری خود را با ایران آغاز کرد. با اوج‌گیری تنش در مناسبات ایران با آمریکا، ایتالیا در تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران شرکت کرد که همین عوامل تاحدی موجب تیرگی روابط دو کشور شد.

در جنگ تحمیلی رژیم صدام علیه جمهوری اسلامی ایران، ایتالیا با وجود داشتن پروژه‌ها و طرح‌های مشترک و متعدد عمرانی با عراق و داشتن مبادلات گسترده تجاری با آن کشور، در مورد جنگ اعلام بی‌طرفی نمود و از هرگونه اظهارنظر صریح در این رابطه خودداری کرد و موضع‌گیری‌های خود را در چارچوب جامعه اروپا نشان داد. بعد از پایان جنگ تحمیلی کمپانی‌های ایتالیایی تلاش کردند جایگاه مناسبی را در پروژه‌های زیربنایی و ساختاری جمهوری اسلامی ایران به ویژه در زمینه‌های انرژی و فنی به خود اختصاص دهند. در این دوران شاهد اوج‌گیری همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین دو کشور بوده‌ایم.

اما در برخی از مقاطع تاریخی روابط اقتصادی دو کشور تحت تأثیر تحولات بین‌المللی دارای فراز و نشیب‌هایی بوده است. مسئله هسته‌ای ایران و تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی علیه کشورمان نقش بسزایی در کاهش حجم مناسبات میان دو کشور داشته است. موضوع دیگری که سبب رکود مناسبات تهران- رم شد، مسئله هولوکاست بود. تصدی مقام وزارت خارجه توسط "جیان فرانکو فینی" وزیرامورخارجه ایتالیا با موضوع هولوکاست همزمان شد. وی از مدتها پیش اقداماتی را برای نزدیکی هرچه بیشتر با رژیم صهیونیستی آغاز کرده بود. علت این مسئله نیز آن بود که وی برای تصدی مقام نخست وزیری به حمایت لابی یهود و صهیونیست‌ها احتیاج داشت. "فینی" با بهره برداری از بحث هولوکاست، موضع تندی را در این خصوص اتخاذ کرد.

پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری با استقبال اروپایی‌ها روبرو شد. واکنش‌های مقامات اروپایی نشان دهنده تمایل آنها از ریاست جمهوری وی و امیدواری آنها به آغاز دور جدید از مناسبات حسنه ایران و اروپا بود. 

پس از شروع به کار دولت یازدهم معاون وزیرخارجه ایتالیا وارد تهران شد و با نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهوری ملاقات کرد. طرفین در این دیدار بر گسترش همکاری‌های دوجانبه تأکید کردند، که در ادامه این سفر "امابنینو"، وزیرامورخارجه ایتالیا در آذر 92، سفری دوروزه انجام داد که اولین سفر یک وزیرامورخارجه ایتالیا به ایران بعد از گذشت ده سال محسوب می‌شد.

وی در این سفر دو روزه دیدارهایی با حسن روحانی و محمد جواد ظریف انجام داد. در تداوم توسعه روابط دو کشور ایران و ایتالیا، رئیس جمهور کشورمان در بهمن 94، در نخستین سفر اروپایی خود پس از لغو تحریم‌ها در قالب یک هیئت بلندپایه صدو پنجاه نفری متشکل از دو معاون رییس جمهور، نه وزیر، و تعدادی از معاونانش و حدود نود چهره اقتصادی و کارآفرین به ایتالیا سفر کرد. در جریان این سفر، چهارده سند همکاری به ارزش 20 میلیارد یورو (18 میلیارد و 400 میلیون دلار) با ایتالیا به امضا رسید.

مناسبات اقتصادی ایران و ایتالیا همواره از دیرباز وجود داشته و دارای قدمتی دیرینه است. در این میان مناسبات فی مابین تنها پس از بروز جنگ جهانی دوم به‌طور موقت برای شش سال قطع شد و سپس با استقرار صلح، مجددا با ابعاد وسیع‌تری آغاز شد. بعد از انقلاب اسلامی روند همکاری‌های اقتصادی دوکشور سیر صعودی به خود گرفت. 

اولین کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در سال 1367 در تهران تشکیل شد و هفتمین دوران نیز در سال 1383 در تهران برگزار شده است. در سال‌های اخیر روند همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی فی‌مابین افزایش یافته و علاوه بر تبادل هیأت‌های مختلف، سمینارهایی برای تقویت همکاری‌های دوطرف در کلیه زمینه‌های اقتصادی، تجاری، فنی و صنعتی در پایتخت‌های دوکشور برگزار شده است. همکاری اقتصادی شکل گرفته بین دو کشور، بر پایه شناخت و اعتماد متقابل بوده است که بواسطه همکاری و فعالیت‌های چند ده ساله شرکت‌های ایتالیایی بویژه در بخش‌های صنعت نفت، پتروشیمی، فولاد، انرژی و مکانیک، ساختارهای زیربنایی و مکانیک ایجاد شد.

براساس گزارش اداره آمار ایتالیا، مبادلات تجاری دو کشور از سال 2002 تا 2011 روندی صعودی داشته است طوری که پس از کاهش مختصری که سال 2009 و آن هم بواسطه بحران اقتصادی بین‌المللی به چشم می‌خورد، سال 2011 حجم مبادلات تجاری دو کشور به بالاترین سطح یعنی هفت میلیارد یورو رسیده است. "فدریکا گوئیدی" وزیر توسعه اقتصادی ایتالیا در سفری که سپتامبر 2015 به تهران داشت، در مورد حجم مبادلات تجاری بین دو کشور گفت: تلاش می‌کنیم حجم مبادلات خود با جمهوری اسلامی ایران را به سطح پیش از تحریم‌های بین‌المللی، یعنی سالانه هفت میلیارد یورو برسانیم.

با توجه به آمار مبادلات اقتصادی ایران و ایتالیا تراز تجاری دو کشور، ایران سال 2013 با واردات یک میلیارد و 56 میلیون یورویی از ایتالیا در مقابل صادرات بیش از 137 میلیون یورو واردات هفت برابری داشته است. در حالی که در سال 2014 واردات از ایتالیا در همین میزان تقریبا ثابت مانده یعنی یک میلیارد و 156 میلیون یورو و در مقابل 440 میلیون یورو به این کشور کالا صادر شده است که حاکی از افزایش بیش از دو برابری صادرات ایران به ایتالیا است. اما طی سالهای تشدید تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی آمریکا و اتحادیه اروپا و در کنار آن اعمال محدودیتهای شدید مالی و تجاری؛ باعث شد مبادلات تجاری ایران و کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله ایتالیا با کاهش شدیدی روبرو شود. آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد که حجم کل تجارت خارجی دو کشور در سال 1388، از دومیلیارد و سیصد میلیون دلار به هفتصد و بیست میلیون دلار در سال 1393 تنزل یابد.

افزایش سفرهای دیپلماتیک دو کشور نشان میدهد که طرفین در جهت ارتقاء روابط جدید سیاسی- اقتصادی گام‌های عملی و موثری در دوران پسابرجام برداشته و خواهان گسترش این روابط می‌باشند. "پائولو جنتیلونی" وزیرامورخارجه ایتالیا در سال 94 در آستانه سفر به تهران، توافق هسته‌ای را فرصتی برای جبران روابط اقتصادی کشورش با جمهوری اسلامی ایران خواند و گفت: ایتالیا یقینا در دوران تحریم‌ها از نظر روابط اقتصادی با ایران، رنج دیده است. اما توافقی که در وین حاصل شد به ما فرصت جبران تدریجی روابط اقتصادی را می‌دهد. بدون تردید ما با لغو تدریجی تحریم‌ها، روابط اقتصادی خود را با ایران نیز به طور تدریجی جبران میکنیم.

انتهای پیام/