ایران زمین/ 14
سوگواری برای حضرت سیدالشهدا (ع) با نوای موسیقی محرم ابرکوه
موسیقی محرم ابرکوه، از آداب منحصر به فرد عزاداری مردم این شهر در ماه محرم است.
به گزارش خبرنگار حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ حوزه میراث و گردشگری گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، استان یزد با مساحتی حدود 74493 کیلومتر مربع، یکی از استان‌های بزرگ کشورمان است که پیشینه تاریخی غنی دارد. برخی بنای اولیه تعدادی از شهرستان‌های این استان را به سلیمان پیامبر، ضحاک، اسکندر مقدونی و ابراهیم پیامبر نسبت داده‌اند.
شهرستان ابرکوه، یکی از شهرستان‌های استان یزد است که در میان سه شهر تاریخی کشورمان یعنی اصفهان، یزد و شیراز قرار گرفته است و یکی از 14 شهر نمونه گردشگری کشورمان است.
در خصوص قدمت و شکل‌گیری ابرکوه، داستان‌های زیادی وجود دارند که بیشتر به افسانه شباهت دارند، اما وجود بیش از 450 مورد آثار و بناهای تاریخی و کهن این شهرستان و ثبت بسیاری از آن‌ها در فهرست آثار ملی، گواهی از سابقه تاریخی آن دارند.
در خصوص علت نام‌گذاری این شهرستان هم حمدالله مستوفی، مورخ، شاعر و نویسنده قرن هشتم در کتاب خود نوشته: «اول در پایان کوهی ساخته بودند و برکوه می‌گفتندی و بعد از آن در صحرایی که اکنون است این شهر کردند.»
امروزه نیز بسیاری معتقدند که نام این شهر «برکوه» بوده و در گذر زمان به «ابرکوه» تغییر پیدا کرده است.
مردم ابرکوه در ماه محرم، آیین‌ها و مراسم عزاداری و سوگواری خاص خود را دارند و بیشتر آن‌ها در دهه اول محرم کسب و کار خود را تعطیل و یا نیمه تعطیل می‌کنند. اما در میان تمام آداب ویژه این شهرستان، موسیقی محرم ابرکوه منحصر به فرد است؛ به گونه‌ای که در سال 1391 در آثار ملی ایران به ثبت رسید.
موسیقی محرم این شهرستان بیش از 100 سال قدمت دارد و از زمان پیدایش تا به امروز تغییری در نحوه نواختن آن ایجاد نشده است.
هرچند نوع وسایل موسیقی که برای اجرا در ابرکوه به کار می‌روند با دیگر نقاط مشابه هستند، ولی نحوه نواختن آن متفاوت و به صورت حماسی است.
مردم ابرکوه، مرحوم آیت الله میرزا عبدالغنی، از سلسله سادات و مجتهدان بنام این شهرستان را پایه‌گذار این موسیقی خاص می‌دانند.
مرحوم عبدالغنی علاوه بر ارشاد مردم و تدریس علوم دینی، کوشش بسیاری صرف برگزاری مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) می‌کرده است. وی حدود صد سال قبل به کربلا مشرف شده و از بین نواهای رایج برای سوگواری حضرت اباعبدالله (ع)، سبک موجود فعلی را الگوبرداری می‌کند.
آیت الله عبدالغنی بر 14 علم اجتهاد داشته که یکی از آن‌ها علم آهنگ‌های مذهبی بوده است. موسیقی محرم ابرکوه ریتم خاصی دارد و در آن از طبل بزرگ، معروف به اسکندر، شیپور و سنج استفاده می‌شود. آهنگ حماسی ماه محرم ابرکوه که نوازندگان آن به طور موروثی به اجرای آن می‌پردازند، به زنجیرزنی 4 ضرب و بی‌همتای این شهر نظم خاصی می‌بخشد و این موسیقی در زمان ورود دسته‌های زنجیرزنی به تکایا، حسینیه‌ها، محافل روضه و کمچه‌ها ریتمی متفاوت دارد و در هر کدام با سبکی خاص نواخته می‌شود و اوج آن ریتم حماسی است که در هنگام حضور دسته‌ها در خیابان اجرا می‌شود.
برگزاری مراسم تعزیه‌خوانی و آتش زدن نمادین خیمه‌های امام حسین (ع) و اهل بیت ایشان در عصر عاشورا و پس از جنگ و نیز برگزاری مراسم شام غریبان نمونه‌های دیگری از مراسم عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) در ابرکوه است.
گزارش از: زهرا علی‌اکبرلو
انتهای پیام/
