تبریز قطب مهم تولید فرش ایران و جهان

وی ادامه داد: ایران تنها کشوری است که با تلفیق صنعت و هنر در تولید فرش جایگاه اول و ویژه ای دارد، در واقع فرش ایرانی و به تبع آن فرش تبریز با برند فرش ایران  و تبریز شناخته شده است.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف تبریزبا بیان اینکه پایتخت تولید فرش ایران، تبریز و پایتخت تولید فرش جهان، ایران می باشد خاطر نشان کرد: تمامی مراحل و مواد اولیه تولید فرش اعم از طراحی،رنگ، خامه( نخی که از پشم گوسفند زنده به عمل می آید)، شستشو و طراحی در تبریز صورت می گیرد که اغلب از سراسر کشورتولیدکنندگان فرش بسیاری از مواد اولیه وطراحان، رنگرزان و ریسندگان تبریز استفاده می کنند.

 وی با اشار به اینکه تبریز یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین مراکز قالی‌بافی در سطح ایران و جهان است و نقش مهمی را در زمینهٔ توسعه، گسترش سنت‌ها و هنرهای تزئینی و کاربردی دارد،اذعان کرد: نوع بافت تبریز منحصر به فرد و شناخته شده می باشد که به گره ترکی معروف است که در تمامی کشور و حتی جهان به همین نام معروف است و بسیاری از بافندگان از این گره به جهت زیبایی و رنگ بندی تبعیت می کنند.

وی افزود: نفیس ترین بافت ترين فرشهاي ايران در تبريز بافته مي شود، گره با قلاب و از نوع متقارن (تركي) و پودگذاري بصورت دو پوده (مانند كليه نواحي ترك زبان) است.نخ هاي پود قالي هاي تبريز، از دو رشته تشكيل شده اند، يكي از آنها ضخيم و ديگري نازك است. قالي ها و قاليچه هاي توليدي به وسيله روستائيان خطه آذربايجان مالامال از نقوشي هندسي و شکسته با برخورداري از رنگهاي تند و تيره، همواره از موقعيتي خاص بهرمند است.

کارشناس ارشد فرش های هنری و نفیس استان آذربایجان شرقی با اشاره به اینکه قالی تبریزی از كوچكترین تا بزرگترین اندازه بافته می شود تشریح کرد: طراحان و تولید کنندگان تبریز همه نوع ابداع و نوآوری را در طرح های قالی بوجود آورده اند به طوری كه قالی هاو بافتهای این شهر نسبت به سایر شهرها متنوع تر و رنگارنگترند.

وی تشریح کرد: قاليبافي درآذربايجان شرقی نيز همچون ديگر مناطق در شهرستانها و روستاهای استان رواج دارد، در این میان حوزه های  قاليبافي علاوه بر تبریز در شهرستانهای مرند ، مراغه، سراب، ميانه و مشکين شهر ، هريس ،مهربان  و همچنین حوزه روستاهای شهرستان هاي آذربايجان شرقي، قسمتهاي شمالي ارسباران، سراب، ميانه، هشترود انجام می گیرد.

 رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف ایران  با بیان اینکه در اکثر شهرستانها و روستاهای استان آذربایجان شرقی قالیبافان در بافت خود از گره با قلاب و از نوع متقارن (تركي) و پودگذاري بصورت دو پوده (مانند كليه نواحي ترك زبان) استفاده می کنند، یادآورشد: تفاوت در نوع رجشمارها و ریز بافت های فرش است که نوع بافت مناطق را متمایز می کند.

وی با اشاره به اینکه برجسته ترین طراحان، تولیدکنندگان، رنگرزان و شستو کنندگان فرش ایران در تبریز هستند، تشریح کرد:استادادن وهنرمندان برجسته بسیاری از گذشته های دور در استان آذربایجان شرقی در این عرصه فعالیت داشتند که شهرت ملی و فرامی داشته و دارند از جمله استاید برجسته فرا ملی فرش تبریز آقای قره باغی استاد طراحی فراملی،آقای خیابانی استاد طراح و رجشمارفرامی ،آقای سالاری،آقای نوین، برادران نامی در سطح ملی ، استاد شیرفر، خواجه باشی از جمله تولید کنندگان بی نظیر فرش دست بافت ایران  هستند.

وی یادآورشد: برجسته ترین بافندگان،نفیس ترین آثار، رجشمار بالای 100 رج، بزرگترین قالی شوری فرش دست باف ایران، بزرگترین کارخانه طراحی، رنگررزان ایران در تبریز هستند.

اسماعیل چمنی  با اشاره به تعداد کارگاها و بافنندگان استان آذربایجان شرقی گفت: متاسفانه  با وجود افزایش بسیاری از مشکلات  و کاهش تعداد کارگاهها و بافت کنندگان ، هم اکنون 500 هزار نفر از مردم استان آذربایجان شرقی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم از صنعت فرش کسب درآمد می کنند، همچنین حداقل۲۰۰ هزار بافنده فرش در استان آذربایجان شرقی فعالیت می کنند و حدود ۳۵ درصد از تولید فرش و قالی کشور در این استان انجام می گیرد.

وی با بیان اینکه در دنیا کمتر هنری استمرار يافته و برانگيخته از ذهن انسان می باشد، گفت:  هنرفرشبافي ضمن داشتن جنبه هنري ،صنعتي و مصرفي صرف و قوام بخش پايه هاي اقتصاد خانواده ها، ايلات و عشاير و اقوام و کشورها و نيز متاعي تجاري و سود است.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف تبریز افزود: فرش دست بافت در ميان ديگر دستاوردهاي هنري جهانيان پرآوازه و مقبول عام است. از لحاظ هنري اين دستباف چکيده اي از مجموعه هنرهاي دستي انسان در طول تاريخ آشنايي او با هنر از جمله خط، نگارگري صورتگري و نقاشي و تذهيب و تشعير، منبت، معرق، خاتم، کاشي کاري، مينياتور، سياه قلم، رنگ و رنگرزي و نيز مبين ذوق و سليقه، استعداد و خلاقيت و تفکر و تجسم اوست.

وی با بیان اینکه تبریز همواره قطب مهم تولید فرش کشور بوده است، با اشاره به برخی مشکلات این صنعت خاطر نشان کرد: استان آذربایجان شرقی در زمینه هنر و صنعت قالیبافی مطرح ترین نقطه کشور بوده و افراد زیادی در این عرصه مشغول هستند و کیفیت قالی های تولیدی این استان نیز با هیچ جای دیگر قابل مقایسه نیست از این رو برای حفظ این جایگاه باید هر چه زودتر نسبت به مشکلات این قشر از جمله نبود مدیریت واحد فرش در کشور و به تبع آن در استان، کمبود برخی مواد اولیه با کیفیت،برخی مشکلات بیمه قالیبافان، عدم ارئه تسهیلات بانکی به قالیبافان به دلیل شرایط سخت ارائه وام(درصد بهره و ارائه حداقل دو ضامن)، هزینه های بالای مراحل بافت فرش( تهیه مواد اولیه بافت) و در نهایت درآمد کم حاصل از زحمات بیشمار هنرمندان،عدم ساماندهی مناسب در این هنر، صعنت و کاهش صادرات به دلیل قوانین دست و پاگیر اشاره کرد.

وی  ادامه داد: در عين حال تورم و افزايش قيمت تمام شده فرش دستباف تاثيراتي را در بروز اين مشکلات زیاد قالیبافان دارد. اين در حالي است که کشورهاي رقيب با رشد تورم مانند کشور ما مواجه نيستند و از سوي ديگر از تسهيلات ارزان قيمتي که دولت هايشان در اختيار توليدکنندگان فرش قرار مي دهند، استفاده مي کنند از اين رو قيمت تمام شده فرش براي توليدکنندگان کشورهاي ديگر که رقيب ما محسوب مي شوند پايين تر از توليد فرش در ايران است و طبيعتا به سادگي امکان عرضه فرش با قيمتي نازل تر از فرش ايران را در بازارهاي جهان دارند.

وی تاکید کرد: قالی تبریز به جهت تنوع تولید كه به خاطر كسرت طراحان و تنوع طرحهاست در زمینه رنگ نیز متنوع تر و گسترده تر از نقاط دیگر می باشد. كمتر جایی را می توان سراغ گرفت كه به اندازه تبریز دارای تنوع رنگی باشد. این تنوع رنگ در تبریز تا جائیست كه حتی به جرأت می توان گفت كه هنوز بعضی از این رنگها نامگذاری نشده است.از این روست که براي افزايش توان صادراتي و حفظ سهم ايران در بازارهاي جهاني بايد به نکات بسيار مهمي توجه کرد باید مسئولین در جهت حمایت از تولید کنندگان و بافنندگان این هنر و صنعت که  در حال حاضر متاسفانه به دلیل برخی مشکلات دچار تزلزل شده است اقدامات اساستری انجام دهند.

اسماعیل چمنی  با بیان اینکه فرش ایرانی که به عنوان هویت و برند هنر ایرانی معروف است، طی سالهای اخیر از صادرت کمتری دارد و بیم آن می رود که به تدریج طی سالیان جایگاه آن به خطر بیفتد. یاد آورشد: هر چند استفاده داخلی از فرش دست بافت ایرانی نسبت به گذشته ها بسیار افزایش یافته ولی طي سال هاي اخير صادرات فرش دستباف ايراني در بازارهاي جهان بسيار کاهش یافته تا جایی که کاهش بسیار صادرات طی سال جاري این صنعت را در بازارهای جهانی دچار تزلزل شده است.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان فرش دستباف ایران  گفت: هرچند هنوز هم فرش ايران محبوبيت خود را در جهان از دست نداده ولی  با توجه به نکات مذکور لزوم تدبير هرچه سريع تر در خصوص ساماندهي مشکلات توليد و صادرات فرش براي حفظ اين هنر و صنعت ملي ضروري است و ناگفته پيداست اگر مسئولان امر هرچه سريع تر فکر چاره سازي جهت حل معضلات موجود نکنند، زودتر از آنچه انتظار مي رود باقيمانده جايگاه فرش دستباف ايراني را در بازارهاي جهاني از دست خواهيم داد.

وی یادآور شد: حمایت های مسئولین، توجه به کیفیت مواد اولیه، حمایت از بافندگان و تولیدکنندگان، نظارت بر تولید و واردات و صادرات ،ایجاد مدیریت واحد از جمله ضرورت های توجه به  این هنر و صنعت جهت حفظ و ماندگاری آن است.