باشگاه خبرنگاران جوان؛ زهرا خدابنده -  توسعه بدون حفاظت از بهداشت و محیط زیست عملاً امکان پذیر نیست، یکی از ارکان اصلی حفاظت از محیط زیست مبحث مدیریت پسماند‌های تولیدی است که جز لاینفک زندگی امروزی می‌باشد. با توجه به توسعه شهر‌ها و حجم انبوه جمعیت شهر نشین که هر روزه نیز خواستار رفاه و آسایش بیشتری هستند به طبع میزان و تنوع پسماند‌های تولیدی نیزدر حال تغییر است که در صورت عدم توجه به این مقوله به خصوص در مواردی که تعداد بالایی از جمعیت در یک وسعت کوچک متمرکز می‌شوند، میتواند تبعات بهداشتی و زیست محیطی و روانشناختی متعددی را به دنبال داشته باشد.

دکتر فاضل محمدی مقدم محقق و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در تشریح نتایج طرح تحقیقاتی با عنوان " بررسی مدیریت پسماند مناطق شهری و روستایی استان چهارمحال و بختیاری با رویکرد ایجاد ارزش افزوده بیشتر و تولید انرژی تجدیدپذیر" گفت: با توجه به مشکلات مدیریت پسماند در استان از جمله بازگشت سرمایه کم، عدم کنترل دقیق استاندارد‌های زیست محیطی، عدم اطمینان از اجرای قوانین به طور کامل و در تمام سطوح جامعه، عدم مشارکت دادن مردم و انجمن‌های مربوطه در فرآیند‌های تصمیم گیری، فرهنگسازی ناکافی و … بررسی مدیریت پسماند مناطق شهری و روستایی چهارمحال و بختیاری ضروری به نظر میرسد.

وی افزود: در استان تنها ۴ درصد تفکیک پسماند از مبداء در روستا‌ها انجام میشود و مردم به عنوان تولیدکنندگاه پسماند، نقش اصلی را در اجرای طرح تفکیک از مبدا پسماند ایفا میکنند.

دکتر محمدی مقدم اضافه کرد: بررسی‌ها نشان داد که در حال حاضر دفن زباله در چهارمحال و بختیاری و مکان یابی دفن زباله در شهر‌ها و روستا‌های استان مطابق با دفن اصولی و بهداشتی نیست و باید برای رسیدن به وضعیت مطلوب به سمت احداث کارخانه‌های بازیافت و طرح تفکیک زباله از مبداء و مدیریت پسماند و فرهنگ سازی در بین خانواده‌ها سوق پیدا کند. 

وی افزود: روزانه بیش از ۷۰۰ تن زباله در استان تولید میشود که به دلیل نبود کارخانه‌های بازیافت، کمپوست و اجرایی نشدن طرح‌های تفکیک از مبداء همه زباله‌ها به صورت سنتی دفن میشود. 

دکتر محمدی مقدم ادامه داد: از جمله یافته‌های قابل توجه در مطالعه حاضر وجود کانون‌های تجمع پسماند در نقاط مختلف روستا‌ها از جمله کانال‌های جمع آوری روان آب‌های سطحی است که به جذب سگ‌های ولگرد در روستا‌ها منجر میشود.

وی اظهارداشت: در واقع به علت نبود سیستم جمع آوری اصولی پسماند در روستا‌ها و کارا نبودن برخی از سیستم‌های موجود، کانون‌های تجمع پسماند در سطح اکثر روستا‌های مورد مطالعه وجود دارد که علاوه بر دادن چهره نامناسب به روستا از نظر زیبایی شناختی، عوارض ناگواری نظیر افزایش حشرات و جوندگان و ناقلان بیماری‌ها را به دنبال دارد. 

دکتر محمدی مقدم گفت: در زمینه حذف کانون‌های پسماند از سطح روستا بر اساس تجارب علمی نویسندگان طرح، پاکسازی پسماند‌های تلنبار شده همراه با آموزش و مشارکت مردم میتواند موثر باشد. 

وی افزود: آموزش تهیه کود کمپوست از پسماند‌های تجزیه پذیر با روش حفر گودال همراه با پوشش خاک در باغات و زمین‌های زراعی راهکاری است که میتواند مورد توجه قرار گیرد

این محقق در خصوص پردازش و بازیافت نیز گفت: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که برنامه تفکیک از پسماند در مبدا و وجود برنامه جمع آوری پسماند‌های تفکیک شده در این مورد در حد خیلی اندکی در برنامه‌های آموزشی و تشویقی ۲۰ درصد از روستا‌ها وجود دارد. 

وی یادآور شد: میتوان با استفاده از منابع دیداری و شنیداری در سطح مساجد و روستاها، سالن اجتماعات بخشداری و محیط زیست، رشد ۱۰۰ درصدی تفکیک پسماند از مبدا و بهبود وضعیت دفن بهداشتی بهداشتی را مشاهده کرد. 

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد؛ یکی از مسائل مهم در روستاها، مدیریت فضولات حیوانی است.؛ بنابراین لازم است با تشکیل کلاس‌های آموزشی، دهیاران و متولیان جمع آوری پسماند در روستا‌ها با راهکار‌های عملی در این زمینه آشنا شوند و در ساماندهی آن نقش ایفا کنند.