به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران، سلطان نشین عمان (به عربی: سلطنة عمان)‏ کشوری پادشاهی است در شرق شبه جزیره عربستان، پایتخت آن مسقط است از شرق به دریای عرب و از شمال به دریای عمان محدود است از جنوب با یمن همسایه است و از غرب با عربستان سعودی و امارت متحده عربی.


قطعه کوچکی از عمان در قسمت جنوبی تنگه هرمز قرار دارد این قطعه از سرزمین اصلی جدا افتاده است. كشور عمان داراى شهرستانى برون‌بومى است بنام شهرستان مدحاء که در خاک امارات متحده عربی واقع شده‌است.

نام
سرزمین فعلی عمان در طول تاریخ به نام‌های مختلفی نامیده شده‌است.اما بارزترین نام‌ها مگان و تغییر یافته آن مجان بوده‌است، مگان در زمانهای قدیم تر نام ایالتی در جنوب ایران بوده است که بعدها به آن مکران نیز گفته اند همین نام را به منطقه عمان فعلی نیز این نام ارتباط زیادی با صنعت کشتی سازی ومعادن مس «نحاس» در زبان سومریان داشته‌است. همچنین مدتی نام عمان «مزون» بوده‌است بخاطر وجود تعداد زیادی از چشمه‌های آب شیرین در این مناطق. همچنین نام «عمان» نام مکانی بسیار قدیمی بوده‌است در یمن واز آنجا قبائل عربی مهاجرت نموده‌اند به عمان بعد از ویران شدن سد مأرب. اما بعضی از مؤرخین نوشته‌اند که علت نام گذاری عمان به «عمان» بر می‌گردد به (عمان بن سبأ بن یغثان بن ابراهیم).

پرچم عمان
پرچم عمان به عنوان پرچم ملی و نشان غیر نظامی و نشان استان شناخته می‌شود و همچنین دارای تناسب 1:2 می‌باشد.


تاریخ عمان
تاریخ عمان به دوران بسیار دور بر می‌گردد. به گفته باستانشناسان تاریخ عمان به هزاره دوازهم قبل از میلاد بر می‌گردد. در آن دوران عمان تازه از عصر یخبندان خارج شده بود. درآن دوران عمان سرزمینی سرسبز وحاصلخیز وپربار بوده است. در نتیجه حفریات و کنجکاوی در مناطق مختلف باستانی وقبرستانهای ولایت بریمی در منطقه ظاهره و ولایت ابراء در منطقه شرقی و محوت در منطقه وسطی و نزوی در منطقه داخلیه ودیگر مناطق سلطنت عمان و بویژه مناطق ساحلی. از این حفریات پیدا می‌شود که عمان درآن دوران روابط تجارتی گسترده‌ای در مابین فارس و هند وبلاد (مابین النهرین) یا میانرودان داشته‌است واین روابط تجارتی متین بوده‌است.

عمان درهزاره سوم قبل از میلاد
در هزاره سوم قبل از میلاد عمان به نام «مجان» مشهور بوده‌است حسب دلاله گویش سومریان که به سازش کشتی ومعادن مس می‌گفتند. نوعی کشتی در عمان وجود دارد که بنام «مجان» معروف است. همچنین مس یکی از کالاهای تجارتی اصلی عمان بوده که با کشتی‌های «مجان» بارکشی می‌شده‌است. در پی کنجاوی وحفریات در طول وعرض کشور عمان آثار معادن مس پیدا شده‌است، در حال حاضر هم مس یکی از اقتصاد اصلی کشور عمان به شما می‌آید، بعد از اینکه این معدنها بازسازی شده‌است از جانب دولت، ویکی از معدنها مهم کشور معدن مس صحار است. تاریخ عمان نشان می‌دهد که عرب از زمانهای قدیم در عمان ساکن شده‌اند، «عاد و قبیله‌اش» در تپه‌های شنی (کثبان رملی) وتلماسههایی که بین عمان و حضرموت قرار دارد زندگی می‌کرده‌اند.

عمان در دوران
در قرن ششم قبل از میلاد سپاهیان فارس (۵۵۰ _ ۵۳۰ ق م)، عمان را فتح نمودند. گفته شده که سازه قنات که به عربی به آن «الأفلاج» می‌گویند در آن دوران احداث شده‌است. اینگونه آبیاری در عمان شهرت فراوانی دارد ودر حال حاضر صدها رشته قنات در کشور عمان وجود دارد وبنام «اَلفَلجَ» معروف است وجمع آن «الأفلاج» گویند. همچنین رشته دیگری از قنات نیز در عمان وجود دارد که بنام «داوودی» مشهور است. گفتاره‌است که «قنات داوودی» از ابتکار نبی الله داوود است.

عمان در دوران ساسانیان
تاریخ عمان نشان می‌دهد که در دوران ساسانیان از سالهای (۲۲۶_ ۶۱۰ م) عمان و یمن تحت حاکمیت امپراتوری ساسانی بوده‌است.

عمان و بنی ازد
در اواخر قرن سوم و اوائل قرن دوم قبل از میلاد سد مأرب در مملکت سبا ویران می‌شود، با ویران شدن سد یک شورش اجتماعی واقتصادی برپا می‌شود وتمام مردم سبأ به مناطق اطراف پراکنده می‌شوند، وپس از ویرانی وانحطاط سد مأرب، قبیله بزرگ بنی ازد به عمان مهاجرت می‌کنند. در این کوچ بزرگ قبیله بنی ازد به سرپرستی بزرگ قوم مالک بن فهم الأزدی وارد عمان می‌شوند. بعد از مدتی وپس از استقرار در عمان بنی ازد دست به یک نبرد مسلحانه با دیگر اقوام بینگانه‌ای که در عمان وجود داشتند می‌زند ودر مدت کوتاهی بنی ازد می‌تواند تمام بیگانگان از عمان خارج نماید واستقرار وامنیت در عمان برقرار نماید واولین مملکت عربی در عمان بنیادگذاری کند. مهمترین جنگ بنی ازد با ایرانیان مقیم عمان بود که به جنگ ((سلوت)) مشهور است. ((سلوت)) نام صحرایی است که در آن سپاهیان ((ازد)) به فرماندهی ((مالک بن فهم)) با ارتش ایرانی موجود در عمان در زمان امپراطوری ((دارا بن داراب)) یا همان ((داریوش سوم))میجنگد و پس از چندین نبرد، ایرانیان را وادار به خروج از عمان می‌کند. تاریخ نویسان عرب چنین می‌نویسند که بنی ازد پادشاهان کوه وصحراء بودند. این دودمان از پادشاهان بنام «آلجلندی» معروف بودند. سلسله پادشاهان آلجلندی در طول تاریخ عمان مشهور بوده‌اند.

عمان در دوران اسلام
در دوران حکمرانی «آلجلندی» اسلام وارد عمان شده‌است. درآن دوران محمد، عمرو بن العاص و ابازید الأنصاری برای دعوت مردم به اسلام به عمان می‌فرستد. درآن دوران پادشاه عمان جیفر الجلندی وبرادرش عبد الجلندی برعمان حکمران بودند. پادشاه عمان اسلام را پذیرفتند ومردم عمان یک پارچه به دین اسلام گرویدند، وازآن به بعد عمان یکی از قلعه‌های بزرگ اسلام واز مدافعین اسلام در جنگهای ردّه بود.


بعد از وفات محمد بسیاری از اعراب شبه جزیره عربستان اسلام را رها نموده وبه دین اجدادشان برگشتند، عمانیها برای خونسار کردن این حادثه در جنگهایی که بنام (جنگ رَدّه) معروف بود شرکت داشتند. همچنین رجالات عمان در فتوحات اسلامی در عراق، ایران، هند، سند و بلاد الشام و مصر وبلاد مغرب و اندلس نیز شرکت داشته‌اند. عمانیها در طول تاریخشان به تجارت مشهور بودند وکشتی‌های باری متعددی داشته‌اند وتا نقاطی دور دست وحتی حدود چین وشرق آفریقا رسیده بودند. در آن دوران صحار یکی از بنادر مهم تجارتی عمان بود وکشتی‌های تجارتی از این بندر مهم به سواحل آفریقا و مدغشقر وشرق اقصی رسیده بودند. اما در نیمه قرن ششم هجری بنی نبهان منطقه داخلی پایتخت حکم خود قرار دادند ومناطق ساحلی را رها نمودند بنا براین برتغالیها این مناطق را اشغال نمودند. حکم بنی نبهان در منطقه داخلی در قرن نهم هجری پایان یافت.

پرتغالی‌ها در عمان
در قرن ۱۶ میلادی پرتغالی‌ها از رأس الرجاء الصالح می‌گذرند وتقریباً برتمام شهرهای ساحلی شرق آفریقا دست می‌یابند، سپس به ساحل هند و اقیانوس هند می‌رسند. در سال ۱۵۰۷ میلادی پرتغالی‌ها بر عمان حمله می‌کنند وبعد از مقاومت شدید از جانب عمانیها سر انجام موفق می‌شوند عمان را اشغال کنند. پرتغالی‌ها مدت یک قرن ونیم در عمان می‌مانند.

دولت یعرب‌ها
در سال ۱۶۲۴ دولت «یعاربه» به سرپرستی امام ناصر بن مرشد الیعربی تأسیس می‌گردد. با به روی صحنه آمدن ناصر الیعربی در پی بیرون راندن پرتغالی‌ها از عمان می‌شود، ولی درک می‌کند که بیرون راندن پرتغالی‌ها از عمان بدون همبستگی تمام مردم عمان امکان پذیر نیست، لذا در ابتداء امر می‌کوشند تمام مردم وطوایف عمان دور خود جمع آوری کند وسپس با پرتغالی‌ها وارد جنگ شود. وبعد از همبستگی وگردهمایی عمانیها وتقویت جبهه داخلی، امام ناصر بن مرشد الیعربی یقین داشت که نبرد با پرتغالی‌ها فقط یک معرکهٔ زمینی نیست، ولاکن معرکهٔ آزادی در مقام اول است. همچنین می‌دانست که سِّر قوت پرتغالی‌ها در ناو دریائی ایشان است. بنا براین اولین کاری که انجام داد ساخت وتأسیس یک ناوگان بزرگ وقوی همچنین تأمین ذخیره و تجهیزات ومهمات وبا تدبیر کامل وتهیه ما یحتاج جنگ با پرتغالیها وارد نبرد شد.

 در مدت کوتاهی چند شهر ساحلی از چنگ برتغالیها آزاد نمود، ولی مرگ به ایشان امان نداد ودر گذشت. پس از ایشان جانشینش امام سیف بن سلطان الیعربی به راه ایشان ادامه دادند ودر سال ۱۶۴۹ میلادی توانست مسقط از قبضهٔ پرتغالی‌ها رها سازد. بعد از آزادی مسقط تمام قِلاع پرتغالی‌ها یکی پس از دیگری سقوط کردند وسر انجام تمام عمان از قبضهٔ پرتغالی‌ها رها گردید. عمانیها با آزادی بلادشان از تسلط پرتغالی‌ها اکتفاء نکردند وقوه پرتغالی‌ها در سواحل هند وساحل شرقی آفریقا و اقیانوس هند تعقیب نمودند وتوانستند در چند حمله پی در پی قشون پرتغالی‌ها از این مناطق خارج کنند تا اینکه سر انجام در سال ۱۶۹۸ میلادی پرتغالی‌ها برای همیشه از منطقه رانده شدند.

 با این عمل شجاعانه پرتغالی‌ها توانستند نام عمان در صفحه درخشان تاریخ ثبت نمایند. در نتیجه این پیروزی یک دولت بزرگ وقدرتمند در عمان پدید آمد وباداشتن یک ناوگان بزرگ دریائی بر تمامی آب‌های منطقه تسلط یافتند، پس از آن عمانی‌ها صاحب بزرگ‌ترین ناوگان دریائی وتجارتی در اقیانوس هند بودند در آن دوران، همچنین حدود مملکت عمان تاساحل شرقی آفریقا گسترش یافت ودولت عمان بر تمامی جزیره‌های این مناطق و ساحل آفریقا تا دهه شست از قرن بیستم بر این مناطق حاکم بودند. در این دوران عمان یکی از ثروتمندترین دولت منطقه بودند، بنا براین بر آبادانی مملکت کوشیدند وده‌ها قنات برای آبیاری ایجاد نموند و به کشاورزی پرداختند و باغهای مرکبات متعدی ایجاد نمودند، وبرای حفاظت از منطقه سه دژ بزرگ ومهم در مناطق مختلف عمان بنا نهادند، قلعه‌های مذکور عبارت‌اند از: قلعه نزوی، حصن الحزم و حصن جبرین. باضافه دوقلعه مشهور قلعه میرانی و قلعه جلالی که بر شهر مسقط نظارت داشتند.

بلوچ ها در عمان
بلوچ ها یا بلوش اقلیت بزرگی از بومیان عمان را تشکیل می دهند بخش اعظم سپاه عمان در جنگ علیه پرتغالی ها را بلوچ ها تشکیل می دادند. فتح ممباسا توسط ارتش سلطان عمان که اکثرا بلوچ بودند صورت گرفت.

دولت آل بوسعید
پس از پیروزی بزرگ «العیاربه» در جنگ با برتغالیها مدتی عمان در آرامش وامنیت واستقرار می‌گذراند، ولی در اواخر حکومتی این خاندان اختلافاتی بروز می‌کند و نا امنی در مناطق داخلی شروع می‌شود ورفته رفته کشور دچار شورش وهرج ومرج می‌شود وآشوب نا امنی آغاز می‌گردد. در اینجا احمد بن سعید البوسعیدی که والی شهر صحار بود علیه دولت الیعاربه قیام می‌کند.

احمد بن سعید توانست مردم صحار و رستاق دور خود جمع نماید وبه کمک ایشان مخالفان خود از طریق خود بردارد و شکست دهد. در سال ۱۷۴۴ میلادی مردم واهل الحل والعقد در رستاق اجتماع می‌کنند واحمد بن سعید بطور رسمی به رهبری بر می‌گزینند وبه ایشان لقب «الامام احمد بن سعید» می‌دهند. این امامت ورهبری آغاز سلطنت پادشاهان آلبوسعیدی بود که تا امروز در حکم عمان ادامه دارند.

بعد از انتخاب الامام احمد بن سعید البوسعیدی به امامت ورهبری ولایت رستاق پایتخت حکم خود قرار داده وبه انشاء وتأسیس یک قوه نظامی دریائی می‌پردازد که بتواند از مملکت حمایت نماید. همچنین شهر مسقط یکی از مراکز مهم تجارتی در آورده وعلاقات خاصی بین هند و آفریقا برقرار می‌نماید، واسطول دریائی ایشان بر تمام مناطق آبی نفوذ داشته‌است. در آن دوران مجموعه‌ای از دزدان دریائی از (ملبار) به کشتی‌های تجارتی حمله می‌کنند وکالاهای کشتی‌های تجارتی می‌ربایند، ایشان کشتی سر ستون اسطول جنگی اش که بنام «الرحمان» معروف بود به دنبال آنها می‌فرستند و رهبر دزدان دستگیر می‌کند. همچنین در سال ۱۷۵۵ میلادی وقتی که بغداد مورد حمله چپاولگران وشورشیان قرار گرفت به کمک والی بغداد می‌شتابد وشهر بصره از دست شورشیان آزاد می‌کند. پس از استقرار امنیت در عمان ومناطق دریائی و اطراف عمان، الامام احمد بن سعید در سال ۱۱۹۹ میلادی این دار فانی به درود حیات گفتند. پس از وفاتش پسرش بر مسند حکم می‌نشیند. سعید بن احمد بن سعید (۱۷۸۳ _ ۱۷۸۴) میلادی حکمران عمان می‌شوند. پس از فوتش پسرش حمد بن سعید (۱۷۸۴ _ ۱۷۹۲) میلادی حاکم عمان بودند، حمد بن سعید پایتخت خود از رستاق به مسقط نقل مکان می‌دهند، ونفوذ خود تا دریای شرقی آفریقا گسترش دادند، پس از مرگش سلطان بن احمد برجایش نشستند.

سلطان بن احمد بن سعید (۱۷۹۲ _ ۱۸۰۴) میلادی، در دوران حکومتی سلطان بن احمد تعداد اسطول وکشتی‌های دریائی عمانی دو برابر افزوده می‌شود. پس از سلطان بن احمد السلطان سعید بن سلطان (۱۸۰۴ _ ۱۸۵۶) میلادی بر مسند حکم می‌نشیند. در ایام حکم سعید بن سلطان قوه واسطول دریائی عمان به اوج خود می رسد. السلطان سعید بن سلطان یکی از شخصیت‌های برجسته عمان بودند. شخصتیی مرموق مدیر ومدبر وسیاست‌مدار و جنگجوئی شجاع وتاجر وشخصیتی دبلوماسی وحازم بودند. مردی هشیار زیرک وحیله گر مکار، ومردی مجرب ودنیا دیده شعارش این یود (آنچه نمی‌توانید با جنگ بدست بیاورید ممکن است با حیله ومکر بدست آورید). السید سعید بن سلطان در دوران حکم طولانی خود که ۵۲ سال بطول انجامید توانست امبراطوری گسترده‌ای تأسیس نماید که حدودش از شرق آفریقا تاساحل ایران تشکیل دهد درآن دوران که طوفان جنگ وستیز تمام منطقه را در برگرفته بود ایشان مانند یک ربانی ماهر و دنیا دیده توانست سفینه عمان به بّر امان برساند. در ابتداء حکمش فقط قسمتی از خاک عمان ومقاطعات این دیار زیر نفوذ داشت که راه‌های شنی اش کاروانهای شتر با دشواری ونا امنی طی می‌کردند، اما در روز وفاتش یک امبراطوری مترامی الأطراف از خود برجای گذاشتند که هزارها امیال گسترش داشت، و در سواحل اقیانوس هند که قوافل کشتی‌های جنکی وباری وتجارتی درآن شناور بودند. حدود امبراطوری ایشان از سواحل عمان، بندر گوادر، مکران، جزیره زنگبار و بمبا در ساحل شرقی آفریقا، همچنین نشاط این امبراطوری گسترده تا ماوراه مستعمره گوادر وساحل شرقی آفریقا، واجاره نمودن بندر عباس و جزیره قشم و جزیره هرمز در خلیج فارس، و پیمان تجارتی بستن با حکومت انگلستان و فرانسه و هلند و پرتغال و ایالات متحده آمریکا.

در سال ۱۸۴۰ میلادی سعید بن سلطان نماینده شخصی خود «احمد بن نعمان الکعبی» به عنوان اولین سفیر عرب به‌وسیله کشتی شخصی خود که بنام سفینهٔ «سلطانه» معروف بود به نیویورک فرستاد. این کشتی اولین کشتی عربی بود که به نیویرک می‌رفت. السید سعید بن سلطان عشق خاصی به دریا داشت، ازآنجا بود که به ایشان لقب «السید البحار» داده بودند، یعنی «سید دریا». سعید بن سلطان بیشتر اوقات زندگی اش بر سفر و برفراز آبهای دریا گذرانیده بود، ایشان ربانی ماهر بودند وقتی اسطول بزرگ تجارتی و جنگی ایشان بر دریا ابحار می‌کردند، خودش در کشتی مخصوصش «شاه علم» جلو قافله کشتی‌ها پیش می‌رفتند وسعید بن سلطان خودش کشتی را می‌راندند، در اینجا لازم به ذکر است که السلطان سعید بن سلطان هنگام وفاتش نیز بر روی دریا بودند، ایشان در سال ۱۸۵۶ میلادی در کشتی شصخی خود «فکتوریا» در دریای سیشیل فوت کردند. ایشان در این سفر از مسقط رهسپار زنگبار بودند ولی در عرض دریا مردند. بنا براین به ایشان لقب سید دریا داده بودند. روایت است که دوران زندگی سعید بن سلطان در آب یعنی (دریا) بیشتر از زندگی ایشان در خشکی بوده‌است. می‌گویند که ایشان بیش از ۲۰ کشتی خاص داشته بوده‌است. اما اسطول جنگی اش از ۸۰ کشتی جنگی تجاوز کرده بوده‌است، که در هرکشتی ۱۴ توپ جنگی قرار داشته‌است، وسه فرقاطه که در هریک ۳۶ توپ داشته بوده‌است. وکشتی سر پرست این اسطول ۶۴ توب داشته‌است. به جانب ۱۰۰ قایق جنگی مساند که درآن ۶۰۰۰ نفر جنگجو بودند. بعد از وفات السید سعید بن سلطان بلاد دچار شیب وفراز گوناگونی بوده‌است، روزگاری بسیار درخشان وروزگاری تاریک ونا بسامان داشته‌است. تا اینکه در ۲۳ ژوئیه سال ۱۹۷۰ سلطان قابوس بن سعید آلبوسعید بر مسند حکم می‌نشینند.

در زمان سلطنتی محمدرضاشاه پهلوی هنگامی که چریکهای چپ جنبشی را در عمان و ظفار آغاز کردند دولت آن زمان ایران برای کمک به حکومت آن کشور نیروهایی را به عمان فرستاد.قابل ذکر است یک سوم جمعیت عمان را قومیت بلوچ تشکیل می دهند که در پست های حساس اداری و نظامی حضور دارند .

جغرافیا
كشور عمان داراى شهرستانى برون‌بومى است بنام شهرستان مدحاء که در خاک امارات متحده عربی واقع شده‌است بطوریکه خاک امارات از چهار جهت این شهرستان را احاطه نموده‌است. جمعیت آن پیرامون ۲۶۰۰ نفر می‌باشد. همچنين دوروستا به نامهای شیص و نحوه که از توابع امارة شارجه از توابع امارات متحده عربی در وسط خاک‌های این شهرستان واقع می‌باشد.


کشور پادشاهی عمان دومین کشور بزرگی است در شبه جزیره عربستان از ناحیه مساحت، ودر حدود ۳۰۰ هزار کیلومتر مربع مساحت خاک عمان می‌باشد. بیشتر خاکهای عمان کوهستانی است ودر اقصی جنوب جزیره عربستان واقع شده‌است. در بیشتر بخش‌های کشور عمان رشته‌کوه‌های بزرگ و سخت‌گذر حجر که از دشت‌ها و جلگه‌های از رأس مسندم شروع می‌شود ودر امتداد امارت رأس‌الخیمه و فجیره و سلطنت عمان می‌گذرد تا بیابان‌ها و هامون‌های «الجو» امتداد یافته‌است می‌پوشاند. در مناطق داخلیه عمان نیز کوههای متعددی وجود دارد. بلندترین قلهٔ این رشته‌کوه‌های بزرگ که از این مناطق عبور می‌کند کوه حجر نامی می‌شود. در وسط این کوه جبل اخضر قرار دارد که ارتفاعش به ۳۰۷۵ متر می‌رسد. ارتفاعات این کوه رنگهای مختلفی دارد وبشکل مدرج است. این کوه دربین سهل ودشت و تپه‌ماهورهای بزرگ واقع شده‌است. در تباین خاک مناطق کشور عمان اختلاف گوناگونی وجود دارد، زمینهای سبخ در کرانه دریا، تا سهل حاصلخیر باطنه در جنوب شرقی و مسقط، واز صحرای پهناور ربع‌الخالی تا حدود کوههای سرسبز صلاله که شبیه مناطق استوائی است. محدوده کشور عمان از مغرب امارات متحده عربی و عربستان سعودی، از جنوب کشور یمن، از شمال تنگه هرمز، واز سمت مشرق به دریای عرب محدود می‌شود، درازی ساحل عمان ۱۷۰۰ کیلومتر می‌باشد.

عمان از مناطق مناسب برای صخره‌نوردی است. بسیاری از صخره‌های سرزمین عمان در کف اقیانوس باستانی تتیس که میان ایران و عمان قرار داشت شکل گرفتند.

تقسیمات کشوری
کشور عمان به نه واحد اداری بخش می‌گردد.

چهار استان و پنج منطقه

استان مسقط
استان مَسقَط (به عربی: محافظة مَسقَط )‏ وپایتخت کشور عمان .

جمعیت
جمعیت آن در حدود ۶۳۱۰۳۱ هزار نفر می‌باشد.

جغرافیا
استان مسقط در جزء جنوبی ساحل استان باطنه شمالی و بین خلیج عمان و کوه حجر شرقی واقع شده‌است و یکی از بنادر مهم عمان است، و شاید یکی از جالب‌ترین بنادر جهان باشد. این بندر به شکل خلیج مدوری است که دور آن را کوه‌های خشک و بدون هیچ‌گونه پوشش نباتی با صخره‌های درشت و درخشنده احاطه کرده و به زحمت از ساحل مشاهده می‌شود.

این کوه‌ها با وجودی که مانند دیوار سنگی مدوری بندر مَسقَط را احاطه کرده‌اند، غالباً از هم جدا هستند و از طریق فواصل آن‌ها می‌توان به پشت کوه‌ها راه یافت.


محافظة مَسقَط و بخش‌های توابع اش قلب کشور عمان را تشکیل می‌دهند، تمام نهادهای بزرگ دولتی در مسقط قرار دارند، شهر مسقط یکی از قدیمی‌ترین شهرهای عمان است.

در دوران قدیم کشور عمان سلطنت مسقط وعمان می‌نامیده‌اند. بر فراز کوه‌های مسقط چند قلعهٔ تاریخی وجود دارد که مشهورترین آنها قلعه میرانی و قلعه جلالی می‌باشند.

استان مسندم
استان مُسَندَم (به عربی: محافظة مُسَندَم)‏ نام شبه‌جزیره‌ای است در بخش شمالی از کشور عمان.

جغرافیا
نوار ساحلی از خاک امارات متحده عربی به مسافت ۷۰ کیلومتر استان مسندم از خاک عمان جدا ساخته‌است.

مساحت مسندم در حدود ۱۵ هزار کیلومتر مربع می‌باشد. این استان چهره‌ای کوهستانی دارد. ارتفاع کوههای مسندم از سطح دریا از ۱۸۰۰ تا ۲۳۰۰ متر می‌رسد.

این کوهها به رشته کوه حجر اتصال دارد، رشته کوه حجر از رأس‌الخیمه و فجیره و تا سلطنت عمان ادامه دارد.فاصله استان مسندم تا مسقط (پایتخت عمان) در حدود ۵۰۰ کیلومتر است. استان مسندم در اقصی شمال خاک سلطنت عمان واقع شده‌است.

رأس مسندم
مسندم در جنوب تنگه هرمز قرار دارد و ژرفای آب تنگه هرمز در روبروی مسندم ۱۸۰ متر است. قسمتی شمالی مسندم که بنام رأس مسندم معروف است بر فراز آبراه مهم تنگه هرمز قرار دارد، تنگه هرمز یکی از مهم‌ترین تنگه‌های جهان می‌باشد.

رأس مسندم به دلیل واقع بودن بر فراز آبراه جهانی تنگه هرمز از موقعیت خاصی برخور دار است. ارتفاع رأس مسندم بر فراز تنگه هرمز ۱۸۰۰ متر از سطح دریا می‌باشد.


وهمانطور که معلوم است تمام آبهای خلیج فارس قابل کشتیرانی نیست، و تنها مسیر قابل کشتیرانی برای نفت کش‌های حامل نفت و خروج از تنگه هرمز از پایهٔ رأس مسندم می‌گذرد، زیرا این مسیر ژرف ترین مسیر برای نفت کش‌ها شناخته می‌شود، ودر حدود ۹۰٪ از نفت خلیج فارس از این گذرگاه به سوی کشورهای جهان می‌رود.

جمعیت

بر طبق آمار سال ۲۰۰۳ میلادی جمعیت استان مسندم ۲۰٫۳۸۰ نفر می‌باشد. جمعیت استان مسندم طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۲۰۰۵ میلادی برابر با ۲۸٫۳۷۸ نفر بوده‌است.

استان ظفار
استان ظُفار (به عربی: محافظة ظُفار )‏ یکی از استان‌های با اهمیت کشور پادشاهی عُمّان است.

تاریخچه
در دوران قدیم
در سفرنامه ابن بطوطه مراکشی چنین آمده‌است:

"از کلوا که یکی از بنادر زنگیان است با کشتی بادی حرکت نموده و به عزیمت ظفار که آخرین بلاد یمن و بر ساحل دریای هند واقع شده رهسپار شدیم. از آنجا اسبان تازی به هندوستان حمل می‌شود و با مساعدت باد در یک ماه گذراندن روی دریا به هند می‌رسند.

خود از شهر کالیکوت که از بنادر هند است بیست و هشت روز به ظفار آمده‌است ولیکن باد مراد را هرشب داشته‌است و روزها باد مساعدت نبوده. ظفار را «ظفار المحوص» نیز می‌نامند. از آنجا به عدن از راه صحراء و بر [خشکی] مسافت یک ماه خواهد بود. و از آنجا به حضرموت شانزده روزه و به عمان بیست روزه روند.


شهر ظفار در صحراء فرداً واقع شده و بازار در خارج از شهر در حومه معروف به «خرجاء» بنا کرده‌اند و کثیف‌ترین بازارهائی است که در منطقه دیده می‌شود. بعلت وفور دادوستد ماهی و خرما، ماهیان معروف به سردین در آنجا زیاد است و آن ماهیها بسیار روغنی هستند به دام‌های خود در عوض علوفه می‌دهند. در نقطه دیگر بدینگونه دیده نشده‌است.

بیشتر فروشندگان غلامان سیاه هستند وآنها لباس سیاه پوشیده‌اند. بیشتر زراعت ساکنان آنجا ذرت است، آب از چاهای عمیق بواسطه چاه چرخ گاوی که در آنجا آن را «الیازِرَه» گویند می‌کشند، و از آب این چاهها به زراعت خود دهند، دلوهای بسیار بزرگ سازند و بندهای زیاد بدان بندند و به هریک بند و دلو یک نفر غلام مسئول این دلو است که آن را در حوضچه «استخر» تخلیه کند و زراعت خود را آبیاری کنند، یک نوع گندم دارند که آن را (العلس) گویند.

گذران سکنه آنجا از دادوستد ماهی و کشاورزی است.

ظفار امروز
امروزه استان ظفار یکی از زیباترین استان‌های سلطنت عمان است، و در حوزه بازاریابی و گردشگری و معرفی خود به عنوان مهم‌ترین جاذبه گردشگری کشورهای شبه جزیره عربستان موفق بوده‌است.

بویژه در ماه‌های ۷ و ۸ میلادی که سالیانه جشنواره ظفار و صلاله که به جشنواره پائیزی صلاله (مهرجان خریف صلاله) معروف است، در این شهر ساحلی برگزار می‌شود، شهر صلاله پایتخت استان ظفار مرکز فعالیت‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و گردشگری عمان به شمار می‌آید.

ظفار در دوران گذشته خود حکومت جداگانه‌ای داشته‌است، ولی تحت سیطره امراء یمن بوده‌اند. در سال ۱۸۲۹ میلادی سلطان سعید، سلطان مسقط و عمان کوشش کرد که ظفار را در تحت نفوذ خود قرار دهد، ولی موفق نشد. و لیکن درسال ۱۸۷۹ میلادی ظفار به مسقط ملحق شد.

در ظفار چهارمین جنگ عمانی‌ها برپا شد این جنگ از سال ۱۹۶۵ میلادی شروع و در سال ۱۹۷۵ میلادی پایان یافت.

جغرافیا
ظفار در جنوب عمان واقع شده و یکی از ورودی‌های اصلی مسقط است.

مساحت استان ظُفار ۹۹٬۳۰۰ کیلومتر مربع و جمعیت آن بنا بر سرشماری سال ۲۰۰۳ برابر با ۲۱۵٬۹۶۰ نفر است. پایتخت ظفار شهر صلاله است که در کنار دریا واقع شده‌است.


جزیره حلانیات (جزیره کوریا موریا) در نزدیکی ساحل صَلاله و در جنوب شرقی صلاله واقع شده‌است. ظُفار از سوی شرق با صحرای «جده حراسیس» عمان هم‌مرز است.

ظفار در تاریخ منبع اصلی و صادرکننده بزرگ کُندُر (نوعی بخور) به جهان بود ولی امروزه کشور سومالی این نقش را به عهده گرفته.


درباره محدوده ظفار در کتاب:«تحفةالنظار فی غرائب‌الامصار و عجائب‌الاسفار» ابن بطوطه مراکشی آمده‌است : در مغرب ناحیه عمان و مسقط کوه‌های بلندی واقع هستند در امتداد شمال به جنوب و آن ناحیه به وسیله آن کوهستان از صحرای بزرگ عربستان، ربع الخالی و امارات دیگر در شبه جزیره عربستان جدا شود و در دامنه آن کوهستان وادی‌ها باشند شایسته زراعت. سکنه آن از مردمان گوناگون و در تحت امارات مسقط هستند و از طریق تنگه‌های چندی کرانه‌های عمان راه پیدا می‌کنند.

ظفار در ۱۱۰۰ کیلومتری جنوب غربی پایتخت عمان مسقط واقع شده‌است . و از طرف شمال به عربستان سعودی، از طرف جنوب به دریای عرب و اقیانوس هند، واز طرف غرب به کشور یمن و از سمت شرق به صحرای «جدةالحراسیس» عمان محدود می‌گردد.

آب و هوا
در فصل پائیز باران موسمی می‌بارد و درجه گرما در این وقت از سال کمتر از ۱۵ درجه سانتیگراد است، در حالیکه در تمام مناطق شبه جزیره عربستان و کشورهای حوزه خلیج فارس درجه گرما به ۴۰ تا ۴۵ درجه سانتیگراد می‌رسد.

شهر صلاله مرکز استان ظفار شهری است بندری که از دو منطقه خشک کوهستانی در شمال، و جنگلی و ساحلی در جنوب تشکیل گردیده‌است . صحرای پهناور «جدةالحراسیس»، ظفار را از لحاظ جغرافیائی از دیگر نقاط کشور جدا ساخته‌است.


جاذبه‌های طبیعی متعددی در ظفار وجود دارد مانند : کوه‌های سرسبز، غارها، و چشمه‌های شیرین و دره‌های پردرخت و جنگلهای انبوه و درختان تنومند و صحراها و تلماسه شنی تا حدود ربع الخالی، و نوار ساحلی و درختان بلند نارگیل و موز و القافای و قصب شکر.

مشهورترین کوهها
یکی از مشهوترین کوه‌های سلطنت عمان «جبل اخضر» است. ارتفاع جبل اخضر از سطح دریا : ۹ هزار و ۹۰۰ قدم است. در این کوه میوه‌های سردسیر و چشمه‌های گوناگونی در جریان است، دره‌های پر فراز و نشیبی در این کوه به وجود آمده‌است در قسمت بالای کوه منظره از آبشارها و چشمه‌های گوناگونی پدید آورده‌است.


رودخانه آب شیرین که از جوی‌های جبل اخضر سرچشمه می‌گیرد. بیشتر ساکنان منطقه جبل احضر از قبیله «بنی‌ریام» هستند. در شمال عمان امارات متحده عربی و قطر، ودر جنوب عمان سرزمین‌های حضرموت و مَهره و در مغرب آن ربع‌الخالی و در مشرق آن دریا واقع شده‌است.

استان بریمی
استان بُرَیمی (به عربی: محافظة البریمی )‏ یکی از استان‌های کشور پادشاهی عمان است. این استان استانی تازه‌بنیاد است.


جمعیت
جمعیت آن در حدود ۷۶٫۸۳۸هزار نفر می‌باشد.

منطقه باطنه
باطنه (به عربی: منطقة الباطنة )‏ نام منطقه در کشور عمان بود از تاریخ ۲۸ نوامبر ۲۰۱۱ به دو استان باطنه شمالی و باطنه جنوبی تقسیم شده است.

جغرافیا
منطقهٔ باطنه یکی از مناطق بزرگ و مهم سلطنت عمان بود و شامل ۱۲ بخش می‌باشد.

منطقهٔ باطنه در امتداد ساحل خلیج عمان و از خطمه ملاحه در شمال آغاز تا رأس الحمراء در جنوب و بین خط الرأس کوه حجر در غرب و خلیج عمان در شرق پایان می‌یابد.


عرض سهل باطنه در حدود ۲۵ کیلومتر می‌باشد. باطنه یکی از مناطق آباد وپرجمعیت‌ترین مناطق سلطنت عمان به شمار می‌آید.

جمعیت
جمعیت استان باطنه بر طبق آمار سال ۲۰۰۳ میلادی در حدود ۵۶۳٫۸۳۳ نفر بود. همچنین حدود ۸۸٫۸۳۴ از توابع کشورهای بیگانه در باطنه زندگی می‌کنند و به کارهای مختلف اشتغال دارند.

همچنین در منطقه باطنه درختان کمیابی وجود دارد مانند : درخت «ماسوة» در شهرستان لوی و درخت «دیباج» در ولایت السویق.

اقتصاد
مشهورترین صنایع دستی و تقلیدی باطنه ساخت خنجر، شمشیر، کشتی سازی، کوزه‌گری و کاشی وچرم و ساخت حلوای عمانی است. اهمیت منطقه باطنه از آنجاست که چند بندرگاه و «اسکله» بزرگ و تجارتی وجود دارد و منطقهٔ عبور بین شرق و غرب و ترانزیت کالای مختلف است، و مرکز صادرات مس از در دوران گذشته تا امروز بوده‌است. این بنادر در کرانه اقیانوس هند واقع شده‌است.

صحار در گذرگاه تاریخ
صحار یکی از بخش‌های منطقه باطنه‌است. این شهر یکی مراکز مهم منطقه باطنه‌است و ۲۳۰ کیلومتر از مسقط فاصله دارد.

 این شهر قبل از اسلام و در دوران حکم پادشاهان جیفر و عبد دو پسران آل جلندی پایتخت عمان بوده‌است. شهر صحار در دوران قدیم از مهم‌ترین مناطق تولید مس و صادرات آن بوده‌است. اما بعد از اسلام صحار مرتبهٔ پایتختی کشور از دست می‌دهد، اما این شهر به عنوان بزرگ‌ترین بندر تجارتی باقی می‌ماند. و یکی از بزرگ‌ترین بنادر تجارتی منطقه به شمار می‌آید در آن دوران، تا جائیکه با دوبندر بزرگ آن دوران سیراف و بصره رقابت داشته‌است. امروزه شهر صحار شهری آباد و پر رونق است.

استان ظاهره
استان ظاهره به عربی ( محافظة الظاهرة ) نام استانی است در کشور پادشاهی عمان.

جمعیت
جمعیت استان ظاهره براساس آمار سال ۱۹۹۳ میلادی ۱۸۱ هزار نفر بوده‌است.

جغرافیا
این استان در قسمت شمالی از خاک عمان واقع شده‌است. در دوران قدیم این منطقه بنام «توام» و «الجو» معروف بوده‌است. این منطقه عبارت‌اند از سهل شبه صحراوی در پایه غربی کوه حجر و در امتداد صحرای ربع‌الخالی واقع شده‌است. رشته کوه «الکور» این منطقه از ناحیه مشرق از داخل عمان جدا ساخته‌است.


عربستان سعودی و امارات متحده عربی در ناحیه غربی این منطقه قرار دارند و استان وُسطی از سمت جنوب استان ظاهره واقع می‌باشد .

شهرهاى گردشگری
شهر بریمی و شهر محضة و منطقه خریمه از مناطق گردشگری این استان می‌باشند، شهر بریمی با شهر العین که یکی از شهرهای آباد امارات متحده عربی است با هم چسپیده هستند، شهر العین از طرف جنوب شرقی شهر بریمی واقع شده‌است.

در این استان مناطق تاریخی متعدی وجود دارد من جمله: «بازار تاریخی عبری» ، «دژ الغسبی» ، «فلج العراقی» (قنات العراقی) ، «غار الکتبه» ، «قلعه الخندق» ، «حصون عبول» و «الخصیب» می‌توان نام برد.

استان داخلیه
استان داخلیه (به عربی: محافظة الداخلیة )‏ یکی از استان‌های کشور عمان است.

جمعیت
جمعیت آن در حدود ۲۶۰٫۸۷۲ هزار نفر می‌باشد.

جغرافیا
استان داخلیه قلب کشور پادشاهی عمان به شمار می‌آید.

زمین‌های این استان را بیشتر تپه ماهورهای بزرگی که در میانه سرزمین وجود دارد تشکیل داده‌اند.


جبل اخضر در سمت جنوب استان واقع شده‌است.

این استان از سوی خاور به استان‌های شرقیه شمالی و شرقیه جنوبی و از سوی باختر به استان ظاهره، از جنوب به استان وسطی و از شمال به استان‌های مسقط و باطنه جنوبی محدود شده‌است.

منطقه شرقیه
منطقه شرقی (به عربی: المنطقة الشرقیه )‏ نام استانی در کشور عمان است.

جمعیت
جمعیت آن در حدود ۶۶۵۸۷ هزار نفر می‌باشد.

جغرافیا
منطقه شرقی از جانب داخلی کوه حجر واقع شده‌است. از سوی شمال این استان رشته‌کوه حجر واقع شده‌است، واز جنوب آن رمال آل وهیبه واقع شده‌است. اما از سوی خاور دریای عرب، و از سوی باختر به منطقه داخلیه محدود شده‌است.