توسعه نیروگاه‌های خورشیدی؛ گامی به سوی اقتصاد مقاومتی در کهگیلویه و بویراحمد
در سال‌های اخیر، موضوع بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر، به‌ویژه پنل‌های خورشیدی، به یکی از محورهای جدی در سیاست‌های اقتصاد مقاومتی تبدیل شده است .
باشگاه خبرنگاران جوان؛ زینب خوش اندیش - بسیج سازندگی به عنوان نهادی پیشرو، نقش مهمی در ترویج و اجرای این طرح ایفا کرده است. برای بررسی ابعاد مختلف این طرح، با حسین پسنده، دبیر قرارگاه اقتصاد مقاومتی بسیج سازندگی استان، به گفت‌وگو نشستیم.
لطفاً در ابتدا درباره دلایل ورود بسیج سازندگی به حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر به‌ویژه نصب پنل‌های خورشیدی در استان توضیح بفرمایید.
استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر میزان تابش آفتاب و ارتفاع از سطح دریا دارای موقعیتی ممتاز است. بر همین اساس، بسیج سازندگی استان با درک اهمیت این ظرفیت طبیعی و در راستای رسالت‌های خود در زمینه محرومیت‌زدایی، از سال ۱۴۰۱ تمرکز ویژه‌ای بر توسعه نیروگاه‌های خورشیدی گذاشت. هدف ما هم ایجاد اشتغال پایدار برای مردم و هم تولید انرژی پاک بوده است.
چه اقدامات اجرایی در راستای تحقق این هدف در دستور کار قرار گرفت؟
ما از ظرفیت‌های مردمی شامل پایگاه‌های بسیج، گروه‌های جهادی و صندوق‌های قرض‌الحسنه بهره گرفتیم و با برگزاری جلسات توجیهی و اطلاع‌رسانی، مردم را تشویق کردیم تا در این طرح مشارکت کنند. خوشبختانه این رویکرد با استقبال قابل توجهی مواجه شد و متقاضیان زیادی به طرح پیوستند.
فرآیند اجرایی از زمان ثبت‌نام تا نصب پنل‌ها به چه شکلی پیش رفت؟
پس از ثبت‌نام، اسامی متقاضیان به اداره برق جهت کارشناسی ارسال شد. مدیریت انرژی‌های تجدیدپذیر نیز با همکاری خوبی که داشت، در زمان کوتاهی اقدام به کارشناسی کرد. سپس اسامی تأییدشده به بانک‌های عامل جهت تشکیل پرونده معرفی شدند.
در این مرحله، بانک‌ها چه میزان همکاری داشتند؟
همکاری بانک‌ها به جز بانک سپه رضایت‌بخش نبود. تنها بانک سپه با دغدغه‌مندی وارد عمل شد و ما توانستیم با تسهیلات این بانک، ۷۱ نیروگاه ۵ کیلوواتی را در سطح استان اجرا کنیم. سایر بانک‌ها از پرداخت تسهیلات ابلاغی شانه خالی کردند که این موضوع، روند اجرای طرح را با چالش مواجه کرد.
در سال جاری یعنی ۱۴۰۴، وضعیت اجرای این طرح چگونه بوده است؟
در سال ۱۴۰۴ نیز با عزم جدی‌تر وارد میدان شدیم. متقاضیان زیادی ثبت‌نام کردند و پس از مراحل کارشناسی، به بانک‌ها معرفی شدند. پنل‌های خورشیدی بخشی از این متقاضیان در حال حاضر نصب شده و وارد مدار بهره‌برداری شده است.
آمار دقیقی از روند اجرا در سال جاری دارید؟
تا امروز بیش از ۱۵۰ فقره تسهیلات به متقاضیان پرداخت شده که از این میان، نزدیک به ۶۰ نیروگاه خورشیدی نصب و به شبکه برق متصل شده‌اند و بقیه نیز در حال نصب و راه‌اندازی هستند.
به نظر می‌رسد اجرای این طرح با موانعی هم همراه بوده است. مهم‌ترین چالش‌ها را چه می‌دانید؟
بله، چند مانع جدی وجود دارد. نخست، نبود یک نهاد بالادستی برای نظارت بر عملکرد بانک‌هاست. این فقدان باعث شده تا برخی بانک‌ها به تعهدات خود عمل نکنند. دوم، ناپایداری اقتصادی و تورم بالا در کشور است که باعث می‌شود پیمانکاران از سود به ضرر برسند و تمایل به ادامه همکاری نداشته باشند. سوم، نرخ خرید برق توسط اداره برق است که تنها ۳ هزار تومان به ازای هر کیلووات است. با توجه به هزینه‌های بالا، این نرخ دیگر توجیه اقتصادی ندارد. در نهایت، محدودیت ظرفیت نیروگاه‌های خانگی در ۵ کیلووات است که برای ایجاد یک شغل پایدار کافی نیست.
پیشنهاد شما برای رفع این موانع چیست؟
دولت باید این طرح را در قالب طرح‌های حمایتی بازتعریف کند. همچنین نرخ خرید تضمینی برق باید متناسب با تورم تعدیل شود. افزایش سقف تسهیلات و ارتقاء ظرفیت نیروگاه‌ها از ۵ به ۱۰ یا حتی ۲۰ کیلووات، می‌تواند انگیزه مردم را افزایش دهد. ایجاد یک مرجع نظارتی برای پاسخگو کردن بانک‌ها نیز امری ضروری است.
سخن پایانی؟
بسیج سازندگی همواره آماده است در خدمت مردم باشد. اگر همکاری میان دستگاه‌ها و نهادهای مالی تقویت شود، می‌توانیم در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر گام‌های بلندی برداریم و زمینه اشتغال پایدار را در مناطق کمتر توسعه‌یافته فراهم کنیم.
