سید محسن امامیان، نویسنده کتاب «اربعین طوبی» در پاسخ به این سوال که قبل از اینکه این کتاب نوشته شود، «اربعین طوبی» قرار بود فیلمنامه شود؟ گفت: ما ابتدا «اربعین طوبی» را به عنوان طرح سریال به سازمان اوج ارائه دادیم، آنها با طرح سریال موافق بودند، اما دیدند هزینه‌های تولید آن بالاست. یکی دو ماه بعد آقای حسین نصیری، یکی از دوستان طرح مستند آن را تصویب کرد و مستند «خاله بتول» را ساخت. همان شخصیتی که الان با نام طوبی در شبکه یک سیما می‌بینیم. 

امامیان ادامه داد: من بعد از ساخت مستند احساس کردم هنوز خیلی از حرف‌ها ناگفته است، که آن را تبدیل به رمان «اربعین طوبی» کردم. بعد آقای امیرجهانی، فیلمنامه‌نویس سریال «طوبی» از کتاب خوشش آمد و آن را تبدیل به سریال کرد، که پروسه چهار پنج ساله بود. چراکه فیلمنامه سه بار بازنویسی شد. 

نویسنده کتاب «اربعین طوبی» در پاسخ به این سوال که فیلمنامه‌نویس سریال «طوبی» معتقد است که فقط حدود ۱۰ درصد از کتاب «اربعین طوبی» را اقتباس کرده است، آیا تمام سریال اقتباس از رمان شماست؟ گفت: خیر، سریال «طوبی» عین کتابم نیست، ولی جوهره کتاب و تقریباً اسامی همان است. از آنجایی زمان وقوع ماجرا را به دهه پنجاه کشاندند، اتفاقات تغییر می‌کند. ما شروع داستان را از دهه ۳۰ شروع کرده بودیم و در دهه ۵۰ اتفاقات تغییر می‌کند. اما پیرنگ اصلی داستان عین کتاب است. البته ماجرا‌های جانبی سریال بیشتر شده است. 

وی در پاسخ به این سوال که شخصیت‌های محوری سریال طبق رمان نوشته شده؟ توضیح داد: بله، در کتاب «اربعین طوبی» هم شخصیتی به نام بتول داریم، که دو خواهر و یک مادر دارد. پدرش در کودتا ۲۸ مرداد کشته می‌شود، اما به دلیل تغییرات زمانی فیلمنامه اینطور پیش می‌رود که انگار ساواک پدر بتول را کشته است. آنها یک قنادی داشتند، که نسیم آن را بالا می‌کشد. در رمان «اربعین طوبی» بتول به واسطه همسایه‌شان با یک فرد عراقی آشنا می‌شود، ازدواج می‌کند و به عراق مهاجرت می‌کند. اما در سریال «طوبی» می‌بینیم که او به واسطه تحت تعقیب بودنش از سوی ساواک، با یک فرد عراقی مهاجرت می‌کند. 

امامیان در پاسخ به این سوال که شخصیت جهانگیر ثابتی وجود خارجی داشت؟ تصریح کرد: این شخصیت در رمان نیست. چون آن زمان ساواک شکل نگرفته بود. ساواک از دهه ۴۰ به بعد تاسیس شد. 

این نویسنده درباره رغبت مخاطبان به خواندن کتاب بعد از تولید یک اثر نمایشی مرتبط با آن توضیح داد: از آنجایی که تلویزیون رسانه قوی‌تری است، منجر به دیده شدن اثر می‌شود. وقتی من چند روز پیش جشن امضا برای کتاب «اربعین طوبی» داشتم، خیلی‌ها، چون سریال را دیده بودند، به سراغ کتاب آمدند. در همان روز فروش خوبی داشتم و هرچه کتاب بود، فروختم.

وی پیشنهاد داد که نهاد‌های فرهنگی نگاه مناسبتی به کار‌ها نداشته باشند. مثلاً کتاب «اربعین طوبی» صرفاً کتابی درباره اربعین نیست، بلکه راجب سبک زندگی، انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و ... هست. اینکه بخواهیم آن را به یک محدوده زمانی محدود کنیم، صحیح نیست. تا الان هر آنچه در سریال می‌بینیم، درباره اربعین و زیارت و ... نیست. ما به تلویزیون هم گفتیم که این سریال برای ایام دهه فجر هم مناسب است. 

امامیان در پاسخ به این سوال که خاله بتول یا طوبی سریال هنوز زنده است؟ گفت: خیر، ایشان متاسفانه در ایام کرونا به رحمت خدا رفت.

خبرنگار: نفیسه خلیلی