صنعت دفاعی ایران در سال ۱۴۰۲ نیز همچون سال‌های گذشته دستاورد‌ها و محصولات متنوع و موثری را در چهل و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران طراحی و تولید کرده است که هر کدام به نوبه خود نقش مهمی در حوزه رزمی ایفا خواهند کرد. به همین منظور، گروه سیاسی خبرگزاری فارس قصد دارد تا در روز‌های آینده هر کدام از این دستاورد‌ها را بازخوانی کند. سومین گزارش از این مجموعه به بررسی و معرفی جدیدترین شناور از شناور‌های کلاس موج با نام دیلمان اختصاص دارد که ۶ آذر سال گذشته به‌مناسبت روز نیروی دریایی ارتش به ناوگان شمال این نیرو در دریای خزر الحاق شد و در ادامه، ویژگی‌های آن را مطالعه می‌کنید.

نیروی دریایی ارتش معمولاً ناوشکن‌ها و شناور‌های خود را برای دریای جنوب یعنی خلیج فارس و دریای عمان طراحی می‌ساخت، اما در ابتدای دهه ۹۰ تصمیم گرفت با شناور سنگین یا ناوشکن در آب‌های شمال در دریای خزر حضور پیدا کند. البته پیش از الحاق ناوشکن دیلمان به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش این نیرو با شناور‌های موشک انداز کلاس سینا مسئولیت تامین امنیت در این منطقه را بر عهده داشت که هنوز نیز در جریان است. در این راستا، ناوشکن دماوند به عنوان دومین ناوشکن از کلاس موج در سال ۱۳۹۳ به عنوان نخستین ناوشکن جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش الحاق شد که در دی‌ماه سال ۱۳۹۶ طی سانحه‌ای که در بندر انزلی رخ داد، این ناوشکن از مدار عملیاتی خارج شد.

تأمین امنیت در دریای خزر با دیلمان

هشتم مهرماه سال ۱۴۰۲ بود که دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش با حضور در جمع دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف از آمادگی ناوشکن دیلمان برای الحاق به نیروی دریایی ارتش خبر داد. این شناور طی مراسمی با حضور سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح، سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش و دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش در منطقه چهارم دریایی امام رضا (ع) نیروی دریایی ارتش در بندر انزلی انجام شد.

ناوشکن چه ویژگی‌هایی دارد؟

 ناوشکن دیلمان از سری ناوشکن‌های کلاس موج بوده و تفاوت این شناور با سایر شناور‌های این کلاس، فرم بدنه آن است که رادار گریز که بین ۱۳۰۰ تا ۱۵۰۰ تن وزن دارد. این ناوشکن دارای ۹۴ متر طول، ۱۱.۱ متر عرض و آبخور به‌ارتفاع ۳.۲۵ متر است، از سویی ناوشکن دیلمان ۱۵۰۰ تن وزن و ۲۶ نات سرعت دارد. یکی از مزیت‌های دیلمان نسبت به نمونه قبلی خود در حوزه سامانه رانش این ناوشکن است. در این ناوشکن سیستم رانش چهارخطی شده است و به این ترتیب دیلمان از ۴ شفت و ۴ پروانه بهره می‌برد در حالی که ناوشکن‌های قبلی سری موج از دو شفت و دو پروانه بهره می‌بردند.

 علاوه بر این دیلمان از سامانه بوتراستر با توان ۸۶ KW و دور متغیر تا ۱۴۸۰ دور بهره می‌برد و یک میلیون و ۴۰۰ هزار قطعه در این ناوشکن استفاده شده است. این مزایا از این جهت اهمیت دارد که دریای خزر یک دریای بسته است که بخش عمیق‌تر آن که جریان آب قوی‌تری دارد در سمت ایران قرار دارد، به همین جهت ناو می‌بایست به سامانه‌های پیشران قوی‌تر و با قابلیت مانور بهتری مجهز باشد تا بتواند در این شرایط به‌خوبی دریانوردی کند. این سامانه به پهلوگیری ناو در بندر و همچنین چرخش‌های ناو در سرعت بالا کمک می‌کند. یکی از دلایل بروز حادثه برای ناوشکن دماوند عدم وجود این سامانه در آن ناوشکن بود.

صنعت دفاعی ایران در سال ۱۴۰۲ نیز همچون سال‌های گذشته دستاورد‌ها و محصولات متنوع و موثری را در چهل و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران طراحی و تولید کرده است که هر کدام به نوبه خود نقش مهمی در حوزه رزمی ایفا خواهند کرد. به همین منظور، گروه سیاسی خبرگزاری فارس قصد دارد تا در روز‌های آینده هر کدام از این دستاورد‌ها را بازخوانی کند. سومین گزارش از این مجموعه به بررسی و معرفی جدیدترین شناور از شناور‌های کلاس موج با نام دیلمان اختصاص دارد که ۶ آذر سال گذشته به‌مناسبت روز نیروی دریایی ارتش به ناوگان شمال این نیرو در دریای خزر الحاق شد و در ادامه، ویژگی‌های آن را مطالعه می‌کنید.

نیروی دریایی ارتش معمولاً ناوشکن‌ها و شناور‌های خود را برای دریای جنوب یعنی خلیج فارس و دریای عمان طراحی می‌ساخت، اما در ابتدای دهه ۹۰ تصمیم گرفت با شناور سنگین یا ناوشکن در آب‌های شمال در دریای خزر حضور پیدا کند. البته پیش از الحاق ناوشکن دیلمان به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش این نیرو با شناور‌های موشک انداز کلاس سینا مسئولیت تامین امنیت در این منطقه را بر عهده داشت که هنوز نیز در جریان است. در این راستا، ناوشکن دماوند به عنوان دومین ناوشکن از کلاس موج در سال ۱۳۹۳ به عنوان نخستین ناوشکن جمهوری اسلامی ایران در دریای خزر به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش الحاق شد که در دی‌ماه سال ۱۳۹۶ طی سانحه‌ای که در بندر انزلی رخ داد، این ناوشکن از مدار عملیاتی خارج شد.

نصب رادار چشم عقاب با ۴۰۰۰ آرایه روی دیلمان

تفاوت بعدی ناوشکن دیلمان با سایر شناور‌های کلاس موج در استفاده از دکل راداری پیشرفته است که رادار پیشرفته و چهار وجهی چشم عقاب روی آن نصب شده که هر وجه آن دارای ۱۰۰۰ آرایه است که مجموعاً دارای ۴۰۰۰ آرایه است. این رادار در آن واحد، ۱۰۰ هدف را شناسایی و ۱۳ هدف را رهگیری می‌کند. این رادار با خاصیت ضد جنگالی، اهدافی شامل جنگنده‌ها، پهپادها، بالگرد، موشک‌های سطح به هوا و سایر اهداف سطحی را شناسایی و رهگیری می‌کند. رادار نصب‌شده بر روی شناور دیلمان تا ۲۰۰ کیلومتر را رهگیری اهداف را انجام می‌دهد. رادار چشم عقاب توانایی بروزرسانی اهداف در مدت زمان کمتر از یک ثانیه را دارد و به همین جهت امکان تغییر سریع فرکانس و تحلیل سیگنال‌های اخلالگر را دارد. این توانایی در حوزه ضد جنگ الکترونیک قابلیت مناسبی در اختیار چشم عقاب قرار می‌دهد.

از سوی دیگر این رادار نسبت به نمونه‌های قبلی نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری دارد و سطح مقطع راداری سازه آن بسیار کمتر از رادار‌های قبلی شناور‌های نیروی دریایی است ضمن اینکه رادار چشم عقاب قادر است اهداف متفاوتی مانند شناور، هواپیما، بالگرد، پهپاد و موشک کروز را شناسایی و رهگیری کند. گروه طراحی ناوشکن دیلمان با توجه به اعزام ناوشکن دنا به ماموریت ۳۶۰ و سایر ماموریت‌های نیروی دریایی در آب‌های آزاد و دریا‌های طولانی، حجم مخازن سوخت در ناوشکن دیلمان را افزایش داده‌اند تا ماندگاری در دریا افزایش پیدا کند.

افزایش دو برابری موشک‌های کروز در جدیدترین شناور کلاس موج

در بخش سلاح و تسلیحات نیز، ناوشکن دیلمان به یک توپ ۷۶ میلی‌متری فجر۲۷ در سینه ناو، ۶ قبضه توپ ۲۰ میلی‌متری اورلیکن در جلو، عقب و طرفین ناو، ۸ فروند موشک‌های ضدکشتی قادر و قدیر با برد‌های ۲۰۰ و ۳۰۰ کیلومتر و ۶ اژدر مارک ۴۶ مجهز شده است که تعداد موشک‌های کروز در ناوشکن دیلمان افزایش داشته دو برابری نسبت به همکلاس‌های خود داشته است.

علاوه بر این ناوشکن دیلمان به یک سامانه دفاع نقطه‌ای «کمند» برای مقابله با موشک‌های کروز نیز مجهز شده است که توان شلیک ۴ تا ۷ هزار گلوله در دقیقه را دارد و می‌تواند از فاصله ۲ کیلومتری با اهداف درگیر شودپد بالگرد این شناور نیز، ابعاد بیشتری نسبت به شناور‌های قبلی در کلاس موج دارد و بالگرد‌های SH قابلیت نشست و برخاست بر روی آن را دارند. البته امکان نشست و برخاست بالگرد در شب نیز در ناوشکن دیلمان وجود دارد.

نصب موشک‌های پدافندی برد کوتاه در دیلمان

همچنین؛ موشک‌های برد کوتاه پدافندی صیاد بر روی ناوشکن دیلمان نصب خواهد شد که مأموریت این موشک‌ها انهدام اهداف هوایی است که دقت و سرعت این موشک‌ها ارتقاء پیدا کرده است.

یکی دیگر از سامانه‌های مهم نصب‌شده روی ناوشکن دیلمان، سامانه الینت مرصاد است. این سامانه برای جمع‌آوری و شنود سیگنالی روی ناوشکن نصب شده است و توان مناسبی در حوزه اطلاعاتی به دیلمان می‌دهد. سامانه خودحفاظتی چف جوشن برای مقابله با موشک‌های هدایت راداری نیز از دیگر سامانه‌های نصب‌شده روی این ناو است.

تجهیز دیلمان به دو پهپاد مختلف

ناوشکن دیلمان همانطور که در مراسم الحاق این شناور به نیروی دریایی ارتش نیز مشاهده شد به دو نسل از پهپاد با نام‌های «چمروش-۴» و شاهین (سنجر) مجهز شده است. پهپاد «چمروش-۴» یک موتور پیستونی در پشت بدنه وظیفه ایجاد نیروی جلو برنده پهپاد و تولید نیروی برق برای چهار موتور الکترونیکی عمود پرواز پهپاد را دارد. این پهپاد بار‌ها در مراسم الحاق تجهیزات به نیروی دریایی ارتش و سپاه و رزمایش‌های مختلف دیده شده بود، اما نام آن اعلام نشده بود تا اینکه در رژه نیرو‌های مسلح در ۳۱ شهریور۱۴۰۲ این پهپاد با نام چمروش-۴ در رژه حاضر بود.

پهپاد شاهین- ۱ (سنجر) نیز، یک پهپاد از کلاس پهباد‌های سوئیچ بلید، اما متناسب با شرایط دریاست که قرار است ماموریت‌های مختلفی را متناسب با صحنه هر عملیات برای ناوشکن دیلمان انجام دهد. نمونه این پهپاد در مراسم الحاق تجهیزات جدید به منطقه سوم نیروی دریایی ارتش در کنارک نیز مشاهده شد که از آن با نام پهپاد پرسه‌زن و انهدامی هوشمند نام برده شده است. وزن سرجنگی این پهپاد، ۴ کیلوگرم، برد نهایی آن، ۸۵ کیلومتر است که دارای قابلیت‌هایی از قبیل پرواز هوشمند و پرواز جمع قابلیت پردازش تصویر و اصابت نقطه‌ای به اهداف ثابت به اهداف در حال حرکت دارای کنیستر پرتاب تک فروندی و چند فروندی است.

مأموریت دیلمان چیست؟

دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش در گفت‌وگویی تلویزیونی با اشاره به الحاق ناوشکن دیلمان به این نیرو، عنوان کرد: دریای خزر به‌عنوان قلب اقتصادی منطقه شمالی آسیای مرکزی از ویژگی خاصی برخوردار است چرا که هر کدام از دو کریدور شمال ـ جنوب و شرق ـ غرب را برای استفاده مردم منطقه می‌تواند به یکدیگر متصل کند. وی ادامه داد: در این راستا، نیاز است برای حفظ امنیت و ایمنی شناور‌ها که نقش مهمی را در تجارت ایفا می‌کنند، توانمندی متناسب وجود داشته باشد. شما در شرایط دریای غیر متعارف هم باید بتوانید به همه بویژه شناور‌هایی که در حالت اضطرار قرار می‌گیرند، کمک‌رسانی داشته باشید. ما در کنار ماموریت اصلی خود چندین ماموریت دیگر هم داریم که همه آنها به نوعی پوشش داده می‌شوند. فرمانده نیروی دریایی ارتش با بیان اینکه در حوزه سرعت عمل امروز سرعت ما در دریا به حد استاندارد رسیده است و ناوشکن می‌تواند در حداقل زمان ممکن در نقطه مورد نیاز حضور پیدا کند، تاکید کرد: ناوشکن دیلمان در حوزه امنیت بگونه‌ای طراحی شده که رادار گریز بوده و امکان کشف و شناسایی آن به راحتی وجود ندارد. در حوزه کشف و شناسایی و درگیری با تهدیدات، تجهیزات متناسب با تهدیدات سطحی، پروازی و زیر سطحی برای این شناور پیش‌بینی شده است.

وی افزود: مهم‌تر از آن، در بحث تامین امنیت و ایمنی شناور، چون ناوشکن دیلمان از توانمندی عملیات پروازی برخوردار است به همین دلیل می‌تواند سرعت خود در کمک‌رسانی و حضور در برقراری امنیت را افزایش دهد. البته این ویژگی موجب ارتقاء و توانمندی این شناور در همه حوزه‌ها شده است. باید از صنایع دفاعی شرکت‌های دانش بنیان و نخبگان جوان تشکر کنیم که امروز این توانمندی را به آن دست پیدا کرده‌اند و در اختیار ما قرار دارد. دریادار ایرانی با اشاره به رادار نصب شده روی ناوشکن دیلمان، تاکید کرد: رادار ناوشکن دیلمان یک رادار ویژه چهار وجهی با آخرین تکنولوژی و در لبه فناوری است. این رادار که بصورت ثابت فعالیت می‌کند همانند رادار‌های قدیمی دارای موتور نیست و از حداقل توان و انرژی استفاده می‌کند؛ لذا از حداکثر توان و انرژی استفاده می‌شود. وی ادامه داد: رادار ناوشکن دیلمان در لحظه ۱۰۰ هدف را شناسایی می‌کند و با استفاده از سامانه مدیریت نبرد در این در ناوشکن درخصوص نحوه رفتار با اهداف مختلف تصمیم‌گیری می‌شود. فرمانده نیروی دریایی ارتش با اشاره به پوشش مخصوص بدنه ناوشکن دیلمان، گفت: نوع بدنه و پوشش آن، یک توانمندی جدید است که توسط عزیزان جوان و دانشمندان ما بدست آمده به نحوی که از یک طرف، میزان کشف آن در برابر تهدیدات به حداقل میزان ممکن رسیده و از طرف دیگر، تهدیدات ایمنی همچون حریق به انجام اقدامات مقابله‌ای کمک کند تا به پایداری و ماندگاری آن در دریا کمک می‌کند.

منبع: فارس