اختلال در خواب طیف وسیعی از مشکلات مانند بی‌خوابی، کم خوابی، مشکلات تنفسی در خواب، خر و پف و ... را دربر می‌گیرد؛ اما به نظر می‌رسد کم‌خوابی یا بی‌خوابی بیشتر از اختلالات دیگر مشهود هستند و اکثر افراد به دنبال راهکاری برای رفع آن می گردند.

از دیدگاه طب ایرانی مهمترین اقدام در این رابطه، ارزیابی علت بی‌خوابی و برطرف کردن آن است؛ اما اقدامات زیر نقش کمک کننده ای دارند:

پرهیز از خوابیدن در طول روز

پرهیز از مصرف موادی که مانع خوابیدن می‌شوند؛ از قبیل چای٬ به خصوص چای پررنگ و نیز چای سبز

قهوه، کاکائو، نسکافه، شکلات، غذا‌های سنگین و سرخ کرده

گوشت شتر، گاو و گوساله

آب یخ

مواد غذایی محرک و پر ادویه

عدس و حبوبات نفاخ

مواد غذایی ترش، تند و شور

غذا‌های آماده کارخانه‌ای و فریزری

مواردی که ذکر شدند٬‌ از توصیه‌های تغذیه‌ای مهم برای بهبود اختلالات خواب هستند.

همچنین پرهیز از سر و صدای زیاد، پرهیز از نگاه کردن به اشیای براق و نورانی، پرهیز از فعالیت‌های شدید ذهنی یا جسمی از قبیل بازی‌های رایانه‌ای، حضور مداوم و طولانی در فضا‌های مجازی اینترنتی، پرهیز از مشاجره و عصبانیت نیز توصیه شده اند.

برای بهبود شرایط خواب می‌توانید اقدامات زیر را نیز انجام دهید:

ورزش ملایم روزانه به مدت ۱۵دقیقه انجام شود.

عرق بیدمشک، گلاب، عرق ریحان و عرق نیلوفر را مخلوط کرده و در ظرفی دهان گشاد ریخته و کنار میز کار خود بگذارید و مکرر ببویید. شب‌ها ظرف مذکور را کنار تخت خود قرار دهید تا بوی آن به مشام شما برسد.

اتاق خواب شما باید کاملا تاریک و بی‌صدا باشد؛ از چراغ خواب استفاده نکنید، رخت‌خواب نرم و راحت داشته باشید، دمای اتاق خیلی گرم یا خیلی سرد نباشد، سر بالاتر از پا‌ها قرار گیرد و سر در جای خنکتر و پا‌ها در جای گرمتر باشند.

برخی خوراکی‌های توصیه شده برای کاهش بی‌خوابی:

حریره بادام با شیر بز

مربای سیب و مربای کدو با نان برشته

زرده تخم مرغ عسلی

مویز به تعداد ۲۱ یا ۳۰ عدد روزانه

فالوده یک عدد سیب شیرین پوست کنده و رنده شده با کمی گلاب

سوپ جو با اسفناج و شوید تازه و گشنیز تازه

فرنی با شیر بز و عسل 

به جای آب، مخلوط آب کاهو (یک سوم لیوان)، آب سیب (دو سوم لیوان) و یک قاشق مرباخوری آبلیمو ترش تازه را روزی ۳ لیوان میل کنید.

 ماءالشعیر طبی، آب انار شیرین با گلاب، شربت گلاب و شیرگردو نیز مفید هستند.

در صورتی که فرد نیم ساعت پس از رفتن به بستر به خواب نرود، بهتر است برخیزد و مشغول به کاری شود که منجر به خستگی و خواب‌آلودگی شود. اگر با رعایت تمام این توصیه‌ها باز هم مشکل بی‌خوابی وجود داشت، حتما به پزشک متخصص مراجعه و درمان دارویی دریافت کند.