درست است که اضطراب امتحانات یکی از اضطراب‌های شایع در ایام امتحانات برای فرزندان یک خانه محسوب می‌شود، اما با ورود سویه جدید کرونا در این دوره و همچنین تعطیلی هفتگی مدارس در بسیاری شهر‌های بزرگ ایران به دلیل آلودگی هوا، شاهد هستیم که خانواده‌ها هم خودشان و هم فرزندانشان دچار استرس‌هایی شده‌اند که ممکن است این اضطراب مانع موفقیت مدنظر خانواده‌ها در ایام امتحانات فرزندانشان شود، به گونه‌ای که خود والدین اذعان می‌کنند نمی‌توانند جلوی این اضطراب را بگیرند و مدام در خانه با هم درگیر می‌شوند.

یکی از والدین که فرزندش امتحان نهایی دارد، مطرح می‌کند که اصلا پسرش در حال و هوای امتحان نیست و نمی‌تواند تمرکز داشته باشد و مدام نق می‌زند که هیچ چیز بلد نیست! از سوی دیگری دانش‌آموزی هم مطرح می‌کرد: زمانی که من و خواهر و برادرم امتحان داریم پدر و مادرم به ظاهر سعی می‌کنند جو خانه آرام باشد، اما مدام برای هم خط و نشان می‌کشند که امتحانات بچه‌ها تمام شود، چنین می‌کنند و چنان می‌کنند؟!» این والدین هستند که باید آرامش را به خانه تزریق کنند تا بچه‌ها در شرایط مساعد درس بخوانند و نتیجه خوب بگیرند. اما چطور؟

مهدی ایزدپناه کارشناس آموزش و پرورش درباره اضطراب‌های شایع امتحان و نحوه مواجه با آن می‌گوید: «هر کودک یا نوجوانی استرس امتحانات را یک طوری تجربه می‌کند، اما برای برخی این اضطراب‌ها مختل کننده نظم زندگی و نتیجه گرفتن از امتحان می‌شود، به خصوص در شرایط فعلی که هنوز کرونا وجود داشته و شایع است و خیلی مسائل مثل همین تعطیلی نابهنگام به دلیل آلودگی هوا باعث شده تا بچه‌ها از روند تحصیلی چند روزی دور شده و اضطرابشان تشدید شود.

برخی از خانواده‌ها خودشان باعث تشدید اضطراب بچه‌ها می‌شوند با اهمیتی که به کیفیت نمره‌ها می‌دهند یا اضطرابی که برای درس خواندن به آن‌ها وارد می‌کنند درحالیکه همه اتفاقات باید در فضای آرام و بدون تنش در خانواده رخ بدهد و اتفاقا پدر و مادر با توجه به جا و آرامشی که به فرزندانشان می‌دهند، باعث رقم خوردن اتفاقات خوب در خانه و مدرسه شوند.»

حذف متغیر‌های مزاحم اطراف دانش‌آموزان در منزل

یکی از نکات مهمی که والدین باید رعایت کنند این است که پیش از امتحان هر چیزی که باعث حواس پرتی دانش‌آموز می‌شود را حذف کنند. مثلا یک چند روزی میهمان و میهمان داری را تعطیل کنند و برنامه‌هایی که باعث عدم تمرکز حواس بچه‌ها می‌شود مثل تماشای فیلم‌ها یا سریال‌های تلویزیونی و مسائلی از این دست را حذف کنند. عوامل مزاحم وسائلی مثل تلفن همراه، تلویزیون، تبلت یا چیز‌های دیگر نیز می‌شود.

ایزدپناه همچنین می‌گوید: «برخی خانواده‌ها که فرصتش را دارند می‌توانند برای فرزندانشان که اضطراب زیادی را تحمل می‌کنند یک پایلوت فضای امتحانی ایجاد کنند و یک امتحان سوری نیز برایشان تردید بدهند و اینطور بچه‌ها فضای امتحان برایشان آرام‌تر می‌شود و می‌توانند ذهنشان را مدیریت کنند.»

چطور محیطی آرام در خانه برای فرزندانمان ایجاد کنیم?

با تمام نکاتی که مطرح شد باز هم مسائلی وجود دارد که می‌تواند به آرامش کودک و نوجوان در محیط خانه و امتحان دادن کم استرس بچه‌ها در مدرسه کمک کند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

سپیده بشول، روانشناس دراین باره می‌گوید: «محیط خانواده در ایام امتحانات باید کاملا آرام باشد یعنی هر چیزی که باعث تنش در خانه می‌شود اعم از جروبحث اعضا یا والدین با هم که تنش به بچه‌ها می‌دهد باید از بین برود. همینطور برای یک دوره میهمانی‌ها و رفت‌وآمد‌ها کامل کنسل شود و محیط خانه بدون سروصدا برای بچه‌ها باشد.

توجه به خواب و استراحت بچه مدرسه‌ای‌ها به علاوه تغذیه مناسبشان و همینطور کمترین مسئولیت را در خانه داشتن خیلی مهم است. ساعات تماشای تلویزیون باید از همیشه کمتر شود و ترس و دلهره در وجودشان نباشد. در بین خانواده‌ها دیده می‌شود وقتی بچه‌ها در یک درس خوب عمل نمی‌کنند آن‌ها را دچار شماتت و سرزنش قرار می‌دهند، درحالیکه نباید اینطور باشد و بهتر است که فرزند با رها کردن بار درس قبلی، به موفقیت در امتحان جدیدش بپردازد.»

چند نکته آرام بخش دیگر این است که سعی کنید بدون تنش و اینکه بچه‌ها را در اتاق حبس کنید، به درسشان بپردازند. کمالگرایی نداشته باشید و انتظاراتتان را از نتیجه امتحانات کاهش دهید. فرزندتان را با هیچ بچه دیگری مقایسه نکنید و از اینکه مدام به بچه‌ها تأکید کنید، درس بخوانند اجتناب کنید. در نهایت نیز به فرزندتان اطمینان بدهید که فارغ از نتیجه او خودش ارزشمند است و تلاشش را در ایام سال کرده است؛ و همچنین در کنار رعایت تمام این موارد از سوی والدین و دانش آموزان به خاطر شیوع ویروس جدید کرونا بهتر است که کودک و نوجوان هم با ماسک به صحنه امتحان بروند و فاصله‌ها را نیز رعایت کنند و همه این موارد پس از دو سال جدی کرونایی دیگر عادی شده، اما بهتر است که برای بچه‌هایمان نیز با آرامش آموزش داده تا ملکه ذهنشان بشود و باعث اضطراب آن‌ها نشود.

ایزدپناه نیز توضیح می‌دهد که والدین بهتر است در مسائل جزئی درسی بچه‌ها در ایام امتحانات دخالت نداشته باشند، اگر خودشان در زمان امتحان بچه‌ها را به مدرسه می‌برند حتما زمان مناسب بدون عجله و استرس اینکار را انجام دهند تا بچه‌ها پیش از آزمون دچار اضطراب نشوند و نگرانی از تأخیر نداشته باشند و هم اینکه وسایل مورد نیاز دانش‌آموزان را بهتر است خود والدین از قبل آماده کنند.»

منبع : فارس