با شیوع پاندمی کرونا در جهان پای این بیماری آهسته آهسته به کشور ما باز شد، شاید آن دوران کسی فکرش را نمی‌کرد که این بیماری مانند یک قاتل روانی، روزانه جان هفتصد نفر را بگیرد. در شرایطی که همه محققان دنیا تلاش می‌کردند راهی برای مبارزه و مهار این بیماری پیدا کنند در کشور ما مشکل فقط ویروسی کرونا نبود، بلکه کشورمان با چالش‌های متعددی از جمله تحریم‌های آمریکا، فشار‌های بین‌المللی و... مواجه بود. در حالی که کادر درمان و بیماران به دلیل کمبود لباس‌های محافظتی، ماسک، اکسیژن‌ساز و... در تنگنا بودند.

بر خلاف ادعا‌های حقوق بشری آمریکایی‌ها کشور‌های مختلف هم به دلیل تحریم‌های آمریکا و سنگ‌اندازی برخی از کشور‌های اروپایی از کمک به ایران منع می‌شدند و حتی در اقدامی ظالمانه ماسک‌های خریداری شده توسط کشورمان را هم تحویل ندادند. در آن دوران، اما مردم و صنایع مختلف دست روی دست نگذاشتند و تولید ماسک و مواد ضد عفونی کننده و اقلام بهداشتی به سرعت در کشور کلید خورد و حالا نوبت جنگ واکسن‌ها رسید.

واکسنی که در ابتدای کرونا واکسن‌سازان دنیا کار بر روی آن را آغاز کرده بودند و رقابت کشور‌های مختلف برای تولید واکسن هم در جهت تلاش برای بقا و صد البته با مقاصد تجاری آغاز شد و از همان ابتدا مشخص شد که قرار نیست واکسن به عدالت میان همه کشور‌ها توزیع شود.

کووید-۱۹ آپارتاید قرن را رقم زد

کووید-۱۹، آپارتاید قرن را رقم زد؛ جنگی تمام عیار برای بقا؛ جنگی که با انحصار واکسن کرونا، سلامت مردمان کشور‌ها را به وادی سیاست بُرد تا واکسنی که می‌توانست جان بشر را نجات دهد، در برهه‌ای از زمان به ابزار انحصاری ابرقدرت‌ها بدل شود. بر همین اساس نیز با به ثمر نشستن نتایج مطالعات و ورود واکسن‌ها به عرصه مصرف، این بار فارغ از چگونگی تعاملات مرسوم در خرید و فروش محصولات و کالا‌های پزشکی و سلامت محور، کشور‌ها ناچار به مذاکره با تعداد معدود واکسن‌ساز‌ها شدند؛ در این میان حتی قبل از تایید واکسن‌ها، چند کشور ثروتمند به پیش خرید بسیار فراتر از نیازشان اقدام کردند.

سه مسیر برای تامین واکسن

در آن دوران، اما وزارت بهداشت از سه مسیر سرمایه گذاری برای تولید داخل، واردات واکسن و سرمایه‌گذاری در سبد کوواکس تلاش کرد تا واکسن مورد نیاز مردم را تامین کند، البته در آن زمان وزارت بهداشتی‌ها اعلام کردند که به دنبال واردات واکسن از هر منبعی نبوده و تنها از منابع معتبر و مطمئن واکسن‌ها را خریداری خواهند کرد، واکسن‌هایی که نسبت به سلامت، ایمنی زایی و در عین حال اثربخشی آن‌ها اطمینان وجود داشته باشد. در همین راستا نیز واکسن‌های آمریکایی و انگلیسی اعم از "فایزر" و "مدرنا"از سبد واردات واکسن خط خوردند؛ چراکه در سلامت این واکسن‌ها تردید‌هایی وجود داشت.

تولید داخلی به ثمر نشست

واکسن‌سازی علیه کرونا که در کشور آغاز شد، تولیدکنندگان داخلی با وجود تحریم‌ها و مشکلات تامین زیرساخت و مواد اولیه ساخت واکسن آستین بالا زدند و واکسن‌سازان ایرانی یکی بعد از دیگری وارد عرصه ساخت واکسنی علیه کرونا آن هم در پلتفرم‌های مختلف شدند و بعد از انجام مطالعات و آزمایشات اولیه و نتایج موفق آزمایش‌های حیوانی، وارد حوزه مطالعه بالینی واکسن‌ها شدند و به این ترتیب بود که ایران در زمره چند کشور تولیدکننده واکسن کرونا در دنیا قرار گرفت.

مجموعه دارویی برکت که در ذیل ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) قرار دارد، یکی از اولین مجموعه‌هایی بود که وارد واکسن‌سازی علیه کرونا با پلتفرم ویروس غیرفعال شد. اولین فاز مطالعه بالینی واکسن کرونای برکت، در تاریخ ۹ دی ماه ۱۳۹۹ با تزریق اولین دز این واکسن به دختر رییس وقت ستاد اجرایی فرمان امام (ره)، در دو مرحله آغاز شد.

واکسن اختصاصی برکت علیه امیکرون

در عین حال با آغاز پیک ششم کرونا با سویه به شدت مسری اُمیکرون، واکسن‌سازان برای ساخت واکسنی علیه این سویه نیز دست به کار شدند. به طوری که در ۲۷ بهمن ماه ۱۴۰۰ کارخانه تولید کننده واکسن کوو ایران برکت از تولید واکسن اختصاصی امیکرون و کسب موفقیت آن در تست حیوانی خبرداد.

همچنین اعلام شد که نتایج اولیه مطالعات این واکسن به روز شده و نشان‌دهنده خنثی سازی ۱۰۰ درصدی سویه امیکرون توسط واکسن جدید و بی‌خطری آن در مطالعات حیوانی است. در نهایت هم هفتم اسفند ماه ۱۴۰۰، وزارت بهداشت کد اخلاق برای مطالعه بالینی دز سوم واکسن اختصاصی امیکرون برکت را صادر کرد و روند تولید این واکسن به مرور زمان افزایش یافت.

هرچند با استقرار دولت سیزدهم و تلاش‌های صورت گرفته واردات واکسن شدت گرفت و واکسیناسیون عمومی کرونا سریعا انجام شد، اما تلاش ستودنی محققان ایرانی برای تولید واکسن کرونا از نظر هیچ‌یک از مردم و حتی ابرقدرت‌های جهان پنهان نمانده است. فراموش نخواهیم کرد که همین دانشمندان توانستند ایران را در زمره معدود کشور‌های تولیدکننده واکسن کرونا قرار دهند تا جایی که امروز واکسن‌های ایرانی کرونا به کشور‌های مختلف صادر می‌شود.

صادارت واکسن برکت به نیکاراگوئه

چندی پیش و با وجود تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، در جریان سفر سه روزه مدیران گروه دارویی برکت به کشور نیکاراگوئه، نشست‌های متعددی با عالی‌ترین مقامات این کشور از جمله وزیر بهداشت، رئیس سازمان تامین اجتماعی و تعدادی از مدیران ارشد برگزار شد. در طول این نشست‌ها، طرفین ضمن تبادل نظر در خصوص راهکار‌های همکاری در حوزه سلامت توافق کردند که بر این اساس، پروسه تحویل و صادرات دارو و ملزومات پزشکی از ایران به این کشور تسهیل شده و ارتباطات طرفین در تمامی حوزه‌های سلامت از جمله دارو و ملزومات پزشکی تقویت شود.

در این مراسم پس از بازدید از انبار‌های وزارت بهداشت نیکاراگوئه، واکسن‌های کوویران برکت رسماً تحویل این کشور شد. در پایان در نشستی که با حضور مدیر عامل گروه دارویی برکت و هیئت همراه و مدیران ارشد وزارت بهداشت از جمله مدیرکل خرید‌های وزارت بهداشت نیکاراگوئه برگزار شد و نحوه خرید دارو و تجهیزات پزشکی و همکاری مشترک در تولید دارو و تجهیزات پزشکی، نحوه عملکرد مجموعه‌های تحت پوشش در همکاری مورد توافق، مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت طی تفاهم‌نامه‌ای بر تسریع صادرات و واردات تجهیزات و ملزومات دارویی شرکت‌های ایرانی به نیکاراگوئه و اقدام برای تولید مشترک تاکید شد.

صادرات واکسن برکت به ونزوئلا

همچنین در سفر هیات دارویی بنیاد برکت به ونزوئلا، علاوه بر بسترسازی صادرات واکسن ایرانی به این منطقه، درباره صادرات دارو و تجهیزات پزشکی کشورمان نیز با مقامات وزارت بهداشت و شرکت‌های خصوصی فعال در حوزه سلامت مذاکرات مفصلی انجام شد.

با امضای تفاهم نامه بین رئیس گروه دارویی بنیاد برکت و معاون وزیر بهداشت ونزوئلا در تاریخ ۸ تیرماه، اولین محموله ۱۰۰ هزار دوز واکسن «کوو ایران برکت» به این کشور آمریکای لاتین ارسال و تحویل مقامات ذیربط شده است.
این موفقیت درحالی است که روز‌های اولی که خبر تولید واکسن ایرانی منتشر شد شاید کسی باور نمی‌کرد که محققان ایرانی بتوانند امروز به کشور‌های دیگر واکسن کرونا صادر کنند و در زمره کشور‌های صادرکننده واکسن کووید قرار گیرند.

همچنین گفتنی است، برخی دیگر از کشور‌های آفریقایی نیز درخواست خرید واکسن‌های ایرانی را داده‌اند و همین موضوع نشان دهنده توان دانشمندان ایرانی در زمینه رقابت با برند‌های معتبر جهانی است.

منبع : فارس