پلیس فدرال آمریکا (FBI) به‌تازگی اعلام کرده است که تعداد موارد کلاهبرداری با استفاده از خودپرداز‌های بیت کوین و ارز‌های دیجیتال در حال افزایش است. این نهاد امنیتی روش‌هایی را توصیه کرده است تا مردم در دام کلاهبرداران این روش گرفتار نشوند.

از کد‌های QR یا همان بارکد‌های قابل اسکن‌ با دوربین گوشی‌های هوشمند، در خودپرداز‌های ارز دیجیتال و برای واریز مبالغ به حساب‌های مختلف استفاده می‌شود. به نظر می‌رسد که افراد سودجو هم راهی برای استفاده از این بارکد‌ها در برخی طرح‌های کلاهبرداری پیدا کرده‌اند.

باشگاه خبرنگاران جوان: آیا در ایران دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین وجود دارد؟

سیده مهکامه شریف زاد رئیس کارگروه تبادل انجمن بلاکچین ایران: در دنیا بیش از ۴۰ هزار دستگاه خودپرداز خرید بیت کوین وجود دارد. یک شرکت در ایران سال ۱۳۹۸ در نمایشگاه فرابورس و بیمه اقدام به راه اندازی این دستگاه‌ها کردند. اما به دلیل ضعف قوانین این دستگاه‌ها نتوانستند پیشرفت آنچنانی در کشور داشته باشند.

در سال ۱۳۹۹ نیز، یک شرکت دانش بنیان و شرکت تولید کننده دستگاه‌های BTM با کمک خانه بلاکچین ایران، نسل سوم دستگاه‌های خودپرداز رمز ارز را با ارز‌هایی مثل بیت کوین، لایت کوین، بیت کوین کش راه اندزی کردند که بعد از هر خرید یک کیف پول کاغذی به کاربر داده می‌شود که در تمام جهان شناخته شده است.

باشگاه خبرنگاران جوان: کدام شرکت‌ها در جهان در زمینه راه اندازی خودپرداز ارز‌های دیجیتال پیشرو هستند؟

شریف زاد: در جهان نیز شرکت‌هایی مثل، کمپانی جنسیس کوین Genesis Coin (۱۵۴۶۶ locations) در سن‌دیه‌گو آمریکا قرار دارد و دارای ۳ مدل دستگاه هست. شرکت دیگر، جنرال بیتز General Bytes (۸۱۴۶ locations) یک کمپانی مستقر در کشور چک است. این کارخانه تاکنون بیش از ۸ هزار و ۱۴۶ دستگاه خودپرداز را به ۱۲۰ کشور دنیا فروخته است. جنرال بیتز سه مدل اصلی BTM دارد. این دستگاه‌ها بیش از ۱۲۰ ارز فیات (ارز رایج کشورها) و ۴۰ رمزارز مختلف را پشتیبانی می‌کنند.

شرکت دیگر که دستگاه خودپرداز رمز ارز راه اندازی کرده، شرکت بیت اکسس BitAccess (۶۱۲۲ locations) در یک شرکت کانادایی در شهر اوتاوا واقع شده است که از سال ۲۰۱۳ اقدام به ساخت دستگاه‌های خودپرداز بیتکوین کرده است. چهارمین نسل نرم افزار و سخت افزار این شرکت کاملا قابلیت تطبیق پذیری با قوانین AML/KYC را دارد.

پیشرو بودن دستگاه‌های خودپرداز منوط به قابلیت‌های انعطاف پذیری در بدنه اجرایی هر کدام از آن‌ها در کشورشان بنا به قوانین استفاده از رمزارز‌ها دارد و مسلما اگر پیشروی وجود نداشته باشد، ناشی از ضعف شرکت‌های تولید کننده دستگاه‌ها نیست بلکه نشان از ضعف بدنه اجرایی رمزارز و تصمیم گیری حاکمیتی در آن کشور است.

باشگاه خبرنگاران جوان: فعالیت خودپرداز‌های ارز دیجیتال چیست؟

شریف زاد: به کمک دستگاه‌های خودپرداز رمزارز می‌توانید از طریق پول رایج کشور‌های مختلف رمزارز خریداری کنید یا با فروش رمزارز پول رایج کشور‌ها را دریافت کنید. البته فروش رمزارز از طریق دستگاه‌های خودپرداز رمزارز گستردگی کمتری نسبت به خرید آن دارد.

برای بسیاری از کاربران، خرید با کارت اعتباری و از طریق پرداخت‌های بانکی مطلوب نیست؛ بنابراین کاربرانی که می‌خواهند حد بالایی از حریم خصوصی را با تراکنش غیر قابل ردگیری تجربه کنند، به سراغ ATM بیت کوین می‌روند.

این کاربران پول خرید بیت کوین را به شکل نقدی می‌پردازند. بسیاری از خودپرداز‌های بیت کوین برای خرید و فروش بیت کوین، فرآیند احراز هویت (KYC) را اجباری نمی‌کنند. البته اگر بخواهید مبلغ قابل توجهی بیت کوین بخرید، در آن صورت دستگاه اطلاعات هویتی شما را مثل، شماره تلفن یا یک شماره شناسایی درخواست می‌کند.

باشگاه خبرنگاران جوان: وضعیت استفاده از این دستگاه‌ها در کشور به چه صورت است؟

شریف زاد: وضعیت رسیدگی به ساختار تبادل رمزارز در کشور، به علت عدم اطلاعات کافی رده‌های بالاتر، رسیدگی به موضوع یا استفاده از افراد ناکارآمد در مشاوره‌ها و تنظیم اسناد بالادستی، به درستی انجام نمی‌شود و این کندی در عملکرد سیستم قانونی و اجرایی موجب تخریب و مشکلات زیادی در آینده برای زیرساخت بلاکچین و رمزارز کشور خواهد شد، زیرا از رونق استارتاپ‌های دارای ایده و خلاق در بخش‌های مختلف جلوگیری می‌شود؛ بنابراین نیاز داریم هر چه سریعتر به فعال کردن فرایند‌هایی اجرایی و قابلیت استفاده از رمزارز‌ها در کشور اقدام کنیم و تسهیل گری برای کسب و کار‌های مرتبط با رمزارز را که یکی از دستاورد‌های آن همین دستگاه‌های خود پرداز رمزارز می‌باشد، به وجود آوریم.

باشگاه خبرنگاران جوان: دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین چه میزان کمیسیون به ازای هر تراکنش دریافت می‌کنند؟

شریف زاد: دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین معمولاً کمیسیونی معادل ۷ تا ۱۰ درصد را برای هر تراکنش خرید یا فروش از حساب شما کم می‌کنند. هرچند برای برخی از مشتری‌ها این کمیسیون در مقابل حریم خصوصی که به دست آورده‌اند، واقعاً ناچیز است.

باشگاه خبرنگاران جوان: فواید کارت‌های اعتباری ارزهای دیجیتال چیست؟

شریف زاد: تعدادی از دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین از کارت اعتباری بیت کوین نیز پشتیبانی می‌کنند. شما می‌توانید به‌جای حمل پول نقد مورد نیاز در سفر، از این کارت‌ها به‌عنوان جایگزین استفاده کنید. این کارت شما را از دردسر تبدیل واحد‌های پولی در سفر‌های بین‌المللی دور می‌کند.

باشگاه خبرنگاران جوان: در کدام کشور‌ها این خودپرداز‌ها وجود دارند؟

آقای اکبری فعال در حوزه ارز دیجیتال: هم اکنون در ۷۷ کشور دنیا خرید و فروش رمزارز از طریق دستگاه‌های خودپرداز رمزارز قابل انجام است. کشور آمریکا در رتبه اول و بعد از آن کانادا و اسپانیا بیشترین امکان را برای خرید رمزارز از طریق این دستگاه‌ها دارند. اما در کل همین که اکنون اکثر کشور‌ها پوشش دستگاه خودپرداز رمزارز را انجام داده اند، بسیار حائز اهمیت است.

باشگاه خبرنگاران جوان: تفاوت خودپرداز‌ها با کیف پول دیجیتال چیست؟

اکبری: دستگاه خودپرداز رمزارز در واقع مشابه یک صرافی یا اکسچنج (صرافی ارز دیجیتال پلتفرمی) کوچک هستند که به شما رمزارز دلخواهتان را ارسال می‌کند. در واقع قبل از اینکه شما بخواهید خرید رمزارز را از طریق این دستگاه‌ها انجام دهید، نیازمند آن هستید که کیف پول مربوط به رمزارز مورد نظر را داشته باشید.

البته برای برخی از رمزارز‌ها همچون بیت کوین این امکان وجود دارد که دستگاه خودپرداز، بیت کوین خریداری شده را در یک کیف پول کاغذی ارائه کند که این روش برای افرادی است که نمی‌خواهند کیف پول خود را به دستگاه خودپرداز متصل کنند. اما در نظر داشته باشید این دستگاه‌ها به تنهایی کیف پول نیستند و خدمات نگهداری از رمزارز را ارائه نمی‌کنند.

گزارش از مریم فدایی