فروریختن ساختمان متروپل ۶ سال پس از پلاسکو؛ اتفاقی که تا دیروز ۲۹ جان باخته داشته و مصدومانش به ۳۷ نفر رسیده است.

آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب پس از جلسه‌ای فوق العاده از قوه قضائیه خواست مقصران حادثه به «مجازات عبرت آموز» برسند. رئیس کل دادگستری خوزستان هم اعلام کرده تاکنون ۱۳ نفر بازداشت شده‌اند.

به نظر می‌رسد حسین عبدالباقی که از آن به عنوان «متهم اصلی و مالک و پیمانکار ساختمان متروپل آبادان» یاد شده، در این سانحه فوت شده است؛ به گفته دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان خوزستان، پزشکی قانونی هویت جسد عبدالباقی را با آزمایش DNA تأیید کرده است.

سرپرست سازمان نظام مهندسی ساختمان گفته نمایندگی این سازمان در آبادان ۱۷ اسفند ۹۵ به شهرداری اطلاع داده بود که «پروانه ساختمانی با تأیید نظام مهندسی صادر نشده است.» اما به گفته آقای شکیب، «نهاد‌های مجری هیچ اعتنایی به هشدار نظام مهندسی نداشته‌‎اند.»

این سازمان ۱۶ خرداد ۹۶ به نمایندگان آبادان در مجلس اطلاع داده که طراحی و نظارت برخی از ساختمان‌های در حال ساخت آبادان از جمله متروپل، تأیید نشده و سازمان نظام مهندسی نظارتی بر آن ندارد. با این حال، آقای شکیب سرپرست نظام مهندسی ساختمان تأکید کرده «باز هم به تخلفات اعتنایی نشده است.»

در این باره، آقای غلامرضا شرفی یکی از نمایندگان آبادان در دوره دهم مجلس شورای اسلامی به چند پرسش باشگاه خبرنگاران جوان پاسخ داده است:

عبدالباقی می‌گفت تمام کارهایم قانونی است/ چند پروژه‌اش در آبادان نشست کرده است

سرپرست نظام مهندسی ساختمان گفته ۱۶ خرداد ۹۶ در نامه‌ای به نمایندگان آبادان در مجلس در مورد مشکلات پروژه متروپل اطلاع داده شده است. شما این موضوع را تأیید می‌کنید؟ آیا اقدامی برای حل مشکل انجام نشد؟

این نامه نگاری انجام شده بود، اما برای متروپل حدود سال ۹۸ مجوز ساخت گرفتند. نظام مهندسی بیشتر تأکید داشت خودش نظارت را انجام دهد که پس از نامه نگاری با وزارت راه و شهرسازی، پاسخ داده شد سازندگان می‌توانند به صورت شخصی نظارت بگیرند. این قانونی بود که در آن مقطع زمانی وجود داشت، اما حالا چنین نیست.

ابتدا قرار بود این ساختمان ۴ طبقه باشد و سال ۹۸ به بعد ۲ طبقه دیگر مجوز می‌گیرند؛ اما دست آخر این ساختمان ۱۰ طبقه ساخته شد که در میانه کار هم نشست کرده بود. البته چند تا از پروژه‌های دیگر آقای عبدالباقی هم با نشست مواجه شد؛ برای نمونه پروژه سر خیابان پرویزی نشست کرده و حتی سطح پیاده‌رو به علت این نشست بالا آمده است. لایه سخت زمین در آبادان در حدود ۲۰ متری است و منطقی نیست بدون شمع‌کوبی، یک سازه صنعتی بسیار سنگین درست کرد.

نظام مهندسی بر اساس اطلاعات ابتدایی هشدار داده بود که ساخت این ساختمان خطرناک است. ما هم در زمان نمایندگی نامه‌نگاری داشتیم و با فرماندار موضوع را مطرح کردیم. من خودم آقای عبدالباقی را خواستم که با یکی از مهندسانش آمد و گفت‌وگو داشتیم. آقای عبدالباقی در آن جلسه گفت به هیچ وجه هیچ کاری را بدون ثبت در دفتر اسناد رسمی انجام نمی‌دهم و تمام کارهایم قانونی است.

حدود سال‌های ۹۴ تا ۹۵ مسئله‌ای درباره پروژه‌های همان زمان آقای عبدالباقی مطرح بود که یک گروه بازرسی از استانداری آمد و به گفته یکی از اعضای شورای شهر وقت آبادان، یک پیکان مدرک برایش جمع کردند و به استانداری بردند. با این حال کمتر از ۳ ماه ادعایی نسبت به عبدالباقی اثبات نشد. متأسفانه در بخشی از پروژه‌های عبدالباقی نکات لازم آنطور که باید، رعایت نمی‌شد و مردم از بیشتر مجوز‌هایی که می‌گرفت، تعجب می‌کردند. مثلاً می‌گفتند چطور می‌شود که در یک فلکه پر ترافیک شهر، یک راه جدید باز می‌کنند؟

یعنی آقای عبدالباقی خودش یک خیابان در آبادان باز کرده بود؟ 

آقای عبدالباقی در آپارتمانی که به نام بورس مشهور است سکونت داشت؛ مسیری را از این ساختمان به داخل خود فلکه باز کردند و مردم اینگونه اتفاقات را می‌دیدند. در هر نقطه که یک زمین با متراژ قابل ملاحظه‌ای وجود داشت، فوراً محصور می‌شد و مشهور می‌شد که عبدالباقی آن را گرفته است.

عبدالباقی در آبادان به امنیت‌ساز معروف شده بود/ شهرداری شریک کاری او بود

شما اطلاع داشتید که آقای عبدالباقی اینگونه کار‌ها را که به گفته مردم تعجب برانگیز و غیرمعمول بوده، انجام می‌داده است؟

یکی از طرف‌هایی که با او کار می‌‎کرد و مشارکت داشت شهرداری آبادان بود؛ از طرفی یک دستگاه نظارتی مانند شورای شهر بر شهرداری نظارت می‌کند. برای ما هم سؤال بود که چطور می‌شود این میزان قابل توجه از زمین‌ها را تملک کند؛ اگرچه عبدالباقی یک پیمانکار بلامنازع بود، پروژه‌های بزرگی را پیش می‌برد و در اتاق بازرگانی هم به عنوان کارآفرین نمونه انتخاب شد؛ او در آبادان به امنیت ساز معروف شده بود.

تصویری که از حسین عبدالباقی به عنوان «متهم اصلی و مالک و پیمانکار ساختمان متروپل آبادان» منتشر شده است

گمان ما هم این بود که شاید بخشی از اظهارنظر‌ها درباره عملکرد عبدالباقی جریان‌‎هایی است که برایش ایجاد می‌کنند؛ چون تنها کسی که ساخت و ساز سنگین انجام می‌داد، تقریباً خودش بود، البته یک نفر دیگر هم یک پروژه خاص برای تعاونی مصرف کارکنان نفت داشت که همان یک پروژه بود و رفت. پروژه‌های متعددش نیروی قابل‌ملاحظه‌ای را مشغول به کار کرده بود. تمام این‌ها باعث شده بود که مجموعه‌های مختلف با احتیاط عمل کنند تا رفتارشان باعث جلوگیری از تسهیل امور عمرانی عبدالباقی نشود.

بیشتر بخوانید

• مقصر اصلی حادثه متروپل «شهرداری» است

شهرداری که شریک کاری عبدالباقی بود نباید لاپوشانی می‌کرد و فعالیت این دستگاه باید ضابطه‌مندتر باشد. این همه مجموعه نظارتی وجود داشته، من به عنوان نماینده مجلس صرفاً بر اساس مشاهده جریان‌های عمومی باید صحبت می‌کردم؛ در حالیکه حق رأی هم نداشتم و تنها نقش یک گزارش دهنده و انعکاس دهنده داشتم. با این حال دو نشست تقریباً رسمی با عبدالباقی برگزار کردم و در جلسات مشابه هم صورتجلسه شد که در ساخت و ساز‌ها دقت شود.

آبادان ۱۳۰ سال سابقه صنعتی دارد و هر پروژه سنگین و صنعتی مانند بنادر، پالایشگاه و... با شمع کوبی انجام شده است. ما ساختمان‌های بالاتر از ۴ طبقه مشاهده نمی‌کردیم، اما چطور می‌شود پس از انقلاب برج‌سازی راه می‌افتد؟ عبدالباقی وقتی ادعا می‌کند که تخلف نمی‌کنم، یعنی دستگاه‌های نظارتی بر فعالیتش نظارت دارند، گزارش‌ها مطمئن تهیه می‌شود و نظارت میدانی جاری است.

ابراهیم اسدی بیدمشکی