علی رهبری رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در گفت‌وگو با  خبرنگار صنعت،تجارت و کشاورزی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به تسهیل در امور تجار و ایجاد شفافیت در فرآیندهای تجاری را دو هدف اصلی از ایجاد سامانه جامع تجارت برشمرد و گفت: حذف مراجعات حضوری برای دریافت مجوزهای متعدد سبب شده تا بازرگانان در کمترین زمان ممکن و به دور از وجود برخی رانت ها و فسادها از طریق این سامانه به امور تجاری خود بپردازند.

او ادامه داد: تا چند سال پیش تجار برای دریافت برخی از مجوزها باید به یکی از ساختمان های وزارت صمت مراجعه می کردند و در هر مرحله باید به کارشناس مربوطه مراجعه می کرد و گاهی برخی از آن ها عمدا یا سهوا بازرگان را وادار به دریافت برخی مجوزها می کردند درحالیکه این سالن بعد از راه اندازی سامانه جامع تجارت تعطیل شد.

رهبری با بیان اینکه اکنون بخش عمده ای از بازرگانان به صورت کاملا الکترونیکی انجام می شود، افزود: اکنون بازرگان به راحتی می تواند در منزل یا محیط کار خود و از طریق سامانه بر فرآیند تجاری خود از مرحله ثبت سفارش تا دریافت کالای خود را مشاهده کند و با ثبت یک کد در داخل سامانه، در حداقل فاصله زمانی و بدون اختلاف و اعمال سلیقه برخی از کارشناسان، مجوز لازم را دریافت کنند.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با اشاره به مصادیق حذف برگه های کاغذی در سامانه های اجرایی دستگاه های مرتبط با سامانه جامع تجارت تصریح کرد: در وزارت راه و شهرسازی بارنامه را به صورت الکترونیکی در اختیار بازرگانان قرار می دهیم؛ همچنین کاغذ پته و پروانه در گمرک حذف شده و فرآیند مجوز واردات دارو توسط سازمان غذا و دارو هم به صورت الکترونیکی شده است.

او ادامه داد: بازرگان بعد از ثبت درخواست خود در سامانه غذا و دارو، درخواست او به صورت الکترونیکی بررسی و درصورت وجود هیچ گونه ایراد و بدون حضور کارشناس ثبت می شود سپس وارد کننده می تواند کد را در داخل سامانه جامع تجارت ثبت و به ادامه مراحل برای تایید نهایی ورود کالای خود بپردازد.

سامانه هنوز به بلوغ نهایی خود نرسیده است

رهبری با بیان اینکه سامانه هنوز به بلوغ نهایی و تکامل خود نرسیده است، گفت: با وجود حذف مراجعات حضوری و کاهش عوامل انسانی اما همچنان شاهد این هستیم که بازرگانان مجبور است بعد از رسیدن به مرحله ای خاص اطلاعاتش را به سامانه جامع تجارت و سامانه گمرکی ارائه دهد و اطلاعاتش در دولت بچرخد.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ادامه داد: برای جلوگیری از بروز اینگونه مشکلات و طبق مواد 5 و 6 آیین نامه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز درگاه یکپارچه ای تحت عنوان سامانه جامع تجارت راه اندازی شد تا بازرگان برای تعامل با دتسگاه ها از طریق یک سامانه جامع اقدام نماید.

دوراهی بازرگانان هنگام اظهار کالا به گمرک

او بیان کرد: اهداف سامانه تا قبل از فرآیندهای مربوط به گمرک محقق شده یعنی اکنون اگر بازرگان بخواهد داده های ارزی خود را ثبت کند می تواند از طریق سامانه جامع تجارت و بدون مراجعه به دیگر سامانه ها فرآیند تامین ارز خود را انجام دهد و این عملیات تا پیش از مرحله گمرک محقق شده اما به محض رسیدن به مرحله اظهار کالا یک درگاه به دو درگاه سامانه امور گمرکی و سامانه جامع تجارت تبدیل می شود.

رهبری افزود: برابر قانون تمامی دستگاه های دخیل در فرآیند تجارت موظف هستند از طریق درگاه سامانه جامع تجارت و با هدف یکپارچگی، گرفتن اطلاعات در یکبار و اظهار بازرگان از طریق این درگاه با بازرگان تبادل اطلاعات کنند و در این بخش گمرک هم برای تایید اطالاعات تجار هنگام اظهار کالاهایشان درست به مثابه پلیس مرزبانی است که پاسپورت یک نفر را مبنا قرار می دهد.

بین آیین نامه و قانون امور گمرکی تضادی وجود ندارد

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با اشاره به وجود دوگانگی برای دریافت اطلاعات بازرگانان هنگام اظهار کالا به گمرک ادامه داد: سیستمی شدن این فرآیند سبب می شود تا بازرگانان سالم کار خود را راحت تر انجام دهند وبازرگان های ناسالنم نتوانند از اظهار کالاها به دو نهاد سواستفاده کنند اما زمانی که به گمرک مراجعه کردیم تا علت دریافت اطلاعات بازرگان از طریق سامانه امور گمرکی را جویا شویم ادله خاص خودشان را مطرح کردند.

او افزود: گمرک معتقد است برابر قانون امور گمرکی بازرگان باید هنگام اظهار کالای خود به سامانه امور گمرکی مراجعه کند ما هم در این زمینه پاسخ داده ایم این امر با قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در تضاد نیست و هیئت تطبیق مجلس شوری اسلامی هم به این امر صحه گذاشته اند.

رهبری با بیان اینکه نهادهای ناظر به نبود تضاد قانونی در این خصوص اذعان داشتند، گفت: با این وجود گمرک کماکان به قانون خود توجه می کند و اینجاست که باید یک نهاد هماهنگ کننده موضوع را دنبال کند و به نتیجه برسد که در حال حاضر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با هماهنگی وزارت کشور در حال انجام این کار هستند.

وزارت صمت وب سرویس را قطع نکرده بود

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی تصریح کرد: برابر بند الف ماده 6 آیین نامه قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تنها گذرگاه تبادل اطلاعات میان دستگاه ها سامانه جامع تجارت است به همین منظور این سامانه عنوان سامانه یکپارچه سازی و نظارت بر فرآیند تجاری را یدک می کشد.

او با اشاره به قطعی چند روزه یکی از وب سرویس های این سامانه بیان کرد: تبادل اطلاعات سامانه های وزارتخانه با بخش های دیگر را به تدریج پس از تصویب قانون ساماندهی کردیم و اطلاعات مربوط به ثبت سفارش هم یکی از این موارد بود که از طریق وزارتخانه به بانک مرکزی و گمرک ارسال می شد ما هم برای جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته و ماجرای ورود خودروها در سال های قبل از طریق ثبتارش، وب سرویس جدید را طراحی کردیم.

رهبری ادامه داد: وب سرویس جدید را در اختیار بانک مرکزی و دستگاه های مجوز دهنده قرار و در اردیبهشت 98 هم در این خصوص با گمرک مکاتباتی انجام دادیم و قرار بر این بود گمرک نهایتا تا آذر ماه سال 98 از وب سرویس جدید استفاده نماید اما این مهم محقق نشد.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی افزود: قائم مقام وزیر صمت هم در ماه های پایانی سال گذشته به رئیس کل گمرک نامه ای نوشتند تا وب سرویس قبلی را غیر فعال کنند اما گمرک از انجام این کار امتناع کرد و وب سرویس 8 مرداد به صورت خودکار غیرفعال شد و ما دیگر اجازه پشتیبانی وب سرویس قدیمی را نداشتیم.

پته صادرات و ترانزیت در سال ۹۹ برای سامانه ارسال نشده