باید در هر محله یک سالن تئاتر کودک داشته باشیم

 به گزارش حوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ برنامه «پرده آخر» با موضوع تئاتر کودک و نوجوان و با حضور، شهرام کرمی رئیس  تالار هنر و دبیر بیست و دومین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان، مریم کاظمی کارگردان و بازیگر تئاتر و مرضیه برومند کارگردان سینما و تئاتر روانه آنتن شد.

 شهرام کرمی رئیس  تالار هنر و دبیر بیست و دومین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در خصوص سابقه تئاتر کودک و نوجوان گفت: یکی از مشکلاتی که در عرصه تئاتر کودک و نوجوان داریم این است که اساساً شناخت کمی نسبت به حوزه علمی تئاتر کودک و نوجوان در بین اهالی این هنر وجود دارد، جدا از اینکه متاسفانه در ارزش‌گذاری، خیلی‌ها فکر می‌کنند، تئاتر کودک و نوجوان چون برای بچه‌ها است باید به عنوان یک نمایش بچه گانه از آن یاد کنیم.

وی افزود: بزرگ‌ترین حسن تئاتر کودک و نوجوان این است که با رشد این حوزه از نمایش در چند سال اخیر، این تعریف نیز در حال تغییر است. 

وی با بیان اینکه تاریخچه تئاتر کودک و نوجوان عمر طولانی ندازد، اظهار داشت: در کشور بیش از 60 سال بیشتر عمر ندارد و در جهان نیز بیش از صد سال عمر ندارد. از نیمه قرن نوزدهم به بعد در کشورهای اروپایی به ویژه شرقی توجهی به تئاتر کودک و نوجوان شد و پس از آن در مراکز آموزشی از شیوه‌ای تحت عنوان آموزش از طریق نمایش برای بچه‌ها استفاده شد که تبدیل به ژانر تئاتر کودک و نوجوان شد.

کرمی خاطرنشان کرد: البته در قرن هجدهم و بعد از آن با نمایش‌های به اصطلاح سرگرم کننده روبرو می شویم و چون به آثار کمدی توجه داشتند و بچه‌ها نیز مخاطب آن می‌شدند، این تلقی ایجاد می‌شد که ممکن است برای بچه‌ها باشد.

دبیر بیست و دومین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان به تاریخچه تئاتر کودک و نوجوان در ایران اشاره کرد اظهار داشت: در ایران مبنای آغاز تئاتر کودک و نوجوان را از زمان مرحوم باغچه بان می‌دانند که در مراکز آموزشی با بچه‌ها کار کرد که از دهه چهل شمسی این کار را آغاز کرد ولی با این وجود نتوانست موجی را ایجاد کند.

وی افزود: از دهه پنجاه به بعد، کانون پرورش فکری رسما جریانی را در حوزه نمایش ایجاد کردند که موجی به نام تئاتر کانونی آغاز شد که می‌توانیم بگوییم از دهه پنجاه به بعد تئاتر کودک و نوجوان به شکل جدی در کشور مطرح شد و خیلی زود رشد کرد.

وی به ویژگی تئاتر کودک و نوجوان در ایران اشاره کرد و بیان داشت: از همان ابتدا اساتید این حوزه در آن دوره فارغ التحصیل‌ها و دانش آموخته‌های هنر تئاتر بودند که کار را با تئاتر کودک و نوجوان آغاز کردند مانند بهروز غریب پور، زنده یاد اردشیر کشاورزی. در حقیقت یکی از دلایل اصلی که تئاتر کودک و نوجوان ما خیلی خوب رشد کرد بخاطر همین نسل بود که نسل با شعور و دانشی بودند. کانون بعدها این حوزه از نمایش را گسترش داد و به همین منظور مرکز تئاتر کودک و نوجوان را در پارک لاله راه‌اندازی کرد. در مراکز شهرستان‌ها چیزی با عنوان نمایش عروسکی و بچه‌ها را ایجاد کرد و رونق داد.

رئیس  تالار هنر ادامه داد: امروزه بعد از شصت سال می‌توانیم بگوییم تئاترهای کودک و نوجوان ما هویت پیدا کرده اند و هنرمندان ما این حوزه را می‌شناسند و علاوه بر اینکه چند سالن تئاتر کودک و نوجوان در تهران داریم، شاهد هستیم بخش های خصوصی و گروه‌های مستقل در این زمینه فعالیت کرده‌اند.

در ادامه مریم کاظمی کارگردان و بازیگر تئاتر با بیان اینکه هیچ پدیده‌ای در دنیا با تصمیم‌گیری از قبل اختراع نشده است، بیان داشت: نمی‌توانیم تصمیم بگیریم از این به بعد نمایش بزرگسالان را ایجاد کنیم و یا تئاتر کودک و نوجوان را اختراع کنیم و یا اینکه مخاطب برای نمایش ایجاد کنیم.همیشه حرکت‌های خودجوشی وجود داشته که بعد از اینکه نتیجه داده است و مخاطب خودش را پیدا کرده است، افرادی آمده اند و آن را قانون مند کرده‌اند.

وی ادامه داد: هر پدیده نمایشی که به دیده ما برسد، نظر ما را جلب می‌کند و در حال حاضر برای اینکه مبحث مهم فلسفی و علمی و تاریخی را بخواهید بیان کنید تا قابل باورتر باشد، تبدیل به نمایش می‌کنید و با توجه به اینکه امکانات رایانه ای بیشتر شده است، در هر سمیناری یکسری پاورپینت رنگی براى توضیح موضوع قرار داده اند تا مبحث علمی به خوبی از لابه لای تصویر مشخص شود.

این کارگردان و بازیگر تئاتر افزود: بنابراین نمایش‌های محلی نیز بدون اینکه کسی دستورالعملی برای آنها نوشته باشد و سفارش آن را داده باشد، خودجوش و برای بازگو کردن نیازهای جامعه با شکل شاد و تصویری ایجاد شده است که مخاطبان زیادی دارد از جمله کودکان.

وی یکی از مصداق‌های نمایش شاد و رنگی را عروسک دانست و بیان داشت: کانون فکری هم کار خود را با عروسک آغاز کرد و اصلا نام مرکزی که در پارک لاله وجود دارد، مرکز نمایش عروسکی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان است و در واقع قصد داشتند با تئاتر عروسکی، نمایش‌های کودک و نوحوان شکل بگیرد.

کاظمی استفاده از عروسک به عنوان بازیچه را یکی از ویژگی‌های آن عنوان کرد و اظهار داشت: اگر در ادبیات از کاراکترهای حیوانات نیز استفاده کنیم، گمان می‌کنیم این قصه یا شعر و یا کتاب برای کودکان است در حالی که استفاده از عروسک و یا شخصیت‌های غیر انسانی ما را به استعاره و تمثیل نزدیک می‌کند که خیلی وقت‌ها جواب خود را گرفته است. 

وی تاکید کرد: عروسک در حال حاضر فقط برای نمایش‌های کودکان و نوجوانان نیست و در حوزه بزرگ سالان نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد؛ بنابراین دید جدیدی در تئاتر کودک و نوجوان بوجود آمده است و بدون عروسک نیز می‌تواند تئاتر کودک و نوجوان کار کرد. 

شهرام کرمی رئیس  تالار هنر و دبیر بیست و دومین جشنواره بین المللی تئاتر کودک و نوجوان در ادامه تاکید کرد: در تئاتر کودک و نوجوان صرفا جنبه تربیتی و اخلاقی اهمیت ندارد، هر چند پایه تئاتر کودک و نوجوان به جهت حساسیت این گروه سنی، بر این موضوع قرار داده شده است زیرا این سن دوران رشد و تربیت آنها است و این جزو حساسیت های عرصه تئاتر کودک و نوجوان است.

وی تصریح کرد: با وجود این حساسیت، مطلقا اینچنین معنا نمی‌شود که تئاتر کودک و نوجوان باید صرفا جنبه تربیتی و آموزشی داشته باشد و جنبه هنرمندانه و خلاقانه خیلی با اهمیت است. بچه‌ها هیچ وقت از هیچ تئاتری بدشان نمی‌آید و با وجود اینکه نمایش‌های بدی هم اجرا می‌شود، از تخیل‌شان استفاده می‌کنند و با آن همراه می‌شوند.

در ادامه مرضیه برومند کارگردان سینما و تئاتر اظهار داشت: همانطور که به سینما و برنامه‌های کودک اهمیت داده نمی‌شود، در تئاتر نیز چنین وضعیتی است و متاسفانه فقط یک اسن از آن باقی مانده است، هر چند که در این قسمت وضعیت کمی بهتر است.

وی افزود: تئاتر کودک و نوجوان یعنی اینکه در هر محله ای باید یک سالن برای بچه‌ها باشد تا پدر و مادر‌ها هر وقت نیاز داشتند، فرزندشان را به تماشای نمایش ببرند.

انتهای پیام/