کافه کتاب/96
پایین بودن آستانه تحمل از موانع رشد طنز است
طنزنویسی باید جانب ادب و احترام را نگه دارد و مخاطبین باید آستانه تحمل خود را در حوزه طنز بالا ببرند.
به گزارش حوزه ادبیات گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ محسن سلیمانی متولد 1338 در تهران و فارغ‌التحصیل رشته زبان و ادبیات انگلیسی است. وی در حوزه ترجمه و نقد ادبیات داستانی و داستان‌نویسی طنز فعالیت دارد.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 18 تیرماه 1394 به سلیمانی نشان درجه یک هنری در زمینه ادبیات داستانی اعطا کرد.
جناب محسن سلیمانی حوزه طنز چه ویژگی‌هایی دارد که شما آن را انتخاب کردید؟
من خودم به طنز علاقه زیادی دارم و البته برخی از دوستانم همیشه می‌گویند توناخود‌آگاه جواب‌های طنز گونه‌ای می‌دهی و من هم این مسأله را جدی گرفتم اما به دلیل نگاه پژوهشی‌ام همواره طنز را از منظر پژوهشی نگاه کرده‌ام و حاصل آن دو کتاب مهم به نام «اسرار و ابزار طنزنویسی» از انتشارات سوره مهر و همچنین کتاب «طنزنویسی» به زبان ساده که حدود هزار صفحه و از انتشارات سروش در نوبت چاپ قرار دارد.
روند فعلی طنزنویسی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
داستان طنز در کشور ما و همچنین در جهان ادبیات محدود است. البته اکثریت نویسنده‌ها اغلب رگه‌هایی از طنز را در داستان‌های خود استفاده می‌کنند. به طور کل طنز‌آمیز بودن داستان کار دشواری است زیرا نویسنده باید هم به داستان‌نویسی و هم طنزنویسی اشراف کامل داشته باشد، ضمن اینکه از استعداد و توانایی در این زمینه نمی‌توان غافل شد.
از دیدگاه شما چه موانعی بر سر راه طنزنویسی وجود دارد؟
عدم حمایت مردم و مسئولین و پایین بودن آستانه تحمل مخاطبین از جمله موانع رشد طنزنویسی است. از سوی دیگر طنزنویسی باید جانب ادب و احترام را نگه دارند و مطالب توهین‌آمیز را به عنوان شوخی بیان نکنند.
حوزه طنز برای نسلی که در فضای غرق شده می‌تواند جذاب باشد؟
بله، زیرا برای بیان ناگفته‌های خود طنزنویسی یک راه چاره برای نسل جوان است و البته طنزهای خوب و جذابی در شبکه‌های مجازی تولید می‌شود.
جناب سلیمانی با توجه به فعالیت شما در سه حوزه پژوهشی داستان‌نویسی و مترجمی فکر می‌کنید تاکنون در کدام حوزه موفق بوده‌اید؟
کار اصلی من بیشتر در حوزه پژوهشی است البته زمان بیشتری را صرف رمان و داستان‌نویسی می‌کنم. همچنین در حوزه طنزنویسی کار می‌کنم ولی متأسفانه اخیراً به طنز به طور علمی پرداخته نمی‌شود.
شخصیت داستان‌های شما بیشتر به واقعیت هستند یا زایده ذهن شماست؟
شخصیت‌ها معمولاً ترکیبی از چندین انسان است که در اطراف خود می‌بینیم، آنها را انتخاب و از تکه تکه شخصیت آنها شخصیتی نو را خلق می‌کنیم. ولی این آدم مبتنی بر واقعیت ماست اما با تخیل می‌توان صفات گوناگون را ترکیب کرد و شخصیت را در جاهای مختلف قصه قرار داد. بنابراین ترکیبی از هر دو است و شخصیت نباید نخراشیده و غیر‌جذاب مانند فین کشتاین باشد که توسط یک دانشجو از تکه تکه اعضای انسان‌ها ساخته شد. باید اجزای شخصیت را به گونه‌ای ترکیب کرد که جذاب باشد.
چه چیزی تخیل شما را برای نوشتن تحریک می‌کند؟
این سؤال سختی است ولی به نظرم میزان گرایش‌ها و مقدار حساسیت‌ها نسبت به برخی مسائل نویسنده را برای نوشتن آماده می‌کند که می‌توان خامش را استعداد گذاشت که از طریق آن نویسنده حرفهایش را بیان می‌کند.
ولی اگر محسن سلیمانی بخواهد قلم بزند شاید به سمت فیلمنامه‌نویسی برود زیرا حوزه فیلم طرفداران بیشتری دارد البته نویسنده در داستان‌نویسی اختیار بیشتری دارد.
خواندن چه نوع کتابهایی را به علاقه‌مندان کتاب معرفی می‌کنید؟
به نظرم علاقه‌مندان بیشتر کتابهایی را که موفق به کسب جایزه شده‌اند را بخوانند زیرا تا حدودی می‌توان این‌ها را به عنوان کتاب‌های مهم در نظر گرفت و این به خواننده کمک می‌کند دقت خود را برای انتخاب کتاب تلف نکند.
آقای سلیمانی شما بیشتر از خواندن لذت می‌برید یا از نوشتن؟
من به شخصه از خواندنی که بیشتر برای خواندن و لذت بردن باشد، لذت می‌برم، اما به دلیل حرفهای که دارم گاه باید کتابی را بخوانم که شاید علاقه‌ای به آن نداشته باشم و به دلیل کار پژوهشی باید آن ار مطالعه کنم و این نوع خواندن که با سرعت همراه است اغلب لذت‌بخش نیست.
برای رسیدن به نقطه ایده‌آل ادبیات چه باید کرد؟
ابتدا باید آموزش دید و در وحله دوم تمرین، تکرار و آزمون و خطاب زیاد ضرورت دارد.
گزارش از: اکرم رضایی ثانی
انتهای پیام/
