به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران جوان؛ ارنست مونیز خطاب به اعضای کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: رئیس رویس، عضو ارشد آقای اِنگِل و اعضای کمیته، از فرصتی که برای بحث درباره ابعاد هسته ای برنامه تاریخی جامع اقدام مشترک (برجام) فراهم شد، تشکر می کنم.
برجام مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای می شود و تدابیر راستی آزمایی قوی فراهم می کند که به ما زمان کافی می دهد اگر ایران از شروط تخطی کرد، به آن پاسخ دهد و هیچ یک از گزینه های روی میز ما را حذف نمی کند.
کارشناسان هسته ای آمریکا در وزارت انرژی در تمام مدت مذاکرات مشارکت داشتند. فهرست آزمایشگاه ها و سایت هایی که حمایت کردند طولانی است، از جمله آزمایشگاه ملی آرگان (Argonne)، آزمایشگاه ملی لاورنس لیورمور، ازمایشگاه ملی لوس آلاموس، آزمایشگاه ملی اوک ریج، آزمایشگاه ملی پاسیفیک نورث وست، آزمایشگاه ملی سندیا، آزمایشگاه ملی ساوانا ریور، مجتمع امنیت ملی Y-12 و کارخانه کانزاس سیتی.
نقش این کارشناسان هسته ای در ارزیابی و توسعه پیشنهادهای فنی در حمایت از هیات آمریکایی ضروری بود. در نتیجه کار آنها، اطمینان دارم قید و بندهای فنی این توافق محکم است و وزارت انرژی آماده مساعدت در اجرای آن است.
این توافق آشکارا اهداف رئیس جمهور را پوشش می دهد: راستی آزمایی منحصراً صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران، و اگر خلافش ثابت شود زمان کافی را برای واکنش به آن فراهم می کند. برجام زمانی را که ایران لازم دارد مواد شکافت پذیر کافی برای تولید نخستین دستگاه انفجاری تولید کند، از دو تا سه ماه کنونی به دست کم یک سال افزایش می دهد.
اجازه دهید توضیح دهم چگونه برجام مسیر ایران را برای دستیابی به مواد شکافت پذیر مورد نیاز در تولید سلاح هسته ای مسدود می کند. این مسیرها عبارتند از مسیر تولید اورانیوم با غنای بالا در تاسیسات غنی سازی نطنز و فوردو، مسیر تولید پولوتونیم در رآکتور اراک و مسیر مخفی.
ایران ذخیره اورانیوم هگزافلوراید تا پنج درصد غنی سازی شده خود را که اکنون تقریباً معادل دوازده هزار کیلوگرم است، حدود نود و هشت درصد کاهش خواهد داد و به تنها سیصد کیلوگرم اورانیوم هگزافلوراید سه ممیز شصت و هفت درصد غنی شده تبدیل خواهد کرد و تا پانزده سال از این سطح فراتر نخواهد رفت. به خصوص ایران ملزم خواهد شد اورانیوم با غنای بیست درصدی خود را که به سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران تبدیل نشده است از بین ببرد. این مساله مهم است چون اضافی اورانیوم با غنای بیش از بیست درصد را می توان به سانتریفوژها تزریق کرد و این فرایند نود درصد مسیر دستیابی به مواد لازم برای ساخت بمب است.
سانتریفوژ های نصب شده ایران دو سوم کاهش خواهد یافت و به پنج هزار سانتریفوژ فعال در نطنز-تنها تاسیسات غنی سازی- تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی محدود خواهد شد. در ده سال آینده تنها قدیمی ترین و کم توان ترین سانتریفوژها، IR-1، مجاز به فعالیت خواهند بود.
ایران برنامه تحقیق و توسعه برای تعدادی از سانتریفوژهای پیشرفته خود (IR-2، IR-5، IR-6، IR-8) به راه انداخته است. سرعت این برنامه به نحو چشمگیری کاهش خواهد یافت و صرفاً در نطنز به مدت پانزده سال تحت نظارت شدید آژانس بین المللی انرژی اتمی ادامه خواهد یافت. ایران سایر مسیرها برای غنی سازی اورانیوم را دنبال نخواهد کرد.
تاسیسات زیر زمینی غنی سازی اورانیوم در فوردو به یک مرکز هسته ای، فیزیک و فناوری تغییر خواهد کرد که در آنجا پروژه های خاصی چون تولید ایزوتوپ های پایدار انجام خواهد شد. در سایت فوردو به مدت پانزده سال غنی سازی اورانیوم، تحقیق و توسعه در زمینه غنی سازی انجام نخواهد شد و مواد هسته ای در کار نخواهد بود. با همکاری روسیه، ایران برنامه ای محدود برای تولید ایزوتوپ های پایدار را، نظیر آنچه کاربرد پزشکی دارد، پیگیری خواهد کرد. علاوه بر این آژانس بین المللی انرژی اتمی حق خواهد داشت به فوردو دسترسی روزانه داشته باشد.
همه آنچه گفته شد زمان گریز هسته ای را برای تولید اورانیوم غنی شده به یک سال افزایش می دهد.
علاوه بر این ایران هیچ منبعی از پولوتونیوم با کاربرد نظامی نخواهد داشت. رآکتور اراک که براساس طراحی اولیه آن می توانست منبع پولوتونیوم برای سلاح هسته ای باشد، باز طراحی خواهد شد به گونه ای که اگر به صورت عادی فعالیت کند پولوتونیوم کمتری تولید خواهد کرد و پولوتونیوم با کاربرد نظامی تولید نخواهد کرد. همه سوخت مصرف شده رآکتور نیز که می توان از بازفراوری آن پولوتونیوم استخراج کرد به خارج از کشور فرستاده خواهد شد. همه این فرایند در چارچوب نظام بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی خواهد بود.
وزیر
انرژی آمریکا در ادامه سخنانش در جلسه استماع کمیته امور خارجه مجلس
نمایندگان آمریکا گفت این توافق فراتر از پارامترهایی است که در لوزان در
حوزه ای بسیار مهم تعیین شد.
براساس این توافق ایران درگیر فعالیت هایی
نخواهد شد که به توسعه یک دستگاه انفجاری هسته ای ، نظیر سامانه های
انفجاری چند نقطه ای کمک می کند. این تعهدات همیشگی است. علاوه بر این
ایران پانزده سال متالورژی پولوتونیوم یا اورانیوم (یا آلیاژهای آن) انجام
نخواهد داد.
چون ایران درگیر فعالیت های ضروری برای تولید مواد با
کاربرد نظامی مورد نیاز در دستگاهی انفجاری نخواهد شد، می توان یک بازه
زمانی اضافی را به زمان گریز هسته ای افزود.
این توافق بر پایه اعتماد
نیست، بلکه بر پایه الزامات سخت گیرانه است که فعالیت های هسته ای ایران را
محدود و بازرسی ها، شفافیت و راستی آزمایی را تضمین می کند. با هدف
ممانعت از تقلب، امکان دسترسی بی سابقه بازرسان بین المللی به همه تاسیسات
اعلام شده و هر سایتی که موجب نگرانی است، در کنار کل زنجیره آماد هسته ای،
از تامین اورانیوم تا ساخت سانتریفوژ و به راه اندازی آن ، فراهم خواهد
شد.
این دسترسی به زنجیره آماد هسته ای تعهدی بیست و پنج ساله خواهد بود.
آژانس
بین المللی انرژی اتمی اجازه خواهد یافت از فناوری های نوین ، نظیر دستگاه
های پایش غنی سازی و لاک و مهر های الکترونیکی استفاده کند. آزمایشگاه های
ملی وزارت انرژی فناوری های بسیاری از این دست ایجاد کرده است.
اگر
جامعه بین المللی به تلاش ایران برای فریبکاری ظنین شود، آژانس بین المللی
انرژی اتمی می تواند درخواست دسترسی به موقعیت مشکوک را ارائه دهد.
کار
بسیاری انجام شد تا دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به سایت
های اعلام نشده در مدت بیست و چهار روز تضمین شود. در واقع طبق پروتکل
الحاقی، آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند با هشداری بیست و چهار ساعته
درخواست دسترسی به هر موقعیت مشکوک را ارائه دهد و ایران آن را در چارچوب
توافق اجرا خواهد کرد.
این توافق آنچه پایه ای است تغییر نخواهد داد.
در
واقع برجام فراتر از آن عمل کرده است و اختلاف ها را در دسترسی آژانس به
تاسیسات حساس پیش بینی کرده است. برجام ابزار ضروری تازه ای برای حل چنین
اختلافاتی در مدت زمانی کوتاه فراهم کرده است، تا آژانس بین المللی انرژی
اتمی بتواند به موقع در مدت بیست و چهار روز به آنچه نیاز دارد، دسترسی
پیدا کند. از همه مهم تر نمونه برداری محیطی میتواند آثار میکروسکوپی مواد
هسته ای را حتی پس از تلاش برای خارج کردن آن تشخیص دهد.
در واقع پیشینه ایران نمونه بسیار مناسبی در اختیار قرار می دهد.
در
فوریه 2003 آژانس بین المللی انرژی اتمی درخواست دسترسی به تاسیساتی را
ارائه کرد که ظن آن می رفت در آنجا فعالیت های هسته ای اعلام نشده انجام می
شود.
مذاکرات برای دسترسی به سایت مورد نظر شش ماه به درازا کشید اما
حتی پس از تاخیری طولانی، نمونه های محیطی که آژانس بین المللی انرژی اتمی
تهیه کرد، با وجود تلاش زیاد ایران برای از بین بردن و سرپوش گذاشتن بر
شواهد، انجام فعالیت های هسته ای را آشکار کرد. این توافق به نحو چشمگیری
زمانی که ایران می تواند دسترسی را به تاخیر بیاندازد، کاهش می دهد.
برجام
مرحله به مرحله اجرا خواهد شد. برخی شروط ده سال، بقیه پانزده، بیست یا
بیست و پنج سال پابرجا خواهد بود. حتی پس از بیست و پنج سال، تمهیدات مهم
شفاف سازی، نظیر الزامات قانونی که ایران در چارچوب پروتکل الحاقی پذیرفته
است، برای همیشه پابرجا خواهد بود. این مساله بخشی از تبعیت از رژیم ان پی
تی است.
در پایان مایلم از تلاش خستگی ناپذیر تیم مذاکره کننده به رهبری وزیر خارجه کری تشکر کنم.
از تیم مذاکره کننده آمریکا که متشکل از چندین نهاد بود به واسطه تلاش آنها دوشادوش یکدیگر تشکر کنم.
از E3/EU+3 به واسطه همکاری مثال زدنی آنها و انسجامشان در طول این تلاش پیچیده تشکر می کنم.
همکاری
مستمر کشورهای مذاکره کننده به ویژه اعضای دائم شورای امنیت و اتحادیه
اروپا در تضمین پایبندی ایران به برجام و پرهیز از اعمال دوباره تحریم نظام
تحریم های بین المللی حیاتی است.
این توافق بر پایه علم و تحلیل بنا
شده است و چون تحلیل فنی آن عمدتاً به دست دانشمندان و مهندسان بسیار
توانمند وزارت انرژی انجام شده است ، اطمینان دارم توافقی خوب برای آمریکا،
متحدان ما و امنیت جهانی است.
از فرصت اینجا بودن تشکر می کنم. آماده پاسخگویی به سوال های شما هستم.
انتهای پیام/