باشگاه خبرنگاران جوان؛ عرفانه نعمتیان - همه جا بوی عید و نو شدن می‌دهد و این خانه کاهگلی در حیاطی پُر از درخت، با در، پنجره و نرده‌های چوبی آبی رنگ، آرامش را تا بلندای آسمان می‌برد. گلدان‌های شمعدانی با گل‌های سفید و قرمز، در طبقه بالا و دور تالار خانه، بهار را به چشم‌ها هدیه می‌کنند.

در که بگشایی، بانویی را می‌بینی که در گوشه دنجی از حیاط، مشغول درست کردن آش‌های محلی و کباب بختیاری برای افطار است و مهمانانی از دیاری دیگر، نظاره گر دستان این بانوی جوان و فرآیند تهیه آش‌های خوشمزه محلی‌اند.

در حیاط خانه جنب و جوش مرغ، اردک و غاز جریان دارد و تعدادی گاو که صبح‌ها اهالی و مسافران را مهمان شیر تازه می‌کنند.

این خانه هر از چندگاهی، تجربه لحظاتی زندگی روستایی چهارمحال و بختیاری را به مردم مناطق مختلف کشور و حتی دنیا هدیه می‌کند و مینیاتوری از فرهنگ و آداب و رسوم دیار استان است.

یکی از ویژگی گردشگری نوروزی در چهارمحال و بختیاری که در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، توجه به بوم‌گردی در دل طبیعت و روستا‌های هدف گردشگری است.

توسعه بوم‌گردی با تاکید بر حفظ بافت سنتی روستا‌ها و مناطق گردشگری، باعث شده است که بیشتر گردشگرانی که به چهارمحال و بختیاری سفر می‌کنند، سراغی از این اقامتگاه بگیرند.

این اقامتگاه که از نظر هزینه‌ای از هتل‌ها و هتل آپارتمان‌ها برای برخی از مسافران و گردشگران، اقتصادی‌تر و به صرفه‌تر است از نظر بافت سنتی نیز همچنان تاکید بر حفظ آداب و رسوم خود دارند.

پخت غذا‌های محلی به ویژه آش‌های سنتی با گیاهان بومی منطقه، پخت کباب بختیاری و ارائه لبنیات محلی تازه و وجود فضای نزدیک در طبیعت یا جاذبه‌های گردشگری، باعث شده برخی از گردشگران این نوع اقامت را در سفر انتخاب کنند.

صنعت نوپای بوم‌گردی

استراحت و اسکان در " اقامتگاه‌های بوم‌گردی" یکی از ظرفیت‌های مورد توجه این روز‌ها در چهارمحال و بختیاری در حوزه گردشگری محلی است که در همه فصل‌ها برای این استان قابلیت‌پذیر گردشگر را دارد و در بهار این پذیرش شدت بیشتری دارد.

"بوم‌گردی‌ها" اقامتگاه‌هایی هستند که در محیط‌های طبیعی و بومی با رعایت اصول پایداری زیست محیطی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و سازگار با معماری بومی، بافت تاریخی و سیمای طبیعی منطقه اقامتگاه ایجاد، احیا و یا بهره‌برداری می‌شود و ضمن بیشترین تعامل با جوامع محلی و توجه به تنوع اقلیم و طبیعت زمینه حضور گردشگران را برای تجربه زندگی در محیط طبیعی و بومی فراهم می‌کند.

بوم‌گردی‌ها براساس محیط جغرافیایی و حساسیت‌های محیطی در ۴ گروه کلبه‌ها، خانه‌های سنتی روستایی و شهری، کمپ‌های عشایری و اکولاژ‌ها دسته‌بندی می‌شود.

به گفته هادی قاسمی معاون گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی چهارمحال و بختیاری، بوم‌گردی صنعت نوپایی در حوزه گردشگری کشور است که از سال ۱۳۹۴ در استان چهارمحال و بختیاری پا گرفته و حالا تعدادش به بیش از ۱۰۰ واحد با اشتغال بیش از هزار نفر رسیده است. 

وی افزود: بوم گردی یا اکوتوریسم، سفری مسئولانه به جاذبه‌های طبیعی است که در آن گردشگر در کنار استفاده از مواهب طبیعی و لذت بردن از سفر، با ویژگی‌های فرهنگی گذشته و فعلی منطقه آشنا می‌شود و افزون بر رعایت اصول حفظ زیست بوم، با حضور و خرید از جوامع محلی، باعث ایجاد فعالیت‌های سودآور اجتماعی و اقتصادی مردم آن منطقه می‌شود. از سوی دیگر اقامتگاه‌های بوم گردی باید در محیط‌های طبیعی و با رعایت ضوابط زیست محیطی و سازگار با معماری بومی و سیمای طبیعی هرمنطقه ساخته شود و ساکنانش هم که از بومیان هر منطقه هستند، باید گوشه‌هایی از کار و زندگی روزمره در این مناطق را با همان حال وهوای گذشته، با چاشنی آیین‌ها وآداب و رسوم محلی، برای گردشگران به نمایش دربیاورند.

قاسمی اضافه کرد: این درحالیست که الزامی برای خانه مسافر‌ها در این باره وجود ندارد و خانه مسافر‌ها فقط به عنوان یک واحد اقامتی و پذیرایی، ملزم به ارائه امکانات رفاهی برای ماندگاری و اقامت مسافران هستند.

وی گفت: تناسب با طبیعت و معماری سنتی، مدیریت از طریق جامعه محلی و ساکنان همان خانه و ارائه خدمات مطلوب متناسب با فرهنگ جامعه محلی از مهترین ویژگی‌های اقامتگاه‌های بوم‌گردی به شمار می‌رود.

قاسمی بیان داشت: کم‌هزینه بودن اجرای طرح، کسب درآمد بالا، اشتغال‌زایی ارزان و حمایت دولت از این طرح‌ها از مزیت های نسبی راه‌اندازی و فعالیت اقامتگاه‌های بوم‌گردی است.

چهارمحال و بختیاری بیشترین ارتفاع از سطح دریا را دارد و سرچشمه رودخانه‌های بزرگی مانند زاینده‌رود و کارون و بخشی از رودخانه دز است که به‌واسطه جاذبه‌ها بی‌شمار در حوزه طبیعت‌گردی به‌عنوان یکی از نقاط توسعه "بوم‌گردی" در کشور شناخته شده است.

توسعه بوم‌گردی یکی از سیاست‌های رونق بخشی به گردشگری

به گفته علیرضا جیلان مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، توسعه بوم‌گردی یکی از سیاست‌های رونق بخشی به گردشگری استان است و اکنون بیش از ۱۰۰ واحد بوم گردی در استان وجود دارد که بیشتر در روستا‌ها فعال است که از این پس اردوگاه‌های گردشگری با ساختار عشایری مورد توسعه و افزایش قرار می‌گیرد.

وی در خصوص بهره‌گیری از ویلا‌های سامان نیز افزود: ویلا‌های اشاره شده شخصی هستند و به صورت رسمی زیر نظر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیستند، اما تمامی تجهیزات گردشگری که زیر نظر این اداره کل قرار دارد قیمت‌ها نظارت می‌شود و تاکید بر این است که از هتل‌ها واحد اقامتی بگیرند.

چهارمحال و بختیاری معروف به بهشت بوم گردی ایران، مقصد گردشگری برخی از مسافران در نوروز است و این استان اکنون برای پذیرایی از مسافران نوروزی آماده شده است؛ و حالا سفر بهاری به چهارمحال و بختیاری احساس زیبایی بی‌بدیل طبیعت است. از تفرجگاه‌های طبیعی، رود‌ها، سد‌ها و مناطق حفاظت شده تا غار‌ها روستا‌های تاریخی و گردشگری در بهار جلوه گر می‌شوند.

هوای پاک و دلنشین کوهستانی باوجود ۸۰۰ جاذبه گردشگری شامل ۱۰۸ جاذبه طبیعی، ۶۷۴ جاذبه فرهنگی و تاریخی، هشت اثر دست‌ساز، ۱۲ روستای هدف گردشگری ملی، ۱۵ منطقه نمونه گردشگری مصوب دولت و قرار گرفتن چهارمحال و بختیاری در مسیر ارتباطی فلات مرکزی و محل اتصال استان‌های مرکزی به جنوبی موجب حضور گردشگران و اقامت آنان در استان شده است.

این استان همچنین ۷۲۷ اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که شامل ۶۲۸ اثر غیرمنقول، پنج اثر منقول، ۷۸ اثر ناملموس و ۱۷ اثر طبیعی است که هر یک از این آثار جاذبه‌ای دیدنی برای دوستداران تاریخ و طبیعت‌گردی است.

وجود ذخیره‌گاه جهانی زیست‌کره تنگ صیاد و سبزکوه، مناطق حفاظت شده، برخورداری از سه هزار کیلومتر رودخانه، وجود آب و هوای چهار فصل، پایگاه قایقرانی و رفتینگ، برخورداری از نخستین سایت سنگ‌فرش پاراگلایدر ایران، وجود مرتفع‌ترین سایت بانجی‌جامپینگ به ارتفاع ۷۵ متر در دوپلان شهرستان اردل در کنار زندگی کوچ‌نشینی عشایر و جاذبه‌های فرهنگی نظیر صنایع‌دستی، سوغات محلی و روحیه مهمان‌نوازی مردم این مرز و بوم، چهارمحال و بختیاری را به یکی از مقاصد گردشگری کشور تبدیل کرده و در سند آمایش سرزمین این استان در کنار کشاورزی و صنعت، گردشگری خود را به یکی از مزیت‌های نسبی این استان برای تحقق توسعه پایدار مطرح کرده است.

تنوع سوغات از جمله صنایع دستی همچون گلیم، دست بافته‌های نمدی، فرش، گبه، خاتم و محصولات باغی همچون گردو و بادام، سبزی‌های کوهستانی و انواع نان‌های سنتی بر جاذبه‌های استان افزوده است.