باشگاه خبرنگاران جوان؛ محمد ثابت اقلیدی مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایعدستی استان فارس در نشست علمی ـ تخصصی بیشاپور کازرون که در موضوع اقدامات تازه حفاظتی، مرمتی و فعالیتهای باستانشناسی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون برگزار شد، با تأکید بر اینکه نهتنها در شهر تاریخی بیشاپور بلکه در محور ساسانی در استان فارس اتفاقات بزرگی رقم خواهد خورد، اظهار کرد: در موضوع مرمت، ساماندهی، ایجاد زیرساختهای دسترسی به محوطههای برجسته تاریخی کشور و ایجاد مسیرهای دسترسی برای آثار باستانی تلاش خواهیم کرد تا گنجینه میراث فرهنگی پابرجا باقی بماند.
او بیان کرد: با عملیاتی شدن ایدههای بزرگ در چند ماه آینده، یک اتفاق بزرگ را در شهرستان کازرون، فیروزآباد و سروستان (شهرهای دارای آثارهای باستانی دوره ساسانی در استان فارس) رقم خواهیم زد.
ثابت اقلیدی با بیان اینکه برپایی این نوع سمینارها را بهصورت یک کمپین ادامه خواهیم داد، گفت: وقتیکه از نزدیک در محور بیشاپور حضور پیدا میکنیم و فعالیتها و اقدامات جاری را مشاهده میکنیم، بسیار متفاوتتر از زمانی است که در یک سمینار علمی بنشینیم و موضوعات را آنالیز کنیم.
تعریف مسیر گردشگری در محور ساسانی سروستان تا پایان امسال
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی فارس افزود: باید در اماکن تاریخی مسیرهای ویژه تردد گردشگران را ایجاد کنیم، بهعنوانمثال در ایام نوروز حجم انبوه گردشگران در محوطههای باستانی و نبودن مسیرهای تردد، دسترسی به همه قسمتهای تاریخی برای گردشگر وجود داشت و اینهمه جا رفتن گردشگران، موجبات آسیب محوطه تاریخی را فراهم میکند؛ لذا باید از دسترسی گردشگر به تمام نقاط آثار باستانی جلوگیری شود. این پیشبینیها در کاخ سروستان انجامشده است و انشاءالله قبل از ایام نوروز این محوطه افتتاح خواهد شد.
ثابت اقلیدی تصریح کرد: فارس، با پیشینه تمدنی که دارد، میتواند پایگاهی برای برگزاری سمینارها و نشستها باشد و از تجربیات چهرههای برجسته بینالمللی بهره ببرد. در همین رابطه میتوان یک وفاق و همدلی را در حوزه میراث فرهنگی و تمدنی کشور ایجاد کرد.
او یادآور شد: در حوزههای مختلف در سطح استان در حال فعالیت هستیم، بهعنوانمثال مرمت سنگنگاره کورانگون، اتمام مرمت سنگنگاره پارتی و مرمت سنگنگارهای تنگچوگان را در دستور کار داریم، همچنین امسال برای نخستین بار برای ۸ سنگنگاره، اعتباری بالغبر ۱۲ میلیارد تومان پیشبینیشده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی فارس با اشاره به اینکه در آینده نزدیک در محور کورانگون اتفاقات بزرگی حادث میشود، درباره کاوش در محورهای تاریخی اظهار کرد: چند فصل کاوش در بیشاپور و کاخ والرین داریم، در شهر گور نیز کاوشها ساماندهی خواهد شد، کاوش آتشکده شهر گور و تپه اژدها پیکر در لار هم در دست اقدام است که برای تمام این کاوشها اولویتبندی انجام خواهد گرفت.
یکی از چالشهای بزرگ در میراث فرهنگی اظهارنظرهای غیرکارشناسی است
مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری وصنایع دستی استان فارس گفت: یکی از مهمترین چالشهایی که با آن مواجه هستیم، ابراز دیدگاههای عامیانه و غیرتخصصی است که به یک چالش برای حفاظت از میراث فرهنگی تبدیل شده است.
ثابت اقلیدی با بیان اینکه سعی داریم نشستهای باستانشناسی را با چهرههای برجسته کشور برگزار کنیم تا تبادل نظر مستقیم اتفاق بیفتد، گفت: هدف ما، خدمت به کشور و ایجاد یک تحول است، لذا هیچ خودخواهی در حوزه میراث فرهنگی وجود ندارد.
دانشگاه آزاد کازرون از ظرفیتهای مطلوبی در زمینه میراث فرهنگی برخوردار است
ظرفیتهای دانشگاه آزاد کازرون، در زمینه میراث فرهنگی منجر به انعقاد تفاهمنامه با اداره کل میراث فرهنگی فارس شد.
محمدامین پیربنیه معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه آزاد کازرون در نشست تخصصی و علمی باستانشناسی بیشاپور کازرون با اشاره به اینکه طی ۲ تا ۳ ماه گذشته برای برقراری یک تفاهمنامه با میراث فرهنگی فارس رایزنیهایی صورت گرفته است، بیان کرد: دلیل اینکه امضای تفاهمنامه در واحد کازرون انجام میشود، این است که شهرستان کازرون از سال ۱۳۷۶ در رشته کارشناسی باستانشناسی دانشجو تربیت کرده و در سال ۱۳۹۰ نیز رشته کارشناسی ارشد باستانشناسی به رشتههای تحصیلی دانشگاه افزوده شده است و امسال نیز رشته گردشگری را تصویب خواهد کرد.
او با بیان اینکه دانشگاه آزاد از ظرفیت و امکانات مطلوبی برخوردار است و میتواند در رشته باستانشناسی بهخوبی فعالیت کند، گفت: شهرستان کازرون با دارا بودن یک آمفیتئاتر ۴۰۰ نفری، یک سالن ۳۰۰ نفری، اقدامات خوابگاهی و سلفسرویس و تجهیزات مناسب میتواند در رشتههای مرتبط با میراث فرهنگی پذیرش داشته باشد.
ثابت اقلیدی با بیان اینکه اساتید هیئتعلمی نیز با دانشگاه کازرون همکاری دارند، افزود: در واقع ظرفیتهای دانشگاه کازرون در قسمتهای مختلف منجر به انعقاد تفاهمنامه و همکاری دوجانبه با اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان فارس شده است.
اختصاص اعتبار به منظر ساسانی فارس
معاون میراث فرهنگی ادارهکل میراث فرهنگی فارس از برنامه ها و اقدامات حفاظتی و مرمتی در محور ساسانی فارس خبر داد.
افشین ابراهیمی معاون میراث فرهنگی ادارهکل میراث فرهنگی فارس نیز با بیان اینکه پیشبینی شکلگیری پایگاه محور ساسانی فارس به سال ۱۳۸۷ باز میگردد، گفت: در آن زمان سازمان میراث فرهنگی تصمیم گرفت که ۳ پایگاه، تحت عنوان «محور ساسانی فارس» توسط یک مدیریت اداره شود و در نهایت در سال ۱۳۹۸ این ۳ پایگاه تحت عنوان «منظر باستانشناسی ساسانی فارس» با ۲ مدیر ثبت جهانی شد. در اواخر اسفند پارسال نیز تصویب شد که این ۳ پایگاه توسط یک مدیر اداره شود.
معاون میراث فرهنگی ادارهکل میراث فرهنگی فارس در ادامه سخنان خود به مانده اعتبارات موجود و تزریق اعتبارات نفت به مبلغ ۳۸ میلیارد تومان به سایت ساسانی فارس اشاره کرد و افزود: از رقم مذکور ۷ میلیارد تومان سهم سروستان، ۱۵ میلیارد تومان سهم فیروزآباد و ۱۶ میلیارد تومان سهم بیشاپور است. با این اعتبارات کارهایی انجام شده، کارهایی در حال انجام و فعالیتهایی نیز در شرف اقدام است.
ابراهیمی از ۴۶ برنامه در کارنامه یک ساله پایگاه خبر داد و گفت: از این تعداد برنامه، ۱۳ برنامه سهم سروستان، ۱۵ برنامه سهم فیروزآباد و ۱۸ برنامه سهم بیشاپور است.
او افزود: در میراث جهانی سروستان ۱۳ برنامه رقم خورده که ۶ برنامه انجام شده، ۳ برنامه در حال انجام و ۴ برنامه در شرف انجام است.
معاون میراث فرهنگی ادارهکل میراث فرهنگی فارس در تشریح برنامههای انجام شده در محور باستانی سروستان اظهار کرد: بازنگری حریم کار کاخ سروستان که مناقشات حقوقی با معارضان را کم میکنند، تهیه طرح مرمت و استحکامبخشی به ساختار معماری کاخ مذکور که در هفته آینده در کارگروه فنی امور پایگاهها مورد بحث قرار میگیرد و اگر مورد تأیید باشد، واحد فارس مورد مرمت چالشیترین موضوعات یعنی گنبدهای به هم ریخته کاخ سروستان خواهد شد.
ابراهیمی ادامه داد: نورپردازی اضطراری کاخ سروستان، بررسی رد آثار معماری در عرصه کاخ مذکور بدون کاوش که مشخص خواهد کرد چه ساختارهای مدفونی در عرصه کاخ سروستان وجود دارد، خریداری بخشی از لوازم ضروری اداری و تجهیزات پایگاهی، طرح پوشش اضطراری ۲ گنبد کاخ سروستان از جمله این اقدامات است.
او، کارهای در حال انجام در محور سروستان را در ۳ مورد عنوان کرد و افزود: بازدید و دسترسی ایمن به دور تا دور و مسیر داخلی کاخ، اجرای پلکان دسترسی به گنبد کوچکتر، راهاندازی کارگاه گچ سنتی نیمکوب برای مرمت کاخ و بناهای دیگر ساسانی در حال انجام است.
معاون میراث فرهنگی ادارهکل میراث فرهنگی فارس، کارهایی که در محور بیشابور در شرف انجام است را برشمرد و گفت: مرمت جدی بدنه و معماری گنبدها، بهسازی و نوسازی ساختمان اداری پایگاه، تأمین مبلمان محیطی فاخر در کاخ سروستان و تأمین سرویس بهداشتی جدید از برنامههای در دست اقدام است.
ابراهیمی در ادامه سخنان خود به فعالیتهای موجود در محور باستانی فیروزآباد اشاره کرد و گفت: در محور فیروزآباد ۱۵ اتفاق انجام شده است که از این تعداد ۶ اتفاق به اتمام رسیده، ۳ مورد در حال انجام و ۶ برنامه در شرف اقدام است.
او یکی از اقدامات بسیار خوب انجام شده در مجموعه باستانی فیروزآباد را حفاظت و ساماندهی کفنگارها، دیوارنگارها و آرامگاه شهر گور دانست و گفت: تنها جایی که آثار تدفین از دوره ساسانی به جا مانده در شهر گور است. این سلسله ۴۰۰ سال حاکم بوده اما آرامگاهی از پادشاهان آن وجود ندارد، شاید این مکان به یافتن آرامگاه پادشاهان کمک کند.
ابراهیمی در ادامه اقدامات انجام شده در محور فیروزآباد افزود: صدور سند کاخ اردشیر به نام میراث فرهنگی، بهسازی و تکمیل تأسیسات خدماتی قلعه دختر با همکاری بخش خصوصی، تعمیر و به مدار برگرداندن دستگاه حمل مصالح به قلعه دختر، ساماندهی فضاهای اداری و خدماتی در پایگاه، تأمین تجهیزات کارگاهی و اقلام مورد نیاز اداره با اعتبار ۲۰۰ میلیارد تومان از جمله این اقدامات است.
مدیر پایگاه میراث جهانی منظر باستانشناسی ساسانی فارس، ۳ کار در دست اقدام در محور باستانی فیروزآباد را شامل مرمت و استحکامبخشی قلعه دختر، ایجاد ایستگاه گردشگری در این منطقه و رایزنی برای همکاری بینالمللی با هدف کاوشگری در شهر گور دانست و در تشریح برنامههای در شرف اقدام این محور گفت: احداث راه برای بازدید عموم مردم از مسیر کاخ اردشیر و قلعه دختر، ایجاد تأسیسات حفاظتی و خدمات گردشگری در شهر گور، ایجاد تأسیسات خدماتی و گردشگری در کاخ اردشیر، اجرای پوشش حفاظتی به روی نقش برجستههای دره تنگاب، اجرای نورپردازی و تعمیر مبلمان محیطی این مجموعه از دیگر اقدامات خواهد بود.
ابراهیمی با بیان اینکه در بیشاپور نیز ۱۸ برنامه در یک سال گذشته اتفاق افتاده که از این تعداد ۴ برنامه نهایی شده، ۶ برنامه در حال انجام و ۸ برنامه در شرف اقدام است، گفت: ۴ کار به اتمام رسیده شامل، اجرای بخش نخست سنگ فرش مسیر بازدید تنگ چوگان، اجرای مسیر بازدید در قلب حکومتی بیشاپور، ساماندهی فضاهای اداری و خدماتی مجموعه و تأمین تجهیزات کارگاهی و اقلام اداره با اعتبار ۲۰۰ میلیون تومان است.
او در ادامه سخنان خود، ۶ کار در حال انجام در محور بیشاپور را برشمرد و افزود: حفاظت و مرمت سنگنگارههای تنگ چوگان، حفاظت لایههای رنگی و تزیینات این سازه، تهیه ویترینهای مورد نیاز برای موزه، ساماندهی سنگهای آواری و غیر آواری که به هر دلیلی تخریب شدهاند، بهسازی فضای خدمات گردشگری ورودی مجموعه، مستندنگاری ۳ بعدی با پهباد، اجرای پوشش حفاظتی به روی بقایای معماری، تکمیل مسیر سنگ فرش تنگچوگان، اجرای مسیر بازدید از حد فاصل موزه تا معبد آناهیتا، آمادهسازی مسیر بازدید و دسترسی ایمن به قلعه دختر، اجرای نورپردازی و تأمین مبلمان فاخر، کاوش باستانشناسی در کاخ والرین، فنسکشی عرصه قلعه دختر و سایر نواحی در بیشاپور و راهاندازی قطار گردشگری برای تسهیل بازدید از مجموعههای پراکنده برای عموم مردم خواهد بود.
کاخ والرین بیشاپور کاوش میشود
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی از کاوش کاخ والرین در بیشاپور کازرون خبر داد.
رضا نوروزی عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی در نشست تخصصی باستان شناسی کازرون در خصوص پیشینه شهر بیشاپور و ادامه پژوهشهای باستانشناسی در این شهر تاریخی اظهار کرد: در مورد بیشاپور چند موضوع میتوان مطرح کرد که شامل مطالعات شفاهی مربوط به منابع اسلامی جغرافیای تاریخی است، منابع بسیار زیادی به وضعیت آب و هوایی، فضاهای موجود و دسترسی این شهر اشاره کردهاند.
او با بیان اینکه بسیاری از مکانهای شناسایی شده در شهر بیشاپور از اشارات آثار تاریخی به دست آمده است، ادامه داد: دور اول مطالعات در شهر بیشاپور مربوط به قبل از جنگ جهانی دوم است، زمانی که فرانسویان در این شهر حضور پیدا میکنند.
نوروزی افزود: نوع کاوشی که فرانسویان در بیشاپور انجام میدهند، متفاوت است، به صورتی که بخشی از بنا را مورد کاوش قرار داده سپس پلان و نقشه بنا را برمیدارند و حتی خاکهای حاصل از کاوش را از محوطه خارج نکرده و کنار بنا تخلیه میکند، لذا امروز اطلاعات خوبی از کاوش فرانسویان در اختیار داریم.
او تصریح کرد: بعد از جنگ جهانی دوم هیئت باستانشناسی فرانسوی با عجله منطقه را ترک میکنند و این موضوع باعث میشود که بخشی از اشیاء و موزائیکها در همان قسمت رها شود.
نوروزی افزود: دور دوم مطالعات شهر بیشاپور و فعالیت باستانشناسی نسبتاً گسترده، توسط مرحوم سرفراز، از سال ۱۳۴۷ تا سال ۱۳۵۷ انجام شد که عمده تمرکز بر کاخها و بناهای ساسانی در ارگ شاهی است. در این دوره بناهایی مانند معبد آناهیتا و تالار تشریفات به طور کامل کاوش شده و مورد مرمت و بازپیرایی قرار گرفت.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به اینکه دور سوم مطالعات شهر بیشاپور در سالهای ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۳ توسط مهریار انجام شد، بیان کرد: در دورهای که مهریار در شهر بیشاپور حضور داشت به وضعیت این محور توجه ویژه شد.
او افزود: اکنون نیز بیشتر فعالیتها در بخش ساماندهی فضای محوطه بیشاپور، ساخت موزه، ساخت کتابخانه، احداث ساختمان اداری و ساختمان جدید پایگاه، بحث محصورسازی مجموعه بیشاپور، فضاسازی تنگچوگان، بحث پاکسازی محوطه و تعیین مسیر بازدید متمرکز شده است.
نوروزی با اشاره به وضعیت نقشه شهر بیشاپور، بیان کرد: در نقشه وضعیت عرصه و حریم این شهر، فعالیتهایی که در نقاط مختلف شهر انجام شده، قسمت ارگ شاهی، قسمت مرکزی، ستون یادبود و مسجد جامع که در جنوبیترین قسمت شهر بیشاپور است، قرار دارد.
بیشاپور شهر پیروزیهای شاپور است
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور نیز در این نشست با اشاره به اینکه بیشاپور شهر پیروزیهای شاپور است، اظهار کرد: بیشاپور فقط یک شهر و محوطه نیست، بلکه حاصل مجموعهای از اتفاقات است و نباید به این مجموعه همانند یک محوطه باستانی نگریست، بلکه حرمت بیشاپور همانند شأن و منزلت تخت جمشید در مرودشت است.
ناصر نوروززاده چگینی با بیان اینکه منطقه فیروزآباد و بیشاپور حاصل ۵۰ سال زندگی ۲ تن از اولین شاهنشاهان دوره ساسانی یعنی اردشیر و شاپور اول است، گفت: به برکت وجود یک کتیبه بلند از زمان شاپور ساسانی که به زبانهای پهلوی ساسانی، پهلوی اشکانی و زبان یونانی در بدنههای بنای کعبه زرتشت در نقشرستم نقش بسته است، تمام داستانهای مربوطه روشن است.
او افزود: کتیبه جنگ با امپراطوری روم برای روشن کردن بخشهایی مبهمی از روابط بین ایران و روم بسیار کاربردی است، چون اطلاعاتی که از دوره اشکانی و حتی بعد از آن در دوران ساسانی داریم، از طریق مسیحیان، تاریخهای محلی یا تاریخ رومیها به دست ما رسیده که تحریف زیادی دارد و در نگارش آنها امانتداری نشده است، اما به لطف کتیبههای پیدا شده از شاپور اول، بخشی از داستان جنگها را میدانیم.
نوروززاده چگینی با بیان اینکه وقتی شاپور از جنگ با والرین برمیگردد، بیشاپور و ۲ ستون شهر به عنوان یادبود ساخته میشود، گفت: کتیبه و شهر بیشاپور میراث ۲ دهه جنگ شاپور با روم است.
او با اشاره به اینکه داستان جنگ شاپور ساسانی با والرین امپراتور روم در کتیبهای بلند بر دل بر سنگ در کعبه زرتشت حک شده است، اظهار کرد: شاپور داستان جنگ را عیناً از زبان خود بیان میکند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور بیان کرد: شاپور ساسانی پس از جنگ با روم تعداد زیادی سناتور، ارتشی، فرمانده نظامی و صاحب منصبان مختلفی که همراه سپاه امپراتوری روم بودند را با خود به ایران آورده و آنها را در نقاط مختلف اسکان میدهد. طبق شواهد شهر بیشاپور به مناسبت پیروزی در همین جنگها ساخته میشود.
او ادامه داد: آنچه شواهد نشان میدهد این است که والرین هیچگاه به روم برنمیگردد و احتمال دارد که در بیشاپور از دنیا رفته باشد. البته اطلاعاتی از دفن والرین در بیشاپور وجود ندارد، مگر اینکه کاوشها بتواند شواهدی را در اختیار پژوهشگران قرار دهد.
نوروززاده چگینی افزود: باید گفت که در ایران موزاییک وجود ندارد و موزاییکهای پیدا شده در واقع کالای رومی بوده و به کارهای سوریه شبیه است و احتمالاً همراه سپاه روم به نیشابور آمده و البته در درستی این ماجرا نیز تردید وجود دارد.
او بیان کرد: بهترین و مهمترین نقش از شاپور ساسانی در نقش رستم با ۱۱ متر طول و ۵ متر عرض در دل سنگ حک شده و فیلیپ در مقابل شاهنشاه ایران زانو زده است.
آثار تاریخی نشاندهنده توحید و انسانیت، ۲ ویژگی مهم ایرانیان است
زهره بزرگمهری، چهره ماندگار میراث فرهنگی و عضو هیئت راهبردی پایگاه میراث فرهنگی برخی شهرهای تاریخی ایران نیز در این نشست بیان کرد: آثار باقیمانده از گذشتگان بخصوص در دوران هخامنشی و ساسانی مبتنی بر ۲ اصل توحید و انسانیت است.
او گفت: آنچه که از آثار باقیمانده از دوران هخامنشی و ساسانی مشاهده میکنیم، مبتنی بر توحید است. به عنوان مثال وقتی آثار به جا مانده از تخت جمشید را با آثار باقی مانده آکروپولیس که تقریباً همزمان میزیستهاند، مقایسه میکنیم، در آکروپولیس چند خدایی و تفرقه دیده میشود، اما در آثار تخت جمشید توحید و یکپارچگی مشهود است.
بزرگمهری با بیان اینکه در شهر بیشاپور و آثار اردشیر و شاپور، شاهان قدرتمند ساسانی علاوه بر توحید که در همه جا حکفرماست، معنویت و انسانیت هم مشاهده میشود، افزود: در واقع تاریخ ایران همواره ثابت کرده است که ایرانیان با مغلوبین، انسانی رفتار کردهاند.
بیشاپور؛ شهر شاپوربُغ
فرنگیس درویشی کتیبهشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی کازرون نیز در این نشست با اشاره به اینکه نامهای مختلفی را به بیشاپور نسبت دادهاند، اظهار کرد: نامهای مختلفی مانند «وهشاپور» و «بهشاپور» را به بیشاپور نسبت دادند، اما نام بیشاپور بهشاپور یا وهشاپور نیست.
او بیان کرد: در سال ۱۳۸۵ یک گِلمُهر از تپه سیفآباد در ۵ کیلومتری کازرون به دست آمد و به روی این گِلمُهر با حروف الفبای پهلوی دقیقاً کلمه «بُغشاپور» نوشته شده بود. نمیتوان گفت که بیشاپور در واقع «وهشاپور» یا «بهشاپور» بوده است. با توجه به اینکه «به» و «بهتر» صفت تفضیلی است و بر اساس تحولات آوایی و فرایندهای رخ داده از دوره باستان تا دوره جدید «وه» به «به» تبدیل شده است.
این کتیبهشناس افزود: داریوش هخامنشی در کتیبههای خود عنوان میکند، که «بَغ بزرگ، اهورامزدا است». اما واژه «بگَ» در دوره ساسانی به «بَغ» تبدیل میشود، در حقیقت این نوع واژهها، واژههای کامی هستند و میتوانند به یکدیگر تبدیل شوند، کلمه «بغ» به «بَی» تبدیل میشود و به دنبال این توضیحات، به کلمه «بَیشاپور» میرسیم.
درویشی اضافه کرد: در کتیبههای به جامانده از دوره ساسانی مشاهده میکنیم که شاپور و اردشیر ساسانی خود را بَغ بزرگ معرفی میکنند؛ بنابراین وقتی این پادشاهان خود را خدایگان که چهره از ایزدان دارند، معرفی میکنند، بهتر است بیشاپور را شهر بُغشاپور بدانیم. البته این تغییرات در کلمات دیگر نیز دیده میشود، مثلاً کلمه «بیدخت» در واقع «بَیدخت» و «بَغدخت» بوده است.
او تصریح کرد: در زبان و لهجه افراد کازرونی نیز میشنویم که بیشاپور را بَیشاپور تلفظ میکنند. به نظر میرسد که شاپور دقیقاً شهر شاپور را به نام خود «شاپوربغ» نامیده است.