وضعیت بارش‌های استان لرستان امسال هم روند کاهشی داشته‌اند به‌طوری که بارندگی‌ها نسبت به دوره آماری بلندمدت تاکنون ۱۲۹ میلی‌متر کاهش داشته و اگر بارش در ماه‌های پیش‌رو کمتر از حد نرمال باشد، سطح آب‌های زیرزمینی با افت چشمگیری مواجه می‌شود و بازهم چالش دوباره استان با خشکسالی و کم‌آبی است.

«کم‌آبی لرستان به سال ۱۴۰۳ کشیده شد»، این موضوعی بود که هفته گذشته در جلسه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با سازمان‌های مردم نهاد و دستگاه‌های اجرایی مربوطه مطرح شد تا از هم‌اکنون چاره‌ای برای کاهش تنش‌های آبی پیش‌رو اندیشیده شود.

بارش ۱۱۷ میلی‌متری باران در لرستان

بارش‌های ۱۱۷ میلی‌متری لرستان در سال زراعی جاری کافی نبوده چرا که سطح آب‌های زیرزمینی لرستان در حال حاضر روند کاهشی داشته و نسبت به آذرماه سال گذشته حدود ۵۶۰ میلیون مترمکعب افت وجود دارد و این زنگ خطری برای تشدید تنش آبی در استان است.

براساس آخرین آمار‌ها حجم مخازن سد‌های لرستان نیز روند کاهشی دارند به‌طوری که هم‌اکنون حجم کل مخازن سد‌های استان که ۲۰۸.۷۱ میلیون مترمکعب است تنها ۴۰.۱۶ میلیون مترمکعب در ۲۲ آبان‌ماه پُر بوده است.

زینب اکبری معاون اداره‌کل هواشناسی لرستان در رابطه با میزان بارش‌های لرستان اظهار داشت: به‌طور پهنه‌ای از ابتدای سال زراعی آبی تاکنون در سطح استان لرستان به‌طور متوسط ۱۱۷ میلی‌متر بارندگی داشته‌ایم.

وی افزود: به طور پهنه‌ای میزان بارش در شهرستان ازنا ۸۲ میلی‌متر، الیگودرز ۱۷۳ میلی‌متر، بروجرد ۷۶ میلی‌متر، پلدختر ۱۰۸ میلی‌متر، چگنی ۹۴ میلی‌متر، خرم‌آباد ۱۲۱ میلی‌متر، دلفان ۱۱۹ میلی‌متر، دورود ۱۵۲ میلی‌متر، رومشکان ۷۵ میلی‌متر، سلسله ۹۵ میلی‌متر، معمولان ۱۰۴ میلی‌متر و در کوهدشت ۸۴ میلی‌متر بوده است.

کاهش ۱۲۹ میلی‌متری بارش‌ها در لرستان

معاون اداره‌کل هواشناسی لرستان عنوان کرد: بارش‌های لرستان نسبت به دوره آماری بلندمدت تاکنون ۱۲۹ میلی‌متر کاهش داشته، اما نسبت به آمار سال گذشته در سطح استان افزایش ۱۰ میلی‌متری داشته است.

وی بیان کرد: براساس پیش‌بینی‌های فصلی به‌طور کلی میانگین بارش‌های کشور از دی‌ماه ۱۴۰۳ تا نیمه اردیبهشت ۱۴۰۴ در محدوده نرمال با گرایش به کمتر نرمال است که اغلب این کاهش بارندگی‌ها به‌ویژه در استان‌های واقع در زاگرس‌میانی مانند لرستان رخ می‌دهد، اما از نظر بازه زمانی از نیمه دوم دی‌ماه تا نیمه اول بهمن‌ماه بارش‌ها معمولاً در حد نرمال است.

گرایش بارش‌های پیش‌رو به کمتر از حد نرمال

اکبری با بیان اینکه از نیمه دوم بهمن تا نیمه اول اسفندماه بارش‌ها گرایش به کمتر از نرمال دارند گفت: در نوار غربی کشور از جمله لرستان نیمه دوم اسفند تا نیمه اول فروردین‌ماه باز هم بارش‌ها در نوار غربی کشور نرمال و گرایش به کمتر از نرمال دارند، اما نیمه دوم فروردین به نیمه اول اردیبهشت‌ماه بارش در استان در محدوده نرمال است.

وی تصریح کرد: از نظر شرایط دمایی نیز به‌طور کلی طی ماه‌های دی و بهمن انتظار داریم که افزایش متوسط دمایی یک تا دو درجه‌ای را داشته باشیم، اما برای اسفندماه این میزان افزایش دما به نیم تا یک درجه می‌رسد و مجدداً برای ماه‌های فروردین تا اردیبهشت‌ماه برای غرب کشور و لرستان باز هم متوسط دما بین یک تا دو درجه است.

معاون اداره‌کل هواشناسی لرستان اظهار داشت: امیدواریم بارش‌ها در بازه زمانی ماه‌های باقی‌مانده از سال زراعی توزیع زمانی و مکانی مناسب داشته باشند وگرنه استان ما از نظر منابع آبی با کاهش منابع آبی به‌ویژه کاهش سطح آب‌های زیرزمینی مواجه است که باید از هم‌اکنون مدیریت برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت در دستور کار مسئولان قرار گیرد.

افت سطح آب‌های زیرزمینی لرستان 

مظفر زیودار معاون شرکت آب منطقه‌ای لرستان  اظهار داشت: سطح آب‌های زیرزمینی لرستان در حال حاضر کاهشی بوده و نسبت به آذرماه سال گذشته حدود ۵۶۰ میلیون مترمکعب افت وجود دارد. 

وی افزود: بیشترین تغییرات افت در استان مربوط به دشت ازنا - الیگودرز با حدود ۱.۱ متر افتِ سطح آب و کسری مخزن حدود ۲۱.۶ میلیون مترمکعب در آذرماه سال ۱۴۰۳ نسبت به آذرماه سال گذشته است.

معاون شرکت آب منطقه‌ای لرستان عنوان کرد: بیشترین افت سطح آب زیرزمینی در بلندمدت منتهی به سال آبی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ مربوط به محدوده‌های مطالعاتی کوهدشت و ازنا - الیگودرز به ترتیب حدود ۲۰.۵ متر و ۱۰.۱ متر بوده که معادل حجم آب حدود ۷.۱۱۱ و ۲۰۰ میلیون مترمکعب است. 

وی بیان کرد: بر اساس آمار ایستگاه‌های باران‌سنجی وزارت نیرو متوسط بارش استان لرستان از مهر تا پایان آذرماه سال آبی ۱۴۰۳ - ۱۴۰۴ معادل ۸۷ میلی‌متر بوده که نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته (۹۰ میلی‌متر) حدود سه درصد و نسبت به میانگین بلندمدت (۱۶۳ میلی‌متر) حدود ۴۷ درصد کاهش نشان می‌دهد. 

زیودار با اشاره به اینکه کمترین حجم بارندگی‌ها به ترتیب در محدوده‌های رومشکان و کوهدشت بوده است گفت: متوسط تغییرات سطح آب زیرزمینی محدوده‌های بیلان استان در آذرماه سال ۱۴۰۳ نسبت به آذرماه سال گذشته حدود ۰.۰۵ متر افت داشته است که معادل کاهش حجمی حدود ۲۶ میلیون مترمکعب است.

وی حجم افزایش در حوضه کرخه در آذرماه ۱۴۰۳ را نسبت به آذرماه ۱۴۰۲ حدود ۱۱ میلیون مترمکعب برشمرد و تصریح کرد: حجم افت در حوضه کارون بزرگ حدود ۳۷ میلیون مترمکعب است.

کاهش منابع آب زیرزمینی و آبدهی رودخانه‌های لرستان

معاون شرکت آب منطقه‌ای لرستان در رابطه با وضعیت آبدهی رودخانه‌های لرستان عنوان کرد: کاهش و شکل بارش در سال آبی جاری نسبت به دوره آماری (بلندمدت) باعث شده است که منابع آب زیرزمینی و آبدهی رودخانه‌های استان همچنان با کاهش مواجه شوند به‌طوری‌که متوسط دبی اندازه‌گیری شده رودخانه‌های استان در آذرماه سال آبی جاری نسبت به سال گذشته حدود ۴۶ درصد افزایش و نسبت به متوسط آذرماه طول دوره آماری حدود ۵۷ درصد کاهش داشته است.

وی اظهار داشت: میانگین دبی چشمه‌های انتخابی استان در آذرماه ۱۴۰۳ حدود ۱۳۸ لیتر برثانیه بوده که نسبت به سال گذشته (۱۰۹ لیتر برثانیه) حدود ۲۶ درصد افزایش و نسبت به مدت مشابه بلندمدت (۲۴۰ لیتر برثانیه) حدود ۴۳ درصد کاهش داشته است.

زیودار افزود: میانگین دبی چشمه‌های انتخابی حوضه کرخه در استان لرستان در آذرماه ۱۴۰۳ حدود ۱۳۴ لیتر برثانیه بوده که نسبت به سال گذشته (۶۶ لیتر برثانیه) حدود ۱۰۲ درصد افزایش و نسبت به بلندمدت (۲۰۹ لیتر برثانیه) حدود ۳۶ درصد کاهش داشته است.

وی عنوان کرد: میانگین دبی چشمه‌های انتخابی حوضه کارون بزرگ در استان لرستان در آذرماه ۱۴۰۳ حدود ۱۴۷ لیتر برثانیه بوده که نسبت به سال گذشته (۲۰۸ لیتر برثانیه) حدود ۲۹ درصد و نسبت به بلندمدت (۳۱۲ لیتر برثانیه) حدود ۵۳ درصد کاهش داشته است.

معاون شرکت آب منطقه‌ای لرستان بیان کرد: متوسط بارش استان از مهر لغایت سی‌ام آذرماه ۱۴۰۳ بر اساس آمار سازمان هواشناسی کشور مقدار ۷۹.۶ میلی‌متر بوده که نسبت به سال آبی گذشته (۷۰ میلی‌متر) حدود ۱۴ درصد افزایش و نسبت به متوسط دوره آماری (۳.۱۷۵ میلی‌متر) حدود ۵۵ درصد کاهش داشته است.

کاهش ۲۴ درصدی حجم مخازن سد‌های لرستان 

در جلسه‌ای که ۲۶ دی‌ماه امسال با حضور مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان برگزار شد مطرح گردید لرستان با بیش از ۹ هزار کیلومتر رودخانه دائمی و فصلی یکی از استان‌های غنی ایران در منابع آبی به‌شمار می‌رود، اما بااین‌حال توان تولید منابع آبی و جریان‌های سطحی در این استان به‌دلیل شرایط اقلیمی خاص و کاهش بارندگی‌ها، به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافته‌است.

همچنین در این جلسه مسئولان مربوطه مطرح کردند که ۴۷ درصد از مخازن سد‌های لرستان در خرداد ۱۴۰۳ پُر بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، یک درصد افزایش داشته است.

 همچنین در این جلسه اعلام شده که از حجم کل مخازن سد‌های استان که ۲۰۸.۷۱ میلیون مترمکعب است تنها ۴۰.۱۶ میلیون مترمکعب در ۲۲ آبان پُر بوده است.

وضعیت بارش‌ها و منابع آب لرستان در سال زراعی جاری زنگ خطری برای تنش آبی در لرستان است، استانی که سومین حوضه آبریز ایران محسوب می‌شود و سرزمین آبشار‌ها نام گرفته است، بنابراین اگر از هم‌اکنون تدابیر ویژه‌ای برای مدیریت بهینه مصرف آب اندیشیده نشود این استان باز هم در تابستان و فصل کشاورزی با تنش جدی مواجه می‌شود.

منبع:سفیر افلاک