چالش‌های زیست محیطی پاشنه آشیل صنایع آذربایجان‌شرقی
آذربایجان‌شرقی از قطب‌های صنعتی کشور دارای بیش از چهار هزار واحد تولیدی و صنعتی است اما چالش‌های زیست محیطی پاشنه آشیل صنایع استان است.
آذربایجان‌شرقی از قطب‌های صنعتی کشور دارای بیش از چهار هزار واحد تولیدی و صنعتی است و با توجه به ظرفیت‌های این استان برای توسعه صنایع بخش خصوصی استقبال خوبی برای سرمایه‌گذاری در شهرک‌های صنعتی دارد ولی رعایت نکردن ضوابط زیست محیطی در برخی صنایع به پاشنه آشیلی برای فعالیت این واحدها تبدیل شده و روند فعالیت آنها را کند و در برخی موارد راکد می‌کند.
بیش از ۹۵ درصد سرمایه گذاری‌های انجام شده در حوزه تولید و صنعت در آذربایجان شرقی توسط بخش خصوصی انجام شده و واحد‌های صنعتی کوچک و متوسط بیشترین حجم از سرمایه گذاری‌های حوزه صنعت را به خود اختصاص داده است بر این اساس با بروز کوچکترین بحران و چالشی فعالیت این صنایع تحت تاثیر قرار می‌گیرد و چه بسا رو به تعطیلی می‌روند.
بر اساس آمار اداره کل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی در سه سال گذشته ۴۵۰ واحد صنعتی جدید با ۱۴۰ هزار میلیارد ریال و ۴۴۰ واحد توسعه‌ای با سرمایه گذاری ۲۰۰ هزار میلیارد ریال در استان به بهره برداری رسیده و با راه اندازی این واحدها ۲۷ هزار شغل جدید ایجاد شده که نقش مهمی در کاهش بیکاری این منطقه ایفا کرده است.
در این بازه زمانی همچنین یک هزار و ۳۵ جواز تاسیس واحد‌های کوچک مقیاس نیز در استان صادر شده است که بیش از ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند و برای بهره برداری از این واحدها ۳۴۵ هزار میلیارد ریال هزینه خواهد شد.
این آمار‌ها نشانه استقبال بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در حوزه صنعت آذربایجان شرقی است ولی مشکل اصلی در این مسیر و بعد از تکمیل و بهره برداری از این واحدها چالش‌های زیست محیطی پیش روی آنهاست که ارائه راهکار در این زمینه و تسهیل امور می‌تواند مشکلات یاد شده واحد‌های صنعتی استان را برطرف و زمینه ایجاد اشتغال برای افراد جویای کار را فراهم کند.
سرمایه گذاران و فعالان حوزه صنعت معتقد هستند که برخی از ضوابط زیست محیطی نیاز به بازنگری و تغییر دارند چون که این ضوابط در سال‌های گذشته و قبل از توسعه شهر‌ها تدوین و با توسعه و گسترش کلانشهر‌ها اجرای این ضوابط برای واحد‌های صنعتی مشکل آفرین شده و فعالیت آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از سوی دیگر متولیان حفظ محیط زیست بر این باور هستند که هزینه‌های زیست محیطی واحد‌های صنعتی جزو مسئولیت‌های اجتماعی مدیران این واحدها بوده و متعهد به انجام آن هستند و در شرایط کنونی و افزایش آلاینده‌های جوی و زیست محیطی رعایت این ضوابط ضروری بوده و واحد‌های صنعتی باید با رعایت آنها از آلودگی محیط زیست جلوگیری کنند تا مردم در محیط سالم و بدون داشتن دغدغه زیست محیطی زندگی کنند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه مدیران واحد‌های صنعتی و سرمایه گذاران این حوزه علاوه بر داشتن مسئولیت در قبال واحد خود در برابر افراد جامعه و حفظ محیط زیست نیز مسئول هستند گفت: واحد‌های تولیدی و صنعتی برای اینکه به جامعه ضرر، زیان و آسیب نرسانند باید الزامات زیست محیطی را رعایت کنند.
اشتری افزود: محیط زیست آذربایجان شرقی به دنبال عمل به مطالبات قانونی از سوی واحد‌های تولیدی و صنعتی است و فراتر از آن را نه پیگیری می‌کند و نه می‌خواهد.
وی با بیان اینکه هزینه‌های زیست محیطی واحد‌های صنعتی جزو مسئولیت‌های اجتماعی مدیران این واحدهاست اظهار کرد: سرمایه گذاران حوزه صنعت و مدیران واحد‌های تولیدی و صنعتی استان باید تمهیدات زیست محیطی و پیشگیری از آلودگی هوا را انجام دهند تا در روند فعالیت آنان مشکل پیش نیاید.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان شرقی گفت: مطالبات قانونی محیط زیست از واحد‌های تولیدی و صنعتی بر اساس عدالت اجتماعی و قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی است و کوتاهی این اداره کل در انجام وظایف خود موجب پیگرد قانونی می‌شود.
اشتری با تاکید بر اینکه انجام مطالبات قانونی زیست محیطی جزو الزامات واحد‌های صنعتی است گفت: سرمایه گذاران و مدیران واحد‌های صنعتی در صورت نداشتن اطلاعات در خصوص مطالبات قانونی زیست محیطی این اطلاعات را از کارشناسان آگاه یا شرکت‌های دارای مجوز و معتبر فعال در این حوزه کسب کنند تا در آینده با عوارض ناشی از عدم رعایت این موارد مواجه نشوند.
وی با بیان اینکه بیشتر واحد‌های صنعتی آذربایجان شرقی از مسائل و مطالبات زیست محیطی اطلاع دارند و آنها را رعایت می‌کنند یادآوری کرد: امسال تعدادی از واحد‌های صنعتی استان از جمله واحد‌های مستقر در شهرک صنعتی شهید سلیمی که مسائل زیست محیطی را رعایت نکرده بودند به مراجع قضایی معرفی شدند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز گفت: در سه سال گذشته ۸۹۰ واحد صنعتی جدید و فاز توسعه واحد‌های قبلی با سرمایه گذاری ۳۴۰ میلیارد ریال در استان به بهره برداری رسیده و زمینه اشتغال ۲۷ هزار نفر فراهم شده است.
سرتیپی با بیان اینکه عملیات اجرایی ۱۸ طرح بزرگ صنعتی نیز در استان آغاز شده است گفت: برای اجرای این واحدها یک میلیون و ۲۶۰ هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری می‌شود.
وی با اشاره به صدور یک هزار و ۳۵ جواز تاسیس در آذربایجان شرقی برای واحد‌های صنعتی کوچک مقیاس اظهار کرد: برای اجرای این واحدها ۳۴۵ هزار میلیارد ریال هزینه می‌شود.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی با بیان اینکه این استان ظرفیت بالایی برای سرمایه گذاری در حوزه صنعت دارد، گفت: با توجه به تاکید دولت سیزدهم برای رفع مشکلات واحد‌های صنعتی و احیای واحد‌های راکد و نیمه تعطیل از طریق ستاد تسهیل و رفع موانع تولید اقدامات لازم برای رفع مشکلات واحد‌های دارای مشکل انجام می‌شود.
سرتیپی افزود: عمده واحد‌های صنعتی آذربایجان شرقی الزامات زیست محیطی را رعایت می‌کنند و برای برخی واحد‌های دارای مشکل در این زمینه تسهیلات لازم برای رفع آلایندگی زیست محیطی و خرید تجهیزات از سوی بانک‌های عامل ارائه می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه واحد‌های صنعتی و معدنی استان باید موازین زیست محیطی را به طور کامل رعایت کنند یادآوری کرد: همکاری نهاد‌های متولی در حوزه صنعت و محیط زیست موجب رفع مشکلات موجود بر سر راه رونق اقتصادی آذربایجان شرقی و اشتغال جوانان شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز و رئیس کمیسیون بانک، مالیات، کار و تامین اجتماعی این اتاق با بیان اینکه صنایع آذربایجان شرقی با مشکلات متعددی مواجه هستند گفت: مشکلات سرمایه گذاران این حوزه پس از اخذ جواز تاسیس و شروع فعالیت آغاز می‌شود.
امینی گفت: محیط زیست با الزام این واحدها به رعایت برخی ضوابط زیست محیطی مانع از فعالیت آنها می‌شود در حالی که باید قبل از صدور هرگونه مجوزی تمام جوانب در نظر گرفته شود تا سرمایه‌گذار در مراحل فعالیت خود دچار خسارت نشود.
وی با اشاره به موضوع تغییر رده محیط زیستی برای صنایع و ضرورت تجدید نظر در این زمینه اظهار کرد: این تغییرات باعث سردرگمی و بروز مشکلات برای صنایع می‌شود و باید برای آن چاره‌اندیشی شود.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تبریز گفت: مسئولان دستگاه‌های متولی حوزه صنعت باید با در نظر گرفتن تمام جوانب مانع از بروز مشکلات برای سرمایه‌گذاران شوند و شرایطی را فراهم کنند تا صنعت بتواند بدون موانع و مشکلات به مسیر خود برای تولید و تامین نیاز جامعه و ایجاد اشتغال برای افراد جویای کار ادامه دهد.
امینی ادامه می‌دهد: برای رفع این مشکلات نیاز به همکاری و هماهنگی بیشتر بین دستگاه‌های اجرایی و ارائه راهکار‌های لازم قبل از صدور مجوز به واحد‌های صنعتی است.
مدیر محیط زیست شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان‌شرقی گفت: چندین چالش اصلی در خصوص مسائل زیست محیطی در استان وجود دارد که از جمله شامل ماده ۱۴ مصوبه هیات وزیران است که تاسیس واحد‌های صنعتی در شعاع ۳۰ کیلومتری کلانشهر‌ها را ممنوع کرده است.
وثوق گفت: با توجه به صنعتی بودن آذربایجان شرقی و استقرار بسیاری از واحد‌های تولیدی قبل از سال ۱۳۹۰ در این شعاع پیشنهاد می‌شود با اضافه شدن تبصره‌ای به این ماده ایجاد و توسعه واحد‌های صنعتی مستقر در این فاصله با رعایت الزامات محیط زیستی مجاز شود.
با توجه به صنعتی بودن آذربایجان شرقی و استقرار بسیاری از واحد‌های تولیدی قبل از سال ۱۳۹۰ در این شعاع پیشنهاد می‌شود با اضافه شدن تبصره‌ای به این ماده ایجاد و توسعه واحد‌های صنعتی مستقر در این فاصله با رعایت الزامات محیط زیستی مجاز شود.
وی اظهار کرد: بر اساس ماده ۱۵ قانون هوای پاک نیز واحد‌های صنعتی ملزم به اختصاص ۱۰ درصد از عرصه واحد خود به فضای سبز هستند و رعایت این موارد از بروز مشکلات برای آنها جلوگیری می‌کند.
مدیر محیط زیست شرکت شهرک‌های صنعتی آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه چالش اساسی در شهرک‌های صنعتی استان مربوط به آب و کمبود فضا است گفت: تا سال ۱۴۰۰ ارزیابی زیست محیطی تا ۳۵۰ هکتار در اختیار استان‌ها بود اما پس از این سال این معیار به ۲۰۰ هکتار کاهش یافت.
وثوق ادامه داد: این موضوع موجب طولانی شدن فرآیند رسیدگی به امور و مانع توسعه شهرک‌های صنعتی و واحد‌های بزرگ صنعتی می‌شود.
وی یادآور شد: رفع این چالش‌ها برای توسعه پایدار و بهبود شرایط زیست محیطی نیازمند همکاری و هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف اجرایی و اصلاح قوانین و مقررات موجود است.
منبع:ایرنا
