در هفته‌ی گذشته اعتراضات دامنه دار فرانسه رنگ و بویی تازه به خود گرفته و با دخالت نیرو‌های امنیتی و پلیس و نیز پس از کشته شدن یک نوجوان ۱۷ ساله تشدید شد. مردم به خشونت و سرکوب نیرو‌های پلیس معترضند. امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه، اما در آخرین واکنش خود به اعتراض‌ها در دیدار با مقامات پلیس پاریس برخورد آن‌ها با معترضان را ستود.

باشگاه خبرنگاران جوان برای بررسی جوانب بیشتری از این حوادث با استاوروس ماورودرئاس، استاد دانشگاه پانتیون یونان گفتگویی انجام داده که مشروح آن را در ادامه می خوانیم.

برداشت شما از رفتار این روز‌های امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه با معترضان چیست؟

استاوروس ماورودرئاس: به نظر من دولت امانوئل مکرون در فرانسه هم ضعیف و هم به طرز وحشتناکی منفور شده است و معتقدم که توسل به مکانیسم‌های سرکوبگر و حتی ارتش «تنها راه» برای سرکوب اعتراضات مردمی است که دولت در حال حاضر می‌تواند از آن استفاده کند. این اعتراض‌ها بعد از کشته شدن یک نوجوان به دست پلیس شکل دیگری به خود گرفت و موجب شد تا اعتراض‌های مردمی از شکلی که پیش از این شاهد آن بودیم خارج شود. پیش از این حادثه مردم فرانسه به تصمیمات سیاسی دولت مکرون و تغییراتی در برخی قوانین مانند قانون بازنشستگی اعتراض داشتند، ولی حالا این اعتراضات بیشتر به نگاه نژادپرستانه نیرو‌های امنیتی فرانسه است.

این روز‌ها پلیس فرانسه به دستور دولت در حال سرکوب مردم به شدیدترین شکل ممکن است. پلیس از گلوله‌های جنگی و ادوات نظامی برای سرکوب معترضان استفاده می‌کند. البته نباید فراموش کرد که این نوع برخورد نیرو‌های پلیس به سنتی دیرینه در کشور‌های غربی به رهبری آمریکا تبدیل شده است جایی که اقلیت‌ها توسط سازمان‌های مجری قانون مورد هدف قرار می‌گیرند و به بدترین شکل ممکن با آن‌ها رفتار می‌شود. از این نمونه‌ها به وفور می‌توان در آمریکا پیدا کرد. شاید به جرئت بتوان گفت تقریبا هفته‌ای نیست که از این دست اخبار و برخورد‌های پلیس در کشور‌های غربی به ویژه در آمریکا دیده نشود.

-چرا این گونه رفتار‌های پلیس و نیرو‌های امنیتی در کشور‌های غربی در حال رواج است؟

استاوروس ماورودرئاس: کشور‌های سرمایه داری غربی که با کمبود دوره‌ای نیروی کار مواجه بودند، کارگران مهاجر را به منظور تکمیل نیروی کار خود جذب کردند. در عین حال، آن‌ها با نگه داشتن آن‌ها در فقر، زندگی با دستمزد ناچیز یا بیکاری و مواجهه با تبعیض و آزار، علیه این جمعیت مهاجر تبعیض قائل شدند و همچنان نیز این رفتار ادامه دارد. یک منطق پشت نگرش سرمایه داری غربی وجود دارد: آن‌ها بازار‌های کار تقسیم شده‌ای را ایجاد می‌کنند که در آن جمعیت مهاجر جدا از بازار کار اصلی نگهداری می‌شود. این بازار کار سطح پایین با دستمزد‌های کمتر، شرایط کاری بدتر و بیکاری بالاتری را ایجاد می‌کنند و هر از گاهی در بهترین شرایط موجب اعتراضاتی پراکنده می‌شود. اما در حال حاضر این وضعیت تشدید شده و فشار‌های اقتصادی و اجتماعی به این قشر افزایش یافته است. در فرانسه هم که شرایط به صورت ویژه تری در حال گذران است. دولت مکرون ضعیف است، زیرا اکثریت پارلمانی را با خود همراه ندارد و در واقع یک دیکتاتوری ریاست جمهوری را اداره می‌کند که در آن رئیس جمهور - مانند یک امپراتور - با فرمان دادن حکومت می‌کند.

-در حال حاضر چند درصد از مردم فرانسه خواهان ادامه دولت مکرون هستند و اساساً محبوبیت رییس جمهور فرانسه چقدر است؟

استاوروس ماورودرئاس: اساساً مکرون محبوب نیست، زیرا او یک سیاستمدار معمولی، ولی به شدت «افراطی» است. او از جمله کسانی است که در فرانسه به نخبگان سرمایه داری بال و پر داد. او در حال حاضر بی شرمانه از سرمایه (از طریق معافیت‌های مالیاتی و غیره) حمایت می‌کند و به کارگران و طبقه کارگر (مانند تغییرات اخیر بیمه تامین اجتماعی) حمله می‌کند. برای مکرون، «توسل به مکانیسم‌های سرکوبگرانه و حتی ارتش (اگرچه پلیس فرانسه خود به شدت نظامی شده است) تنها راهی است که او انتظار دارد از طریق آن به اعتراضات پایان دهد . البته نباید فراموش کرد دولت‌های سرمایه‌داری غربی، از جمله فرانسه، در «بحران عمیق» غرق شده‌اند و توانمندی‌های تولیدی خود را به شدت از دست داده اند. تلاش آن‌ها برای غلبه بر این مشکل از طریق افزایش استثمار طبقه کارگر، ثبات نظام اجتماعی-اقتصادی آن‌ها را به خطر انداخته است.

-دولت‌های غربی به ویژه دولت فرانسه به چه دلیلی به دنبال اصلاح رفتار‌های خود با شهروندان معترض نیست؟

استاوروس ماورودرئاس: افزایش نارضایتی در فرانسه و سایر کشور‌های غربی نشان می‌دهد که این دولت‌ها در حال حاضر با خواسته‌ها و نیاز‌های قشر عظیمی از جمعیت خود بیگانه هستند. آن‌ها به سرمایه داران و نخبگان کوچک اهمیت می‌دهند و عملاً ثروت را در میان این قشر تقسیم کرده اند، ولی در عین حال با فریب‌ها و دروغ‌های زیاد، خود را طرفدار قشر متوسط و ضعیف جامعه نشان می‌دهند تا در موقعیت‌هایی بتوانند از آن‌ها استفاده کنند. البته آن‌ها خودشان هم خوب می‌دانند که این روند کوتاه مدت است و برای رسیدن به آرامش اجتماعی و اقتصادی راهی جز حمایت از از توده‌های کارگری و قشر متوسط ندارند.

استاوروس ماورودرئاس، استاد دانشگاه پانتیون یونان است. وی سال‌ها در حوزه‌های مختلف سیاسی مقاله و کتاب نوشته و با پایگاه‌های خبری معروفی در جهان مانند همکاری می‌کند. او در بسیاری از کنفرانس‌های دانشگاهی به عنوان مجری، رئیس، عضو کمیته سازمانی و علمی شرکت کرده است. او همچنین عضو هیئت تحریریه، کمیته مشورتی و داور چندین مجله دانشگاهی معتبر در جهان است.