پایگاه اینترنتی واشنگتن پست در گزارشی با عنوان " جنگل سوزیهای استرالیا سبب صدمه زدن به لایه اوزون و افزایش شدید دمای جو زمین شده است" نوشت، فصل آتش سوزی استرالیا در اواخر سال ۲۰۱۹ و اوایل سال ۲۰۲۰ و پرتاب دودهای ناشی از آن تا ۲۰ مایلی به آسمان، بی شباهت به یک انفجار هستهای نبود. دود ناشی از جنگل سوزیهای بزرگ دور کره زمین چرخید و بر فراز اقیانوس آرام معلق بود.
نتایج تحقیقات علمی که در روز پنجشنبه در مجله ساینس ریپورتز منتشر شد، نشان میدهد ذرات معلق دودی باعث بالاترین درجه حرارت در لایه استراتوسفر جو در حدود سه دهه گذشته شده و احتمالاً به لایه اوزون آسیب رسانده است. بر اساس پروتکل ۱۹۸۷ مونترال، این لایه، پس از آنکه موادی که آن را تخریب میکنند تا حد زیادی از بین رفتند، به آرامی در حال بهبود است.
استراتوسفرجو، درست بالای جایی که هواپیماها پرواز میکنند، معمولاً به دلیل تحولات جوی روی سطح زمین - به استثنای فورانهای آتشفشانی - از نظر دما تفاوت زیادی ندارد.
اما در ماههای نخست اوایل ۲۰۲۰ گرمایش ناگهانی و غیرمنتظره استراتوسفر جهانی در اطراف استرالیا به ۳ درجه سانتیگراد (۵.۴ درجه فارنهایت) و در سطح جهانی حدود ۰.۷ درجه سانتیگراد (۱.۲۶ درجه فارنهایت) افزایش یافت. محققان میگویند این بالاترین دمای ثبت شده در استراتوسفر جو از زمان فوران کوه پیناتوبو در فیلیپین در سال ۱۹۹۱ است که ذرات معلق از سولفات و دود را به هوا پرتاب شدند.
لیلی دامنی پیرس از دانشگاه اکستر انگلیس و مدیر پژوهشگران مطالعاتی گفت که هم گرم شدن استراتوسفر و هم یک حفره قابل توجه اوزون که در بیشتر قاره قطب جنوب در سال ۲۰۲۰ نمایان شد احتمالاً ناشی از جنگل سوزیهای بزرگ است.
او افزود، ذرات دود در جذب نور خورشید - به دلیل دوده سیاه موجود در ذرات معلق دود- ۵۰ برابر بیشتر از ذرات سولفات آتشفشانی کارآمدتر هستند. نور خورشید هوای حاوی ذرات دود را گرم میکند و باعث میشود این هوای مملو از دود در فرآیندی شبیه به بالا آمدن بالنهای هوای داغ بالا بیاید.
به گفته محققان، هنگامی که ذرات در استراتوسفر قرار میگیرند، حرارت مداوم میتواند از طریق تغییر در گردش جوی باعث تغییراتی در ازون شود و واکنشهای شیمیایی روی سطح ذرات دود میتواند لایه ازون را تخریب کند.
جیم هیوود، از محققان این مطالعه گفت: قابل قبول است که در چارچوب پروتکل مونترال، کار خوب انجام شده با تأثیر گرمایش زمین بر آتش سوزیهای شدید خنثی شود.
لایه اوزون به جذب اشعه ماوراء بنفش ورودی از خورشید کمک میکند و از حیات روی زمین در برابر اثرات مضر آن مانند سرطان پوست و تشکیل آب مروارید محافظت میکند.