مسعود یونسیان، متخصص اپیدمیولوژی و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمانگروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: به طور کلی هر طرح مداخله‌ای که در بهداشت عمومی و اپیدمیولوژی انجام می‌شود با یک برنامه ریزی از پیش تعیین شده، مداخله صورت می‌گیرد، پس از آن باید با روش‌های علمی نتایج به دست آمده، ارزیابی شود.
یونسیان افزود: گاهی اوقات این ارزیابی کار سختی است، زیرا همزمان با مداخله، شرایط هم تغییر می‌کند. مثلاً هم زمان با مداخله، یک جهش جدید اتفاق می‌افتد و ممکن است ما اثر مداخله رو به درستی نبینیم زیرا هدف مداخله، کاهش ابتلا بوده در حالیکه واریانت جدید تمایل به افزایش ابتلا دارد، در نتیجه گمان می‌کنیم که مداخله موثر نبوده است.
او ادامه داد: برعکس این قضیه نیز وجود دارد؛ مثلاً زمانی که به طور طبیعی، موج ویروس در حال فروکشی است اما به شکل کاذب، این خاموشی را به مداخله نسبت می‌دهیم.
یونسیان گفت: ارزیابی مداخلات به خودیِ خود یک کار بسیار تخصصی و پیچیده است و تا زمانی که به صورت صفر تا صد و با نتیجه واضح انجام نشود، نمی‌توان اقدامات انجام شده و زحماتی که متحمل شده و نیت‌هایی که خیر بوده را مورد بررسی و نتیجه گیری قرار داد و برچسب مثبت یا منفی بر روی آن چسباند.
این متخصص اپیدمیولوژی بیان کرد: در حال حاضر حتی نمی‌توان در مورد میزان تاثیرگذاری این طرح نظر صددرصدی داد زیرا علاوه بر اینکه باید در مورد اثربخشی یک طرح مطالعه علمی داشت باید هزینه‌ها نیز برآورد شود.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی مطرح کرد: به طورکلی دو مطالعه علمی لازم است تا بتوانیم در مورد هر مداخله‌ای برای مبارزه با پاندمی ، قضاوت کنیم؛ یکی بررسی میزان اثربخشی طرح و دیگری بررسی هزینه‌های پرداخت شده.
او افزود: با در کنار هم قرار دادن این دو مؤلفه می‌توان در مورد هزینه اثربخشی اظهار نظر کرد که به ازای هر یک واحد تاثیری که مشاهده شده، چه مقدار هزینه و یا پرداخت شده است و پس از آن با بررسی همه این ابعاد و مقایسه گزینه‌ها می‌توان در مورد میزان اثربخشی اینگونه مداخلات اظهارنظر دقیق کرد. سپس نقش مقوله هایی مثل تهیه واکسن، تهیه تجهیزات پزشکی، تهیه دارو، تهیه ماسک و نظارت بر رعایت شیوه نامه‌ها را به عنوان گزینه‌های رقیب، در نظر گرفت.
یونسیان گفت: در حال حاضر در مورد طرح شهید سلیمانی، مطالعه دقیقی که به شکل علمی، اثربخشی را نشان داده باشد و اطلاعاتی که مشخص کند چطور و چقدر هزینه شده، در دسترس نیست؛ به همین دلیل نمی‌توان در مورد این طرح اظهار نظر اصولی داشت.
بیشتر بخوانید
انتهای پیام/
