تفسیر قرآن؛
چرا خداوند مشرکان را از شرک باز نمی‌دارد؟ +صوت
تفسیر اجمالی آیه ۱۴۸ سوره انعام را در این گزارش بخوانید.
به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان
سَیَقُولُ الَّذِینَ أَشْرَکُوا لَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَکْنَا وَلَا آبَاؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَیْءٍ ۚ کَذَٰلِکَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّىٰ ذَاقُوا بَأْسَنَا ۗ قُلْ هَلْ عِنْدَکُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا ۖ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ أَنْتُمْ إِلَّا تَخْرُصُونَ.
آنان که شرک آوردند خواهند گفت: اگر خدا می‌خواست ما و پدرانمان مشرک نمی‌شدیم و چیزی را حرام نمی‌کردیم. بدین گفتار، پیشینیان ایشان نیز تکذیب (رسل) کردند تا آنکه طعم عذاب ما را چشیدند. بگو: آیا شما بر این سخن مدرک قطعی دارید تا به ما ارائه دهید؟ همانا شما پیروی جز از خیالات باطل نمی‌کنید و جز به گزافه و دروغ سخن نمی‌گویید.
فایل صوتی تلاوت آیه ۱۴۸ سوره انعام
دانلود
تفسیر آیه ۱۴۸ سوره انعام
در این آیه یک خبر غیبی از آینده مطرح است که مشرکان چه خواهند گفت، «سَیَقُولُ الَّذِینَ أَشْرَکُوا» آن آینده به وقوع پیوست و آنچه پیشگویی شده بود آنان گفتند. «وَ قالَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا»
این بهانه که «اگر خدامی خواست، ما و پدرانمان مشرک نمی‌شدیم» بار‌ها توسّط مشرکان مطرح شده است، چنانکه در آیه ۳۵ سوره نحل و آیه ۲۰ سوره زخرف نیز آمده است.
بیشتر بخوانید
سؤال: این آیه سخن مشرکان را نقل می‌کند که اگر خدا از شرک ما راضی نیست، چرا ما را از آن باز نمی‌دارد؟ پس شرک ما مورد رضای خداست!
پاسخ: انجام هر کار از هر کسی، از مَدار قدرت خداوند بیرون نیست، لیکن اراده و مشیّت خداوند آن است که انسان راه خود را آزادانه انتخاب کند. دولت که آب و برق و گاز را به منزل ما می‌آورد، این امکانات، دلیل راضی بودن دولت به سوءاستفاده ما نیست. خداوند به انسان عقل و وحی عطا کرده و راه حقّ و باطل را به او نشان داده و او را در انتخاب آزاد گذاشته، ولی اراده و اختیار، نشانه‌ی راضی بودن او به خلاف ما نیست.
خداوند، خواهان ایمان اختیاری مردم است نه اجبار آنان به ایمان آوردن. در قرآن بار‌ها آمده است که:اگر خدا می‌خواست، همه را هدایت می‌کرد و پیامبر هم حقّ اکراه و اجبار مردم به ایمان را ندارد.
پیام‌های آیه ۱۴۸ سوره انعام
۱-رهبران و اندیشمندان دینی باید خود را برای پاسخگویی به شبهات و بهانه جویی‌های آینده آماده کنند. «سَیَقُولُ»
۲-فرستادن انبیا و کتب آسمانی برای آنست که مردم با آزادی و اختیار، موحد شوند. پس منطق مشرکان (که اگر خدا می‌خواست با قهر و قدرت مانع شرک ما می‌شد) غلط است. «لَوْ شاءَ اللّهُ ما أَشْرَکْنا»
۳-بدتر از گناه، توجیه آن است. مشرکان، شرک خود را توجیه کرده و آن را مشیّت الهی می‌دانستند. «لَوْ شاءَ اللّهُ ما أَشْرَکْنا» (جبرگرایی، بهانه‌ای است برای فرار از مسئولیّت)
۴-مشرکان، انحراف خود را با تاریخ نیاکان خود توجیه می‌کردند. «لَوْ شاءَ اللّهُ ما أَشْرَکْنا وَ لا آباؤُنا»
۵-عقیده به جبر، از توجیهات بی اساس منحرفان است. «لَوْ شاءَ اللّهُ ما أَشْرَکْنا» شیطان هم که رهبر منحرفان است، گمراهی خود را به خدا نسبت داد و چنین گفت: «رَبِّ بِما أَغْوَیْتَنِی»
۶-مخالفان، همواره با اهرم جبر، به تکذیب پیامبران پرداخته اند. «کَذلِکَ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ»
۷-قرآن از مخالفان هم تقاضای حجّت و دلیل می‌کند. «قُلْ هَلْ عِنْدَکُمْ مِنْ عِلْمٍ»
۸-آنان که به بهانه سرنوشت، از مسئولیّت می‌گریزند، منتظر چشیدن قهر خدا باشند. «ذاقُوا بَأْسَنا»
۹-طرفداران جبر، منطق ندارند و در پی خیالاتند. «إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ»
۱۰-اگر به جای علم و یقین در پی ظن و گمان باشیم گمراه خواهیم شد. «إِنْ أَنْتُمْ إِلاّ تَخْرُصُونَ»
انتهای پیام/
