دستاورد دانشگاهی؛
تصفیه و بی‌خطرسازی لجن‌های نفتی موجود در مخازن
محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر با بررسی آلاینده‌های نفتی، موفق به تصفیه و بی‌خطرسازی لجن‌های نفتی موجود در مخازن پالایشگاه‌ها شدند.
به گزارش حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، جواد طغیانی، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مهندسی شیمی- محیط زیست دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشجوی مقطع دکتری مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، مجری طرح «بررسی میزان تاثیرگذاری نحوه تلفیق روش‌های مختلف اکسیداسیون پیشرفته (AOP) با روش تصفیه بیولوژیکی کمپوستینگ در حذف آلاینده‌های با منشا آلی موجود در لجن‌های نفتی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی»، اظهار کرد: ذرات جامد موجود در نفت خام استخراج شده که در مخازن نفتی ذخیره می‌شود، به همراه ترکیبات دیگر مانند واکس و آب، مواد چسبناک لجنی را در کف مخازن پدید می‌آورند که همواره مشکل‌ساز بوده و ضمن کاهش ظرفیت مخازن، مشکلات خوردگی را نیز در نقاط مختلف مخزن به دنبال دارد.
او با بیان اینکه لجن نفتی توسط آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا به عنوان یک ماده آلی پیچیده و خطرناک شناخته شده است، بیان کرد: وجود مواد سمی مانند سیکلوآلکان‌ها، آروماتیک‌ها، کربن‌های آلی فرار (VOCs) و نیمه‌فرار (مانند PAHs)، لجن‌های نفتی را به مواد بسیار خطرناک تبدیل می‌کند؛ از این‌رو دفن‌کردن این مواد و یا سوزاندن آن‌ها بدون تصفیه یا پیش‌تصفیه، پیامد‌های جدی زیست‌محیطی برای اکوسیستم و سلامت انسان در پی خواهد داشت.
طغیانی تصریح کرد: از سوی دیگر حجم بالای این نوع لجن‌ها و عدم ارائه راه حل صنعتی مناسب، موجب شد تا با همکاری شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، روش صنعتی، مقرون به صرفه و دوستدار محیط زیست را برای تصفیه و بی خطرسازی این لجن‌ها ارائه دهیم.
او ادامه داد: به همین منظور روش‌های شیمیایی مختلفی مانند فنتون، اکسیداسیون با پرسولفات و الکتروفنتون بررسی شد. جهت ارتقا جنبه اقتصادی، زیست محیطی و قابلیت اجرای آن در مقیاس صنعتی تلفیق روش شیمیایی با روش زیستی کمپوستینگ انجام شد.
طغیانی با اشاره به روند کار گفت: به درخواست شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، لجن نفتی مخزن نفت‌گاز مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور پس از مشخصه یابی لجن مورد نظر، مطالعات اولیه در خصوص انتخاب روش‌های شیمیایی آغاز شد.
محقق دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: پس از انتخاب روش فنتون، اکسیداسیون پرسولفات و الکتروفنتون به عنوان روش‌های شیمیایی اکسیداسیون پیشرفته، طراحی آماری آزمایشات و مطالعات آزمایشگاهی را در آزمایشگاه بیوتکنولوژی و محیط زیست دانشکده مهندسی شیمی آغاز شد.
او اضافه کرد: پس از تحلیل نتایج، روش الکتروفنتون به عنوان روش تصفیه یک مرحله‌ای لجن نفتی شناسایی شد و روش فنتون به عنوان روش پیش تصفیه انتخاب شد و پس از آن تحقیقات آزمایشگاهی وارد مرحله تصفیه زیستی کمپوستینگ شد.
این محقق ادامه داد: با تلفیق روش شیمیایی فنتون و روش زیستی کمپوستینگ، میزان کل هیدروکربن‌های نفتی حدود ۹۹ درصد حذف شدند؛ همچنین با استفاده از روش شیمیایی الکتروفنتون میزان حذف این ترکیبات حدود ۱۰۰ درصد به دست آمد.
او با اشاره به نتیجه این پروژه گفت: نتایج این تحقیق در پالایشگاه‌ها، پخش فرآورده‌های نفتی و سایر بخش‌های صنعت نفت که در فرایند آن‌ها به میزان قابل توجهی لجن نفتی تولید می‌شود، قابل استفاده است. در صورتی که شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی تمایل به اجرای این فرایند در بخش نیمه صنعتی و صنعتی را داشته باشد، آمادگی کامل برای پیاده‌سازی این طرح وجود دارد.
طغیانی با بیان اینکه تا کنون در ایران تعداد اندکی تحقیق بر روی لجن نفتی انجام شده است، گفت: بررسی چندین روش شیمیایی، مطالعه آماری و تلفیق روش‌های شیمیایی و زیستی بر روی لجن مخازن فراورده‌های نفتی برای اولین بار در ایران و خارج کشور انجام شده است.
او با اشاره به مزیت‌های رقابتی پروژه گفت: روش ارائه شده در این طرح بسیار مقرون به صرفه است به طوریکه در شرایط اقتصادی کنونی کشور هزینه سربار چندانی به مجموعه وزارت نفت تحمیل نخواهد شد. به عبارت دیگر، میزان انرژی و مواد مصرفی به صورت حداقلی بهینه شده‌اند. از سوی دیگر با تلفیق روش فنتون و کمپوستینگ، به مسائل زیست‌محیطی نیز توجه ویژه‌ای شده است.
طغیانی با اشاره به کاربرد‌های پروژه گفت: نتایج این طرح برای تصفیه و بی‌خطرسازی لجن‌های نفتی موجود در مخازن پالایشگاه‌ها، پخش فرآورده‌های نفتی و سایر بخش‌های صنعت نفت که در فرایند آن‌ها به میزان قابل توجهی لجن نفتی تولید می‌شود، قابل استفاده است.
بیشتر بخوانید
گفتنی است؛ استاد راهنمای این پروژه نرگس فلاح (دانشیار دانشکده مهندسی شیمی – معاون پژوهشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده مهندسی شیمی) و مشاور صنعتی طرح مهندس عبدالزهرا طالبی از شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی بود.
انتهای پیام/
