به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، مرکز داده یک انباره مرکزی است که به صورت فیزیکی و یا مجازی برای ذخیره سازی، مدیریت، توزیع داده‌ها و اطلاعات طبقه بندی شده در زمینه انواع دانش یا وابسته به یک تجارت خاص به کار می‌رود. برای مثال NCDC یک مرکز داده عمومی است که بزرگترین آرشیو جهانی اطلاعات آب و هوای دنیا به شمار می‌رود. مراکز داده خصوصی ممکن است درون یک سازمان قرار گرفته باشند یا به صورت یک عضو مجزا در خارج از آن قرار بگیرند.

هر سازمانی یک مرکز داده دارد که بعضی اوقات به عنوان اتاق سرور خوانده می‌شود یا حتی تنها از یک کامپیوتر ساده تشکیل شده است که در جایی از سازمان مخفی است. در برخی مواقع نیز مرکز داده ممکن است مترادف با یک مرکز عملیات شبکه (NOC) در نظر گرفته شود که عبارت است از مکانی محافظت شده شامل یک سیستم خود مختار که دائماً در حال مراقبت و ثبت رفتار سرور، ترافیک وب و کارایی شبکه است.

اسم مرکز داده معانی مختلفی را به ذهن افراد نزدیک می‌کند؛ تصور برخی اینگونه است که مرکز داده مکانی برای قرارگیری سرور‌ها است در حالی که اکنون مراکز داده چیزی بیش از یک مکان امن برای سرویس دهنده هستند. امروزه با پیشرفت تکنولوژی و نحوه تعاملات جدید مبتنی بر اطلاعات و تجمع اطلاعات، این مفهوم تغییر کرده و مرکز داده به مکانی برای ذخیره سازی اطلاعات یک سازمان تبدیل شده است که برای عملکرد صحیح یک سازمان ضروری بوده و نبود این اطلاعات حیاتی به معنای نابودی سازمان است.

پیدایش و تحویل مراکز داده به سه مرحله تقسیم می‌شود: مرحله‌ی مراکز داده متمرکز که با پیدایش رایانه‌های بزرگ اولیه آغاز شد، مرحله مراکز داده‌ی توزیع شده که در دهه ۸۰ میلادی و با پیدایش رایانه‌های شخصی شروع شد و مرحله تمرکز مجدد که اواخر دهه‌ی ۹۰ و با توسعه‌ی شبکه‌های رایانه‌ای و اینترنت آغاز شد.

پس از فراگیری استفاده از اینترنت، شرکت‌ها و سازمان‌ها نمی‌توانستند خودشان برای نگهداری از سرورهایشان با توجه به هزینه‌های بالای این کار فعالیت کنند. بنابر این جهت رفع مشکل نگهداری و تعمیر سرور‌ها، دیتاسنتر‌ها ایجاد شدند. Data Center یا مرکز داده با در اختیار داشتن اتصالات پرسرعت به اینترنت، همچنین با در اختیار داشتن سرور‌های قدرتمند و بسیار زیاد، امکان راه‌اندازی سرور‌های وب برای عموم مردم را میسر ساخته اند. شرکت‌ها و سازمان‌ها با اجاره فضا‌های این سرور‌ها سایت‌های خود را در اینترنت منتشر و در معرض دید همگان قرار می‌دهند. البته شرکت‌های بزرگ با سرمایه مناسب به صورت کلی از مرکز داده یک سرور کامل را اجاره می‌کنند و آن را از راه دور و با ابزار‌های خاصی مدیریت و کنترل می‌کنند.

اجاره‌ی سرور‌ها از دیتاسنتر‌ها و هزینه‌ی های آن بسته به پارامتر‌های متنوعی مثل سرعت CPU و مقدار حافظه RAM و اندازه هارد دیسک سرور و حداکثر ترافیکی که ماهانه در اختیار سرور قرار داده می‌شود، سیستم عامل و نوع دیتاسنتر متفاوت است.

سرور، کامپیوتری همیشه روشن و قدرتمند

به بیان ساده در تعریف سرور می‌توان گفت که سرور کامپیوتری همیشه روشن و قدرتمند است که کاربران در زمان‌های متفاوت، از آن انتظار پاسخ به درخواست‌های خود را دارند. زمانی که دسترسی به سرور تنها در محدوده یک شبکه داخلی باشد، آن را سرور شبکه می‌نامند. به این معنا که تمامی کامپیوتر‌های موجود در این شبکه، از سرور فرمان می‌گیرند و نیاز‌های تحت شبکه خود را به کمک آن تامین می‌کنند. در دیدی وسیع تر، شبکه کمی گسترده‌تر بوده و از تمام کامپیوتر‌هایی که از طریق اینترنت به هم وصل شده‌اند تشکیل شده است در نتیجه در این شبکه گسترده با گروه بسیار بزرگی از کامپیوتر‌های همیشه روشن و در دسترس از طریق اینترنت، روبرو هستیم. سرور‌های اینترنتی، اطلاعاتی که در هر زمان از شبانه‌روز بر روی پهنای اینترنت جستجو می‌شوند را، در اختیار کاربران قرار می‌دهند.

اتصالات دیتاسنترها و محل قرارگیری مراکز داده در ایران

دیتاسنتر‌ها با اتصالات قوی و برخی با بیش از ۱۲ اتصال مختلف به اینترنت متصل می‌باشند و در صورت بروز مشکل برای هر یک از اتصالات، از اینترنت دیگری استفاده می‌کنند، اما همیشه به اینترنت متصل می‌باشند. سرویس دهی بدون وقفه از مهم‌ترین مسائل مسائل موجود در دیتاسنتر‌ها است در نتیجه قطعی برق یا اینترنت می‌تواند عملکرد دیتاسنتر را مختل کند. به همین دلیل تمامی دیتاسنتر‌ها مجهز به UPS‌های بزرگ و ژنراتور‌های بسیار قوی برای استفاده در مواقع ضروری قطعی برق هستند. امنیت و پایداری سرور‌ها از دیگر مولفه‌های پراهمیت در سرویس‌دهی سرور‌ها هستند به همین دلیل سیستم‌های خنک کننده، اطفای حریق و ژنراتور‌های برق در راستای پایداری و امنیت سرور‌ها در همه‌ی دیتاسنتر‌ها تعبیه شده اند.

بیشتر دیتاسنتر‌های ایران در مرکز کشور یعنی تهران قرار گرفته اند تا از این منطقه به عنوان شهری که تجهیزات و زیرساخت‌ها را در بالاترین حد ممکن دارا است به کل کشور خدمات رسانی کنند. وظیفه بسیاری از دیتاسنتر‌های ایران تامین اینترنت کشور است و وظیفه دیگر دیتاسنتر‌ها نگهداری اطلاعات مهم کشوری هموطنان است؛ مثلا دیتاسنتر‌های بانکی وظیفه دارند اطلاعات حساب‌های بانکی و تراکنشات را ذخیره سازی، تجزیه و تحلیل کنند.

دیتاسنتر‌های ایران روند رو به رشدی را طی می‌کنند و همواره به تعداد آن‌ها افزوده می‌شود. بسیاری از دیتاسنتر‌های ایران هم وظیفه دارند اطلاعات سایت‌های ایرانی را نگهداری کنند. نگهداری اطلاعات سایت‌ها در دیتاسنتر‌های ایران همواره باعث افزایش امنیت نگهداری اطلاعات و سرعت بارگذاری اطلاعات موجود در سایت‌ها برای کاربران ایرانی می‌شوند؛ به عنوان مثال اطلاعات بسیاری از سایت‌های خبری بزرگ فارسی زبان در داخل دیتاسنتر‌های ایرانی نگهداری می‌شود.

افرانت، پارس آنلاین، تبیان، زیرساخت، ایرانسل، شاتل، آسیاتک، همراه اول و برخی بانک‌های فعال کشور از جمله مهم‌ترین مراکز داده ایران را دارند.

افتتاح بزرگترین مرکز داده ایران 

به تازگی نیز در کشور ما یکی از بزرگترین مراکز داده راه‌اندازی شده است که متولی اصلی و یکی از بهره‌برداران این مرکز، اپراتور همراه اول است.

بیشتر بخوانید

• کمیسیون ویژه‌ فضای مجازی در مجلس تشکیل شود / سومین مرکز داده‌های اقماری کشور دو هفته آینده افتتاح می‌شود

مهدی اخوان مدیرعامل شرکت همراه اول در مراسم افتتاح این مرکز داده در تبریز گفت: مراکز داده کلیدی‌ترین بخش ارتباطی در کشور است و هدف ما این است که تا پایان امسال، ۱۳۷۰ رک را به مجموعه مرکز داده‌ای کشور اضافه کنیم. تا امروز دو طبقه از رک مرکز داده‌ای روشن می‌شود. در واقع این دیتاسنتر دو هدف را پیگیری می‌کند که یکی از آن خدمت به خود اپراتور است و دیگری به نیت شرکت‌هایی طراحی شده است که خودشان خواستار طراحی دیتا سنتر نیستند.

اخوان این مرکز داده را به عنوان بزرگترین مرکز داده کشور معرفی کرد و افزود: ما دو دیتا سنتر در کشور داریم که مرکز داده‌ای غرب کشور بزرگ‌ترین مرکز داده‌ای کشور محسوب می‌شود و بزرگ‌تر از آن در حال حاضر وجود ندارد. اولین مرکز ما در اطراف تهران فعال شده، اما دیتاسنتر تبریز بزرگ‌ترین مرکز داده است.

در حال حاضر یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد نظر متولیان حوزه فضای سایبری کشور از جمله وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و مرکز ملی فضای مجازی ایران فراهم کردن سرور‌ها و دیتاسنتر‌های لازم برای استفاده هرچه بیشتر کاربران در کشور است.

گزارش از عطیه طالب‌پور

انتهای پیام/