به گزارش حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، در «میز فناوری» برنامه‌ی دوشنبه ۸ مهر، محمدحسین جهان‌پناه به‌عنوان مجری-کارشناس «چرخ»، میزبان نوید فرخی، کارشناس فناوری بود. فرخی صحبت‌هایش را با تعریف فناوری «جعل عمیق» (DeepFake) آغاز کرد: «در گذشته می‌گفتند تا چیزی را به چشم خودت ندیده‌ای، باور نکن! اما الان فناوری در جایگاهی قرار دارد که حتی باید به دیده‌ی خودمان هم تردید کنیم.

«دیپ فیک» (DeepFake) به زبان ساده استفاده از هوش مصنوعی برای بازسازی و جعل محتوای صوتی و تصویری است. الان با آن روی وحشتناک فناوری طرف هستیم که فرد بدون اینکه روحش هم خبر داشته باشد، در یک نقطه‌ای که قرار نیست حضور داشته باشد حاضر می‌شود و کاری را انجام می‌دهد!»

یادگیری عمیق، جعل عمیق!

فرخی در ادامه‌ی صحبت‌هایش شیوه‌ی کار این فناوری را تشریح کرد: «کار «دیپ فیک» (DeepFake) این است که تعداد زیادی تصاویر سوژه را می‌گیرد و کنار بانک داده‌ای از سوژه منبع قرار می‌دهد، آن‌ها را با هم تطبیق می‌دهد و در نهایت خروجی‌ای می‌دهد که ژست و حالت آن منبع در خود سوژه اجرا می‌شود.

«دیپ فیک» (DeepFake) متکی بر سه تکنیک است؛ یادگیری عمیق، شبکه‌های مولد تخاصمی و نظریه‌ی بازی جان نش. در «یادگیری عمیق» حجم انبوهی از داده‌ها را به آن می‌دهم و «یادگیری عمیق» در یک زمان مناسب آن را پردازش می‌کند. مثال ساده‌اش این است که شی زردرنگِ گردِ بالای درخت را به سیستمی معرفی کنیم، سیستم با این ورودی‌ها تشخیص می‌دهد که یک پرتقال روبه‌روی آن قرار دارد. شبکه‌های مولد تخاصمی هم شبکه‌هایی هستند که بر اساس داده‌های اولیه می‌توانند به یک خروجی جدید برسند، طوری که خروجی جدید باورپذیر و منطبق با داده‌های اولیه باشد. به‌طور مثال اگر از من یک تصویر تمام‌رخ و یک تصویر نیم‌رخ وجود داشته باشد، این شبکه‌ی مولد تخاصمی می‌تواند حالت میانه را هم به دست بیاورد و حالت طبیعی بودنش را حفظ کند. نظریه‌ی بازی جان نش هم می‌گوید وقتی دو شبکه یا دو نمونه با هم وارد یک رقابت شوند، حالت ایده‌آل این است که عوارض جانبی تصمیم پایین باشد و یک نتیجه‌ی مطلوب به دست بیاید.»

از سخنرانی‌های سیاسی جعلی تا فیلم‌های غیرواقعی

کاربرد‌های این فناوری این روز‌ها در فضای مجازی بسیار جنجالی بوده و از چهره‌های سیاسی تا بازیگران مشهور را دچار دردسر و حاشیه کرده است. نوید فرخی در ادامه‌ی صحبت‌هایش به همین کاربرد‌های حاشیه‌ساز و البته کاربرد‌های مثبت این فناوری پرداخت: «هوش مصنوعی مثل همه‌ی تکنولوژی‌ها یک‌سری پیامد‌های مثبت و منفی دارد. مثل آموزش و پرورش، تحقیقات، سرگرمی، صنعت و .... اگر قدرت این فناوری دست کاربر‌های بد قرار بگیرد، پیامد‌های منفی خواهد داشت.

بازسازی سخنرانی باراک اوباما با «دیپ فیک» (DeepFake) نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرده است. چون می‌توان یک بیانیه‌ی جعلی ایجاد کرد که در یک کشور ایجاد شورش کند! کاربرد منفی دیگر بازآفرینی صحنه‌های مختلف با استفاده از چهره‌های بازیگران و افراد مشهور است. در عین حال که تهدید‌ها گریبانگیر افراد مشهور سیاسی و هنری و ... است، ما مردم عادی هم در امان نیستیم. با حضور در شبکه‌های مجازی در معرض خطر استفاده از «دیپ فیک» (DeepFake) قرار می‌گیریم. قسمت ترسناک ماجرا این است که به روزی برسیم که نتوانیم نسخه‌ی واقعی و جعلی تصاویر را تشخیص بدهیم. در حال حاضر در سینما از این فناوری استفاده‌های مفیدی می‌شود. چون می‌توان چهره‌های بازیگر‌ها را تغییر داد و حتی بازیگری که در میانه‌ی فیلم فوت کرده، در ادامه‌ی فیلم حضور داشته باشد! اخیرا از دیوید بکهام، بازیکن مشهور فوتبال، ویدئویی منتشر شد که در آن با ۹ زبان زنده‌ی دنیا درباره‌ی خطر بیماری مالاریا هشدار داده است. در حالی که خودش این حرف‌ها را نزده است و با «دیپ فیک» (DeepFake) این ویدئو را بازسازی کرده‌اند!»

ربات ژیمناستیک‌کار!

در بخش روایت خبری برنامه هم محمود حاج‌زمان، کارشناس علمی «چرخ»، اخبار جدید مربوط به ربات اطلس را بررسی کرد. او تشریح کرد که ربات اطلس شرکت آمریکایی "بوستون داینامیکس" (Boston Dynamics) قابلیت‌های جدیدی پیدا کرده است. مثلا این ربات مانند یک ورزشکار حرفه‌ای حرکات پارکور انجام می‌دهد و یا می‌تواند در سطوح ناهموار حرکت کند. از دیگر قابلیت‌های این ربات این است که می‌تواند بچرخد و یا بدون کمک دستان خود حرکات تعادلی انجام دهد. این روز‌ها در اخبار تازه منتشر شده از این ربات مشخص شده که اخیرا می‌تواند حرکات ژیمناستیک هم انجام دهد! برای انجام هر کدام از این حرکات ژیمناستیک، یک الگوریتم بهینه سازی، هر کدام از مانور‌های ربات را به حرکاتی پویا تبدیل می‌کند. سپس ربات اطلس با استفاده از یک کنترل‌کننده پیش‌بینی‌گر، حرکات را ردیابی می‌کند و یک مانور را به راحتی انجام می‌دهد. گزارش‌های محمدحسین جهان‌پناه از آزمایشگاه بیوتکنولوژی دانشگاه تهران از دیگر بخش‌های سی‌وسومین قسمت «چرخ» در فصل ششم بود.

«چرخ» سه روز در هفته، یکشنبه، دوشنبه و سه‌شنبه، از ساعت ۱۹ به‌صورت زنده از شبکه‌ی چهار پخش می‌شود. مجری «چرخ» حافظ آهی است و محمد جباری سردبیری برنامه و الهه بهبودی تهیه‌کنندگی «چرخ» را بر عهده دارند.

انتهای پیام/