به گزارش حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان علیدوستی، رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) در پنجمین همایش دفاتر حقوقی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی کشور درباره راهکار‌های فنی کاهش بدرفتاری علمی سخنرانی کرد و گفت:‌ ثبت و همانندجویی پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، از سال پیش با جدیت بیشتری ادامه یافت.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران اظهار کرد: ایرانداک با سامانه‌های گوناگونی در زمینه کاهش بدرفتاری علمی ایفای نقش می‌کند؛ برخی از این سامانه‌ها در سه گام تصویب موضوع، تصویب پیشنهاده، و تصویب پایان‌نامه و رساله؛ مستقیم یا غیرمستقیم به کاهش بدرفتاری علمی کمک می‌کنند؛‌ سامانه‌های ثبت، گنج، همانندجو، پیشینه پژوهش، و ساعت از این دست هستند.

وی افزود:‌در کنار این سامانه‌ها، سامانه‌هایی مانند شیوه‌نامه ایران، راهنمای نگارش پایان‌نامه و رساله، پژوهش‌کار، و مانند آن‌ها برای پشتیبانی پژوهش راه‌اندازی شده‌اند؛‌در این میان، همانندجو، سامانه‌ای است که در زمینه شناخت و کشف بدرفتاری‌های علمی و کپی پایان‌نامه‌ها و با هدف پیشگیری از بدرفتاری‌های علمی به کار گرفته می‌شود. این سامانه با دریافت متن نوشتار از کاربر و مقایسه خودکار آن با متن کامل پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد و رساله‌های دکتری موجود در پایگاه‌های ایرانداک، نوشته‌های همانند را بازیابی می‌کند و اندازه و منابع اطلاعات آن‌ها را نمایش و به استاد راهنما و مؤسسه گزارش می‌دهد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران اظهار کرد: این همانندی به معنای بدرفتاری علمی نیست و تصمیم‌گیری درباره آن با استادان و مؤسسه‌هاست.

علیدوستی گفت: نزدیک ۶۰ درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری، کمتر از ۱۰ درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشگاه آزاد اسلامی،‌کمتر از ۵ درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی و نزدیک به صفر درصد از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های حوزه‌های علمیه در سامانه‌های اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) ثبت می‌شود.

الزام مراکز آموزش  عالی به ثبت پایان نامه های دانشجویان در ایرانداک

وی با بیان این که قانون، همه دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی را ملزم به ثبت پایان‌نامه‌های دانشجویان خود در ایرانداک کرده است، افزود: اگر پوشش این پژوهشگاه گسترده باشد یافتن همانندی‌ها دقیق‌تر و جامع‌تر خواهد بود؛‌هم‌اکنون اطلاعات بیش از ۵۰۰ هزار پایان‌نامه و رساله و نزدیک به ۱۳۰ هزار پیشنهاده (پروپوزال) در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) در دسترس کاربران است.

گفتنی است قانون «پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی»، سال گذشته در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. بر پایه این قانون، تهیه، عرضه یا واگذاری آثاری از قبیل: رساله، پایان‌نامه، مقاله، طرح پژوهشی، کتاب، گزارش یا سایر آثار مکتوب و ضبط شده پژوهشی، علمی و هنری اعم از الکترونیکی یا غیرالکترونیکی توسط هر شخص حقیقی یا حقوقی به قصد انتفاع و به عنوان حرفه یا شغل و با هدف ارائه کل اثر یا بخشی از آن توسط دیگری به عنوان اثر خود، جُرم است و مرتکب یا مرتکبان علاوه بر واریز وجوه دریافتی به خزانه دولت، مشمول مجازات می‌شوند.

بر پایه تبصره ۹ این قانون، حوزه‌های علمیه و همچنین دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مؤسسه‌های آموزش عالی، پژوهشی فناوری دولتی و غیردولتی زیر نظر وزارت‌خانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از جمله دانشگاه علمی‌کاربردی، دانشگاه آزاد اسلامی، جهاد دانشگاهی، مؤسسه‌های آموزش عالی غیردولتی‌غیرانتفاعی، مؤسسه‌های وابسته به دستگاه‌های آموزش عالی غیردولتی‌غیرانتفاعی، مؤسسه‌های وابسته به دستگاه‌های اجرایی و دانشگاه فرهنگیان موظف هستند از این پس، پیشنهاد‌ها (پروپوزال‌ها)، پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود را که فاقد طبقه‌بندی هستند در سامانه‌های اطلاعاتی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) ثبت و تأیید کرده و فایل تمام‌متن و نتیجه را همانندجویی کنند.

انتهای پیام/