به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از تبریز؛ نقره سازی از سال ۱۹۱۵ میلادی از ترکیه برای اولین بار به تبریزآمده و لذا نقره کاران بیش از دیگر نقاط کشور در تبریز دیده می شوند.
قاسم علیپور یکی از نقره سازان تبریزی،گفت:هنر حکاکی روی نقره بعداز کشتار ارامنه توسط عثمانی ها در کشور ترکیه و شهر وان صورت گرفت وبامهاجرت ارامنه ها برای گذراندن زندگی وامرارمعاش به کشورهای دیگر و برای اولین بار به تبریزآمدند و هنر حکاکی بررو ی نقره را درشهراولین ها آغازکردند.
وی ،بابیان اینکه باشروع هنر نقره درتبریز، رفته رفته جوان های تبریزی رغبت بیشتر ی برای این هنرنشان دادند،افزود:این هنر را نزد استادان نامدارتبریزی فرا گرفته اند وبعد ازمدت ها الان از این هنر افراد زیادی امرار معاش می کنند و خرج خود را در می آورند و روزبه روز به تعداد نقره کاران اضافه می شود و هم اکنون در دانشگاه هنراسلامی تبریز این هنروصنعت تدریس می شود.
وی بیان کرد:هنر نقره به سبک تبریز، حکاکی و قلم زنی بدون استفاده از چکش است، بدین ترتیب که با استفاده از قلم فولادی بانیروی دست بر روی فلز نقره کنده کاری انجام میشود.
علیپور ،هنرحکاکی اکثرا روی نقره و مس یا برنج کارمی شود که بیشترهنرمندان روی نقره کارمی کنند وهنرمندان نقره را به صورت خام تهیه کردند وآن را عیار می کنند و بعد از آن ذوب می کنند و تبدیل به ورق نقره می کنند وقتی ورق نقره آماده شد هنرمندان نسبت به سفارش های خود ورق را برش می دهند.
نقره سازتبریزی ،تصریح کرد:بعد از برش نقره را حرارت می دهند و درمرحله دوم به اسید سولفریک رقیق شده انداخته میشود و بعد از چند ساعت از اسید در اورده می شود.
وی درادامه شستن کامل طرح نقره ها را اولین مرحله آن دانست وافزود:بعدازشستن نوبت به خشک کردن طرح نقره می رسد که بعد طرح را به وسیله ی تینر و پنبه از روی کاغذ به روی ورق نقره انتقال می دهند.
وی افزود:حکاکی روی نقره بر روی ورقه هایی از آلیاژ نقره و مس پس از پیاده کردن طرح اولیه، با قلم زنی و بنا به ضرورت طرح، برش کاری، خم کاری، لحیم کاری و در نهایت کمک گرفتن از برخی توانمندی های علوم و فنون مختلف همچون فعالیت های شیمیایی، در قالب برخی ظروف، وسایل و تابلوهای هنری و غیره انجام می شود.
کاربرد هنر نقره سازی چیست؟
مهدی علیپور نیز،ازکاربرد چهار نوع قلم مادر(خط)، قلم سایه(شوت)، قلم جزقلی،قلم ترتر درحکاکی روی نقره استفاده می شود،گفت:شیوه تولید سنتی، حکاکی با استفاده از قلم هایی خاص، ترکیبی بودن هنر مذکور که نقایص آن را به حداقل می رساند، تنوع در آثار تولیدی و کاربردی بودن آنها، مقاوم بودن آثار کاربردی در هنگام استفاده، قابلیت احیا، بازسازی و مرمت آثار از جمله ویژگی های منحصر به فرد این هنراست.
بعد از انتقال طرح به وسیله ی قلم مادر خطوط اصلی را حکاکی می کنند واذعان کرد:تمامی طرح ها کامل با این قلم مشخص می شود وبعد از اتمام نیزخطوط اصلی طرح به وسیله ی قلم سایه داخل گل ها و برگ ها و جاهای مورد نیاز را سایه میزنند و بعد از تکمیل شدن سایه ها به وسیله ی قلم جزقلی زمینه ی کار را که خالی مانده پر می کنند و قلم تر تر هم در کار های خاصی به کار می رود.
وی گفت:بعد از اتمام قلم زنی با استفاده از کمانه و اره مویی مشبک کاری صورت می گیرد و بعد از مشبک کاری بر روی طرح با سمباده های ریز می کشیم تا خراش های روی کار از بین برود.
خیلی جالب است حالا بعد از آن لحیم کاری صورت می گیرد که به وسیله ی کپسول و سر پگ و لحیم نقره انجام می شود بعد از لحیم کاری طرح را داخل اسید سولفوریک انداخته می شود.
مهدی علیپوربا شور و علاقه خاصی با لباس کاری که پوشیده است، بعدازچند ساعت طرح را از داخل مواد اسید سولفوریک خارج کرده و به وسیله ی مایع و فرچه ی سیمی آن را تمیز کرده است و داخل خاک اره انداخته می شود تا خشک شود.
هنرمند برجسته آذربایجان شرقی،ادامه داد: بعد ازمرحله خشک شدن به وسیله ی مصقل طرح را پرداخت می زنند و لاک یا محافظ مخصوصی برروی طرح نقره میزنند تا از سیاه شدن نقره جلو گیری شود.
هنرنقره به دست فراموشی سپرده شده است
حجازی نیز بابیان اینکه، این نوع هنر ارزش بالایی داشته و چندین برابر قیمت حکاکی های معمول به فروش می رسد وافزود: اما در حال حاضر این هنر به دست فراموشی سپرده شده است وبرای هنرمند در آمد خیلی ناچیزی دارد چرا که هنرمند نمی تواند تولیدات خود را به صورت مستقیم به دست مشتری برساند بلکه کار های خود را به ویترین های موجود در بازار ارائه می دهند و آن ها چند برابر بالاتر از چیزی که خریدن آن را به مشتری می فروشند.
یکی از تولیدکنندگان تبریزی،اذعان کرد: در صورت حمایت مسئولان از هنر و صنعت نقره سازی تبریز، این هنر صنعت آینده درخشانی داشته باشد.
وی درپایان ابرازتاسف کرد وگفت:مسئولین صنایع دستی ازهنر نقره زیاد حمایت نمی کنند و نمایشگاه ها را با هزینه در اختیار هنرمندان تبریزی قرارمیدهند.
انتهای پیام/
گزارش ازناهیدخدادادی
