به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان،  سعید ناصری کارشناس سیاست خارجی طی یادداشتی درباره وضعیت گروه تروریستی تکفیری داعش بعد از شکست‌های پی در پی در عراق و سوریه نوشت: سرانجام پس از درگیری‌های طولانی 9 ماهه در موصل عراق، روز دوشنبه مورخ 19/4/96 آزادی این شهر رسما توسط حیدر العبادی نخست وزیر این کشور اعلام گردید. با این پیروزیِ سرنوشت ساز، عملا عراق پس از سه سال از لوس وجود تروریست ها پاک شد.

در جبهه سوریه هم با ادامه عملیات‌های اخیر پیروزی‌های مهمی نصیب محور مقاومت شده است. با این اوصاف در صورتی که تحولات به همین منوال ادامه یابد، شرایط برای گروه‌های تروریستی در سوریه هم سخت تر خواهد شد.

سوالی که مطرح می شود این است که داعش، پس از داعشِ در شرایط فعلی چه خواهد کرد؟

در پاسخ به این سوال باید به نکاتی توجه داشت: باتوجه به ایدئولوژی، عقبه و ملیت، استعداد و توانمندی نیروها، کشورهای حامی آنها و در یک کلام ظرفیت این گروه‌های تروریستی و باقیمانده آن‌ها و باتوجه به نشانه‌های موجود و شرایط کشورهای منطقه در حال حاضر، چند گزینه محتمل به نظر می رسد:

سرت لیبی، جنوب یمن و افغانستان مقصد بعدی داعش

سرت لیبی:

یکی از کشورهای بحران زده و دچار اختلافات و مشکلات داخلی لیبی است که داعش در بدو ورود، به سرعت در این کشور رشد کرده و فعالیت‌هایی را برای عمیق‌تر کردن ریشه‌های خود آغاز کرد و شهر «سرت» در حد فاصل «بنغازی» در شرق و «طرابلس» در غرب این کشور را به عنوان پایتخت جدید خود اعلام نمود. قبل از آن نیز داعش شهر «درنه» در شرق لیبی را به تصرف خود درآورده بود که تصرف این دو توسط داعش در واقع قلمرو وسیعی از خاک لیبی را زیر سلطه این گروه تروریستی می‌برد.

از طرفی شاخه داعش در لیبی از حمایت شاخه‌های دیگر به ویژه در مصر، نیجریه و دیگر مناطق جهان برخوردار است و طبق برخی برآوردها، تعداد تروریست‌های داعش در سرت لیبی بعضا حدود پنج هزار نفر ارزیابی شده است. لذا شهر سرت لیبی می تواند به پایگاه و پناهگاهی برای تروریست‌های داعش بعد از عراق و سوریه تبدیل شود.

جنوب یمن:

با جدا شدن تعدادی از نیروهای القاعده یمن و بیعت با «ابوبکر البغدادی» سرکرده داعش، عملا ظهور داعش در این کشور اتفاق افتاد. گروهی که فعالیت های تروریستی آن بیشتر در جنوب یمن و صنعا پایتخت این کشور متمرکز است و پس از هجوم عربستان به یمن، فعالیتش شکل علنی به خود گرفت.

افزون بر اینکه این گروه با کمک سلاح‌های پیشرفته ای که در اختیار دارد، به سرعت درحال گسترش مناطق تحت تصرف و دایره نفوذ خود در استان «شبوه» و تلاش برای یافتن جای پایی در شهر «تعز» است. ضمن اینکه برخی تحلیل‌گران معتقدند که داعش درحال برنامه ریزی جهت اعلام امارت اسلامی مورد ادعای این گروه در مرحله آتی در جنوب یمن است.

طبق آمار موجود، داعش بعد از پیدایش و در ادامه کار خود استعدادی در حدود 40 هزار عنصر مسلح در یمن دارد. در حالی که تعداد عناصر القاعده در یمن 12 هزار نفر تخمین زده می شود. ضمن آنکه جذب نیرو توسط داعش آن هم به صورت گسترده در مناطق مختلف جنوب یمن همچنان ادامه دارد و پایگاه‌های داعش هر روز تعداد قابل توجهی نیرو را با فریب ها و وعده‌های مالی جهت آموزش دوره های نظامی جذب می کنند، به گونه‌ای که گفته می شود هم اکنون القاعده کاملا تحت الشعاع داعش قرار گرفته است. به ویژه پس از آنکه اغلب فرماندهان و عناصر تاثیر گذار و کارآمد آن در جریان عملیات‌ها و حملات ارتش یمن و نیروهای کمیته های داوطلب مردمی و انقلابی این کشور کشته شدند. لذا در آینده نزدیک می توان در انتظار رشد جریان داعش در جنوب یمن و ظهور امارت های داعشی در این منطقه از یمن بود.

 افغانستان:

حضور داعش در افغانستان و توسعه آن به سرزمین «خراسان» و همچنین معرفی «حافظ سعید خان» به عنوان امیر خراسان و «عبدالرئوف خادم» به عنوان ‌معاون وی را اولین بار «ابومحمد العدنانی» سخنگوی این گروه، معرفی کرد. در حقیقت داعش افغانستان عبارتند از عناصر جدا شده از طالبان پاکستان و افغانستان، شامل گروه‌هایی نظیر «تحریک طالبان» و یا «شبکه حقانی» و همچنین گروه‌های جدا شده از طالبان افغان ناراضیِ از این گروهِ پس از مرگِ «ملا محمد عمر».

باید توجه داشت که طالبان به هیچ وجه یک گروه یکپارچه نیست. ناظران اشاره می‌کنند که طالبان افغانستان و پاکستان بر اساس وابستگی‌های قومی، گروهی، فردی و ایدئولوژیک، به شاخه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. لذا شاید موضوع تغییر گروه از سوی تروریست‌ها موضوع پیچیده‌ای نباشد، اما اوضاع در افغانستان هیچ‌‌گاه آن طور که به نظر می‌رسد، ساده نیست. با وجود اختلافات بسیار، بخش قابل توجهی از نیروهای طالبان افغانستان همچنان به جانشین «ملا عمر» وفادار هستند.

نتیجه اینکه؛ در حال حاضر درگیری‌های بسیار سخت و جدی بین دو گروه طالبان و داعش در افغانستان در جریان است. به طوریکه طالبان به عنوان گروه مخالف حکومت مرکزی و حضور نیروهای بیگانه در این کشور؛ بخش قابل توجهی از توان خود را صرف مبارزه با داعش می کند.با توجه به شرایط موجود در افغانستان و مسائلی چون عدم اعمال حاکمیت حکومت مرکزی بر تمام جغرافیای این سرزمین، نفوذ و حاکمیت طالبان بر بخشهای قابل توجهی از این کشور و همچنین ملیت عناصر زیادی از نیروهای داعش در سوریه و عراق که از تبار کشورهای آسیای میانه هستند و خود این کشورها نیز ظرفیت بالاقوه خوبی در زمینه رشد افراط گرایی دارند، و نهایتا موقعیت ژئو استراتژیک افغانستان در همسایگی با قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و کشورهای مورد تقابل با آمریکا نظیر جمهوری اسلامی ایران و چین (به ویژه استان سین کیانگ هم مرز با افغانستان با پتانسیل رشد تفکرات افراط گرایانه و جذب نیرو برای گروه های تروریستی)؛ می توان به این جمع بندی رسید که این کشور می تواند یکی از ایده آل ترین کشورها برای داعشِ بعد از داعشِ کنونی در عراق و سوریه باشد.

در نتیجه، مطالب فوق بیانگر این نکته است که سه حوزه نام برده شده، از شانس بیشتری برای انتخاب شدن به عنوان مقاصد آینده داعش برخوردارند.

انتهای پیام/

داعش، پس از داعشِ در شرایط فعلی چه خواهد کرد؟