به گزارش خبرنگار اقتصاد و انرژی گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، پوری حسینی، رئیس سازمان خصوصی سازی با تاکید بر اینکه؛ کوچک شدن دولت و تقویت بخش خصوصی مهم ترین دستاورد خصوصی سازی به شمار می رود و در حال حاضر این اقدام در دولت یازدهم دستاوردهای مهم دیگری نیز به همراه داشته است و همچنین ارزیابی های سازمان خصوصی‌سازی حاکی از بهبود عملکرد شرکت های واگذار شده، رشد بهره وری و افزایش اشتغال این بنگاه ها طی دولت یازدهم است؛ شناسایی نقاط ضعف شرکت هایی که عملکرد مثبت نداشته اند را از دیگر دستاوردهای این امر دانست.

وی با اشاره به اینکه خصوصی سازی به معنی انتقال مالکیت و مدیریت از بخش دولتی به بخش خصوصی به منظور افزایش بهروری و کارایی است و قسمتی از این تعریف اشاره به افزایش بهره وری و کارایی شرکت های واگذار شده دارد اظهار داشت: در ابتدا باید گفت که سازمان خصوصی سازی 2 بحث بازرسی و ارزیابی را بعد از واگذاری دنبال می کند، زیرا دولت تدبیر و امید اعتقاد دارد که خصوصی سازی در سایه حمایت و نظارت دولت شکوفا می شود. براین اساس سازمان با توجه به نوع واگذاری این شرکت ها، شاخص ها و تست هایی را لحاظ می کند که ارزیابی ها هر 6 ماه از طریق آنها انجام می شود. از سوی دیگر شرکت های واگذار شده متعهد هستند که سطح اشتغال آنها نباید کاهش یابد، به همین دلیل هر 6 ماه از آنها گزارش عملکرد دریافت می شود تا از سطح اشتغال آنها نیز اطمینان حاصل شود. البته باید تاکید کنم که سازمان خصوصی سازی به دفعات اقدام به ارزیابی شرکت های واگذار شده کرده و به طور ویژه در سال های 1393 و 1394 ارزیابی ها را زیر نظر 8 نهاد مستقل انجام داده است به طوری که این نهادها پرسش نامه هایی را تهیه و سوال های مورد نظر نیز در شرکت های واگذار شده پاسخ داده شد.


پوری حسینی در پاسخ به این سوال که آیا شما در سازمان تنها به این مدل بسنده کرده اید و ارزیابی های شما تنها به استناد این روش است، ادامه داد: به طور حتم مدل ارزیابی ما تنها به این روش محدود نمی شود و سازمان خصوصی سازی نیز حوزه نظارت خود را به این نتایج بدست آمده بسنده نکرده است. باید پیشتر بگویم که شرکت ها در سازمان به 2 روش مدیریتی و یا کنترلی واگذار می شوند. براین اساس شرکت هایی که به صورت کنترلی واگذار شده بودند نیز مورد ارزیابی قرار دادیم که تعداد آنها پس از گذشت 17 سال به 120 شرکت رسیده است. همچنین باید بگویم که در سال 1395 سازمان با 2 تیم قدرتمند علمی قرارداد امضا کرد تا شرکت هایی که به صورت کنترلی واگذار شده بودند را با شاخص های علمی تر و دقیق تر از بررسی سال 1393 و 1394 ارزیابی کنند.


رئیس سازمان خصوصی سازی توضیحاتی در خصوص EFQM ارائه کرد و گفت: مدل EFQM مدلی است برای یک شرکت معین که بر اساس یک فرض، به آن نمره می دهد. هدف از این اقدام مقایسه عملکرد شرکت های واگذار شده در 2 مقطع زمانی قبل و بعد از واگذاری بود. بنابراین، نیاز به یک مدل دقیق تر داشتیم که از EFQM هم تخصصیتر و جزئیتر باشد. به همین دلیل، اقدام سایر کشورها در ارتباط با ارزیابی در حوزه خصوصی سازی های را مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت و ایده هایی از آنها گرفته و پرورانده شد. براساس کلیات به دست آمده از بررسی های انجام شده تصمیم بر این شد که وضعیت شرکت ها به صورت مجزا در 2 برهه قبل و بعد از واگذاری در مجموعه ای از شاخص های محدودتر بررسی شود. در کنار این موضوع، باید وضعیت صنعت مرتبط با شرکت های واگذار شده را نیز در نظر گرفت؛ مواردی از قبیل اینکه صنعت مورد نظر در بازه زمانی در حال مطالعه، خارج از آنچه که در خصوصی سازی اتفاق افتاده با چه مشکلاتی روبرو بوده و از چه شرایطی برخوردار بوده است.

این نکته به خصوص در کشور ما که درگیر تحریم و دچار نوسانات شدید ارزی و سیاسی بودیم، جزو پارامترهای مهم قرار می گیرد، چرا که نمی توان تنها با یک پارامتر خصوصی سازی، وضعیت شرکت ها را ارزیابی کرد.

وی ادامه داد: به طور نمونه در بررسی یکی از شرکت ها مشاهده شد که به دلیل وجود رانت، شرکت مورد نظر در مسیر سودآوری کلان قرار گرفته که در این مورد به هیچ عنوان نمی توان خصوصی سازی را دلیل این سودآوری آن دانست. همچنین خلاف این موضوع نیز وجود داشته است؛ یعنی ممکن است به دلیل وجود تحریم ها، یک صنعت اعم از بخش دولتی و خصوصی با مشکلات فراوان روبرو شده باشد. از همین رو، در بررسیهایی انجام شده، علاوه بر شاخص های گذشته و مورد نیاز، شاخص هایی نظیر این موارد نیز مورد توجه قرار گرفت.

پوری حسینی گفت: تاثیر این اقدامات در از بین رفتن دیدگاه منفی نسبت به خصوصی سازی مشهود است. متاسفانه در کشور نوعی دیدگاه منفی و قضاوت نادرست نسبت به خصوصی سازی وجود دارد و عده زیادی بر این باورند که خصوصی سازی به معنای ویرانی شرکت های واگذار شده، اخراج کارگران و ... است. به همین دلیل، در ابتدای امر این تصور نادرست وجود داشت که خصوصی سازی ما را به بیراهه خواهد برد، اما اعلام آمار و اعداد و ارقام به دست آمده از این ارزیابی ها ثابت کرد که خصوصی سازی باعث رشد عملکرد این بنگاه ها شده است.


رئیس سازمان خصوصی سازی با اشاره به معیارهای مد نظر برای استفاده از اجرای مدل بومی شده EFQM، خاطر نشان کرد:  مواردی نظیر بهره وری بالای 57 درصد، اشتغال و منابع نیروی انسانی، میزان سرمایه گذاری های انجام شده در شرکت، نرخ بازدهی شرکت ها، رضایتمندی مشتریان از کالاها و خدمات و ... از جمله معیارهایی است که برای سنجش و ارزیابی شرکت ها و بنگاه های واگذار شده مورد بررسی قرار گرفته است. به طور کلی شاهد بودیم که برآیند این شاخص ها مثبت بوده است، البته این موضوع بدان معنا نیست که تمام شرکت های واگذاری شده عملکرد مثبتی داشته اند، بلکه به طور کلی می توان شاهد بهبود عملکرد شرکت ها پس از خصوصی سازی بود. از مزایای دیگر این بررسی ها می توان به این نکته اشاره کرد که از این طریق می توان نقاط ضعف شرکت هایی که عملکرد مثبت نداشته اند را نیز مشخص و ارزیابی کرد.

انتهای پیام/