عموماً احزاب در ایران نتوانستند مانند احزاب سایر کشورهای جهان اول نقش خود را در جریانات سیاسی ایفا کنند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357، حزب‌ها و تشکل‌های زیادی در ایران شکل گرفتند که البته این امر به دلیل طولانی بودن مدت اختناق سیاسی در دوران حکومت‌های شاهنشاهی امری عادی بود.
شاید یکی از عواملی که منجر به موفق نبودن احزاب در کشور شده است، احزاب دولت ساخته و یا احزاب وابسته به دولت دانست چرا که که این موضوع احزاب و تشکل‌ها را از ماهیت اصلی آنها دور می‌کند و اجازه نمی‌دهد به کارکرد اصلی خود که همان توجه و نظارت به عملکرد دولت است، مبادرت بورزند.
همچنین روی کار آمدن احزاب فصلی می‌تواند در کمرنگ کردن جایگاه احزاب در کشور کمک کند زیرا قدرت و تاثیرگذاری احزاب در مدت محدودی متوقف می‌شود و حتی گاهی موجب می‌شود احزاب اهداف و برنامه‌های خاصی را که برخی‌ها مد نظر دارند، دنبال کنند.
از این رو پیرامون عوامل ناموفق بودن احزاب در کشور با "مؤید حسینی صدر" نماینده سابق مجلس، "احمد نیکفر" عضو جامعه اسلامی مهندسین، "ابراهیم کارخانه‌ای" نماینده سابق مجلس و "داریوش قنبری" عضو حزب مردم سالاری به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
**کارخانه‌ای: برخی از احزاب تنها به دنبال قدرت‌طلبی‌اند/ احزابی که در تمام سال فعالند می‌توانند پا بگیرند
ابراهیم کارخانه‌ای در گفت‌وگو با خبرنگار
احزاب و تشکل‌های گروه
سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، در رابطه با علت ناکارآمدی احزاب در کشورمان اظهار داشت: متاسفانه بسیاری از احزاب و تشکل‌های سیاسی ما به جای آنکه به دنبال استحکام مبانی نظام اسلامی در عرصه‌های مختلف باشند، به دنبال منافع شخصی خود و قدرت‌طلبی هستند.
نماینده سابق مجلس با انتقاد از احزابی که تنها در زمان انتخابات فعالیت می‌کنند، ادامه داد: احزاب در صورتی می‌توانند در کشور موثر باشند که سیاست‌شان فقط موفقیت در انتخابات نباشد بلکه در راستای تحکیم مبانی نظام فعالیت کنند.
وی با اشاره به اینکه تا زمانی که احزاب منافعشان را به منافع نظام ترجیح می‌دهند سد راه پیشرفت کشور می‌شوند، تصریح کرد: احزابی که تنها به فکر اهداف و منافع خودشان هستند، احزاب فصلی نام دارند و تنها در مواقع خاصی روی کار می‌آیند در حالی که بهتر است همواره خواسته‌های مردم را مورد توجه قرار دهند.
کارخانه‌ای در پایان خاطر نشان کرد: اگر احزاب ما خارج از جریان انتخابات و در تمام سال انتقادات سازنده داشته باشند و برای حل مشکلات طرح ارائه دهند، قطعا می‌توانند در کشور پا بگیرند.
**حسینی صدر: علت عدم موفقیت احزاب در کشورمان ملاحظه‌کاری برخی از چهره‌های سیاسی است
مؤید حسینی‌صدر، نماینده سابق مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار
احزاب و تشکل‌های گروه
سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ اظهار داشت: متأسفانه در کشور ما فعالیت حزبی ریشه‌ای آنطور که باید و شاید وجود ندارد و احزاب تنها در ایام انتخابات ظهور و بعد هم فروکش می‌کنند.
نماینده سابق مجلس در ادامه افزود: هر کسی که در کشور ما می‌خواهد به قدرت برسد در ابتدا مشکلات اصلی را شناسایی می‌کند و در شعارهای انتخاباتی‌اش حل آن مشکلات را به مردم وعده می‌دهد.
حسینی صدر گفت: یکی از دلایلی که مسئولان ما پیش از انتخابات وعده‌هایی می‌دهند و بعد از رسیدن به قدرت متوجه می‌شوند که قادر به انجام آن نیستند، این است که فعالیت حزبی در کشور ما به معنای واقعی‌اش وجود ندارد.
وی با تاکید بر اینکه افراد باید با پشتوانه حزبی در عرصه انتخابات ورود پیدا کنند، تصریح کرد: متاسفانه در کشور ما افراد معمولا برای ورود به انتخابات برنامه مدون و حساب شده‌ای که برگرفته از کار کارشناسی شده باشد، ندارند.
حسینی‌صدر علت عدم موفقیت احزاب در کشورمان را ملاحظه‌کاری برخی از چهره‌های سیاسی دانست و خاطر نشان کرد: وقتی سیاسیون تنها بر اساس منافع خود و یا اطرافیانشان فعالیت کنند، طبیعی است که نباید توقع برقرار شدن تحزب را در کشورمان داشته باشیم.
**نیکفر: علت اساسی عملکرد ضعیف احزاب در کشور نبود نظام حزبی است
وی در ادامه افزود: همچنین احزاب قوی و برنامه دار در کشور وجود ندارد و زمینه فعالیت برای احزاب در کشور آن طور که باید فراهم نیست.
عضو جامعه اسلامی مهندسین با اشاره به اینکه حدود 200 حزب در کشور داریم که برنامه خاصی برای کشور ندارند و از قدرت کافی برخوردار نیستند، گفت: برای رفع ضعف احزاب در کشور باید نظام حزبی داشته باشیم.
نیکفر در پایان خاطر نشان کرد: زمینه برای تاسیس حزب در کشور نباید طوری باشد که هر کس به راحتی بتواند حزبی را تشکیل دهد از این رو باید قانون جامعی برای احزاب داشته باشیم، همچنین باید شرایط برای عضویت تمامی اقشار جامعه در یک حزب فراهم شود.
**قنبری: احزاب دولت ساخته از ایجاد تحزب در کشور جلوگیری می‌کنند
عضو حزب مردم‌سالاری با اشاره به اینکه حزب در کشورهای پیشرفته به عنوان سازمان طبقاتی شناخته شده است، ادامه داد: متاسفانه در کشور ما حزب، سخنگوی یک طبقه خاص نیست و این موجب ناکارآمدی احزاب شده است.
قنبری یکی دیگر از موانع شکل‌گیری احزاب قدرتمند در ایران را مربوط به سیستم انتخاباتی‌مان دانست و گفت: قانون فعلی انتخابات کشورمان، سازوکاری را در نظر گرفته که در آن نیازی به وجود حزب نیست و مردم به فرد رأی می‌دهند.
عضو حزب مردم‌سالاری افزود: زمانی که مردم در انتخابات بتوانند به خود فرد رأی بدهند، در واقع جایی برای فعالیت احزاب آنطور که باید و شاید شکل نمی‌گیرد و احزاب نمی‌توانند موفقیتی کسب کنند.
قنبری با اشاره به اینکه در کشورهای دیگر مردم به احزاب سیاسی رأی می‌دهند نه به افراد، تصریح کرد: در برخی کشورها رویه به این صورت است که احزاب کاندیداهای خود را برای احراز سمت‌ها و پست‌ها معرفی می‌کنند.
عضو حزب مردم‌سالاری با بیان اینکه یکی دیگر از موانع پیشرفت احزاب در ایران فرهنگ سیاسی‌مان است، متذکر شد: متأسفانه هنوز فرهنگ مشارکتی حزبی آنطور که باید و شاید در کشور ما شکل نگرفته است.
وی یکی دیگر از موانع ایجاد تحزب در ایران را احزاب دولت ساخته دانست و خاطر نشان کرد: احزاب دولت ساخته به جای خود حزب، تصوری از آن را برجای گذاشتند و این مسئله نیز یکی دیگر از عوامل مهم در عدم جذب افراد به سمت تحزب بوده است.
انتهای پیام/
