به گزارش خبرنگار حوزه افغانستان باشگاه خبرنگاران، هفته گذشته خبری بر روی خروجی سایت‌های خبری قرار گرفت که خبر از کشته شدن ملا اختر منصور رهبر طالبان توسط هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی داده بود. از همان دقایق اولیه خبرهای ضدونقیضی نقل محافل خبری شد، اما جنبش طالبان مرگ ملااختر منصور در حمله هوایی آمریکا را تایید کرده و شورای رهبری امارت مولوی هبت‌الله آخوندزاده صاحب را به زعامت جدید طالبان تعیین می‌کند. همین شورا همچنین الحاج ملا سراج الدین حقانی صاحب و فرزند ملاعمر را به عنوان معاونان آخوندزاده تعیین کرد.

مقامات آمریکا پس از این حمله مدعی شدند که «ملا اختر منصور» رهبر طالبان افغانستان را در این حمله به قتل رسانده‌اند. دولت روسیه نیز بلافاصله واکنش نشان داد و به انتخاب سراج الدین حقانی، که یکی از تندروترین چهره‌های افراطی به عنوان رهبر جدید طالبان هشدار داده و در ادامه تاکید می‌کند شواهد کافی درباره مرگ «ملا اختر منصور» وجود ندارد.

از سوی دیگر دولت افغانستان نیز طی بیانیه‌ای از طالبان می‌خواهد با استفاده از این فرصت به جنگ پایان داده و به زندگی صلح‌آمیز روی آورند و تاکید می‌کند. این سخنان در حالی شنیده می‌شود که برخی معتقدند ملا منصور 10 ماه قبل کشته شده و مرگ وی در حمله پهپادها یک سناریوی آمریکایی است که به هیچ وجه مورد تأیید نخواهد بود.

مولوی هبت‌الله آخوندزاده (متولد ۱۹۶۶ – ۱۹۷۱ در قندهار از ولایتهای شرقی افغانستان) امیرکنونی طالبان است. او پس از مرگ ملا اخترمحمد منصور به رهبری این گروه انتخاب شد. آخوندزاده به عنوان «شیخ الحدیث» نیز شهرت داشته است، در دوران حکومتداری طالبان قاضی‌القضات بوده است.روحیه و رفتار رهبر جدید طالبان مانند رهبران دیگر این گروه تا حدی ناشناخته مانده است به طوری که عده‌ای او را تندخو معرفی کرده و برخی دیگر وی را دارای روحیه‌ای مسالمت جو می‌دانند.

برخی کارشناسان افغانستانی بر این باورند که هیبت الله آخوندزاده قدرت اصلی گروه طالبان را در اختیار نداشته و رهبری او بر طالبان جنبه تشریفاتی دارد. این گروه معتقدند قدرت اصلی در اختیار «سراج الدین حقانی» فرمانده شبکه حقانی و «محمد یعقوب» فرزند ارشد ملا عمر است.

به گزارش باشگاه خبرنگاران، رهبر جدید طالبان باید نخست بتواند همه گروه‌های مختلف این جریان را باهم متحد کند، این گروه نمی‌خواهد مانند  قبل، بار دیگر با انشعاب و چند دستگی مواجه شود. ممکن است دسترسی به یک نتیجه مورد قبول اکثریت، زمان ببرد.

ملا یعقوب پسر 25 ساله ملا عمر شاید بتواند در سمت معاونت طالبان در بین گروه‌های مختلف این جریان وحدت ایجاد کند. زیرا وی فرزند موسس این جریان است. ولی جوانی وی چالشی است که هم اکنون پیش روی رهبر قرار گرفته است. درست است که حضور ملا یعقوب پسر ملا عمر می‌تواند که تا اندازه‌ای اعضای طالبان را با هم نزدیک سازد، اما هدایت جنگ‌ها را قطعا مانند گذشته مولوی سراج‌الدین و ملا ذاکر عهده دار خواهند بود و همین امر تشریاتی بودن پست مولوی هبت‌الله را شفاف‎تر می‌کند.

چالش دیگری که رهبر جدید طالبان با آن مواجه است، جلوگیری از انشعاب‌های جدید و ریزش نیروهای این گروه به سمت گروه‌های تروریستی داعش است و چرا که اختر منصور هم در پی نگرانی از چنین از هم گسیختگی‌ای در میان طالبان، نامه‌ای به «ابوبکر البغدادی» سرکرده گروه تروریستی داعش نوشته بود که در آن و به وی هشدار داده بود که اولا این نکته را روشن کند که افرادی که با پرچم داعش در افغانستان فعالیت می کنند، با طالبان ارتباط دارند یا خیر؟ و به البغدادی هشدار داد که پای خود را از افغانستان بیرون بکشد زیرا درغیر این صورت با واکنش مواجه خواهد شد.

همچنین تصمیم‌گیری برای ادامه جنگ و یا گفت‌وگو با دولت افغانستان یکی دیگر از مسائلی است که قطعا رهبر جدید طالبان با آن به مشکل برخواهد خورد. چرا که برخی براین باورند مذاکرات صلح با مرگ «ملا اختر منصور» پیچیده‌تر می‌شود.

باراک اوباما روز گذشته ملامنصور را مانعی برتی پیشبرد مذاکرات صلح در افغانستان عنوان کرد. لذا شورای عالی صلح افغانستان همزمان با مرگ منصور از رهبر جدید طالبان مسلح خواست تا به پروسه صلح بپوندد.

مشکلات و مسائل مالی نیز از جمله چالش‌هایی است که آخوندزاده در آینده رهبری طالبان با آن مواجه خواهد بود. با وجود همه این مشکلات باید گفت که فصل نوینی پیش روی طالبان قرار گرفته که اگر رهبران دولت افغانستان نتوانند از آن به خوبی بهر‌ه بگیرند، این احتمال تقویت خواهد شد که طالبان، بیش از پیش، بر رویکردهای نظامی و جنگی برای رسیدن به اهداف سازمان‌های جاسوسی حامی خود، تلاش کنند.

انتهای پیام/

گزارش از مصطفی قلی‌زاده کارشناس مسایل بین الملل