به گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، پژوهشگاه صنعت نفت همواره به‌عنوان مجری پژوهش وزارت نفت مطرح بوده و سابقه کاری پژوهشگاه هم حاکی از این امر است. این مرکز در طول بیش از 50 سال سابقه کار خود فرازوفرودهایی داشته و باگذشت زمان، بر اساس انتظارات و نیازهای صنعت، تغییرات بسیار در فعالیت‌های آن رخ‌داده‌اند. به عبارت ساده‌تر، پژوهشگاه متولی اجرای پروژه‌های پژوهشی در سطح صنعت نفت است و همواره باید وظایف خود را در این راستا تنظیم کند.

در سنوات اولیه شکل‌گیری پژوهشگاه، عمدتاً ارائه خدمات آزمایشگاهی در سرلوحه فعالیت‌های این مرکز بوده و از آنجا که صنعت نفت روزبه‌روز تکامل می‌یابد، انتظارات هم از پژوهشگاه بیش‌تر می‌شود.

امروزه جامعه ما انتظاراتی ازحوزه‌های تحقیقاتی دارد که دست‌یابی به دانش‌های لازم یکی از آنهاست و این امر رسالت ما را بسیارسنگین می‌کند و پژوهشگاه، و به نوعی کل صنعت نفت،باید پاسخ‌گویای نیازها باشد و وظایف خود را به‌خوبی انجام دهد. امروز انتظار می‌رود که پژوهشگاه، به‌ عنوان متولی جدی عرصه تحقیقات و توسعه دانش، دارای برنامه باشد؛ طبق آن  پاسخ‌گوی نیازهای صنعت باشد.

سعید پاک‌سرشت مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص همکاری‌های پژوهشگاه صنعت نفت و شرکت ملی گاز اظهار داشت: اگر بخواهیم فعالیت‌های این دو مجموعه را در ده سال گذشته ارزیابی کنیم، باید گفت پژوهشگاه در بسیاری از زمینه‌هاکه شرکت ملی گاز تصمیم داشته به‌ عنوان یکی از بازیگران اصلی این صحنه بوده است به‌طوری‌که شرکت ملی گاز با برنامه‌ای از پیش‌تعیین‌شده این مجموعه را انتخاب کرده، چراکه اعتقاد داریم جایگاه واقعی پژوهشگاه پاسخ‌گویی به نیازهای تحقیقاتی و پژوهشی کشور است.

وی تصریح کرد: مهم‌ترین نکته‌ای که پژوهشگاه باید به آن بپردازد برقراری ارتباط هر چه‌بهتر با صنعت نفت است. اگر این مجموعه ارتباطی نزدیک و تنگاتنگ با بدنه صنعت نفت برقرار کند، بهتر می‌تواند نیازهای واقعی صنعت را درک و خود را به این بخش معرفی کند و این امر زمانی اتفاق می‌افتد که همکاران ما در پژوهشگاه بپذیرند که یک فرآیندکاری درجریان است و آنها باید خود را با این نیازها همسو کنند و به‌دنبال پاسخ‌گویی به این نیازها باشند. 

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران در پاسخ به این سؤال که برای ترسیم چشم‌اندازی بهتر در مناسبات آتی پژوهشگاه و شرکت ملی گاز چه راهکارهایی را ارائه می‌دهید گفت: اعتقاد ما بر این است که همواره باید نیازهای فنآورانه را با استفاده از افراد متخصصاین صنعت تأمین کرد و افراد بایدتوانمندی‌های خود را به‌درستی نشان دهند. این‌گونه ارتباط‌ها باعث پیش‌برد اهداف خواهد شد؛ بنابراین ما باید به‌ عنوان کارکنان این صنعت جایگاه واقعی کارکنان پژوهشگاه را در صنعت نفت بدانیم و توانمندی‌های آنها را بشناسیم. 

وی ادامه داد: از طرف دیگر،همکاران ما در پژوهشگاه نیز بایدمحدودیت‌ها و اولویت‌های صنعت را شناسایی کنند و بپذیرندکه برای رسیدن به این اولویت‌ها باید هم‌راستا با این نیازها باشند.

پاک‌سرشت با اشاره به پروژه‌های تعریف‌شده اظهار داشت: در اواخر دهه 1380 مطالعات طرح تولید ماده بودارکننده را با همکاری پژوهشگاه به‌پایان رساندیم که این یکی از اولین اقدامات عملی ما برایرسیدن به یک محصول واقعی و موردنیاز در صنعت بوده است. با توجه به اینکه قبلاً این ماده از کشورهای دیگر وارد می‌شد بنابراین در سال‌های1386-1387، وقتی متوجه نیاز به این ماده شدیم تصمیم گرفتیم در داخل کشور آن را تولیدکنیم.

پژوهشگاه در همان زمان تحقیقاتی را برایتولیداین ماده در مقیاس آزمایشگاهی و پایلوت انجام داده بود و شرکت ملی گاز توانست طی یک توافق با پژوهشگاه به سمت تولیداین ماده برود و هم‌اکنون پیشرفت این پروژه بیش از 80 درصد است و بسیار امیدواریم که این واحد صنعتی در سال آینده به بهره‌برداری برسد.

شیرین‌سازی گاز

طرح توسعه دانش فنی واحدشیرین‌سازی گاز، که یکی از واحدهای پراهمیت در پالایشگاه‌های گازی است، از اواسط دهه 1380 با انجام مطالعات آزمایشگاهی و طراحی و ساخت پایلوت آغاز شد. در سال 1393، پس از اتمام فاز اول این طرح و بررسی دستاوردهای آن مشخص شد که بخش عمده انتظارات اولیه که در طرح دیده شده بودند، محقق شده‌اند.دستیابی به فرمولاسیون حلال شیرین‌ساز،توسعه نرم‌افزارشبیه ساز،‌ تجهیز آزمایشگاه و تدوین دستورالعمل‌های آزمایش حلال از دستاوردهای مشخص این طرح پژوهشی بوده است.

واحد بازیافت گوگرد در پالایشگاه گازی 

یکی دیگر از واحدهایی که در پالایشگاه گاز کاربرد دارد واحد بازیافت گوگرد (SRU) است. دستیابی به دانش طراحی و ساخت این واحد نیز یکی دیگر از دستاوردهای مشترک ما و پژوهشگاه صنعت نفت است. در بخش اول تصمیم گرفته شد که این واحد طراحی و شبیه‌سازی شود و با استفاده از دانش مهندسی، مرور طراحی و به‌ اصطلاح مهندسی معکوس برای یک پالایشگاه مشخص کار ادامه یابد. برای نزدیک شدن طرح به واقعیت، یکی از پالایشگاه‌های کشورکه به واحد SRU نیاز داشت انتخاب و طراحی پایه برای آن انجام شد.

 هم‌اکنون بایداین طرح را در شرایط تست عملیاتی آزمایش کنیم و برای این کار به یک پایلوت نیاز داریم و پایلوت و تجهیزات کلیدی آن با مشاوره یکی از سازندگان بنام کشور در حال طراحی و ساخت است و دریکی از پالایشگاه‌ها نصب و در شرایط عملیاتی نیز اجرا خواهد شد.

آسفالت گوگردی
 
ساخت آسفالت گوگردی نیز یکی دیگر از فعالیت‌های مشترک شرکت ملی گاز و پژوهشگاه است و باید اذعان داشت که استفاده از گوگرد به‌ جای قیر صرفه اقتصادی بالایی را نیز به همراه دارد. یکی از جاده‌های منطقه خراسان باروکش آسفالت گوگردی پوشانده شده و چندین سال است که از آن استفاده می‌شود، اما در مواقعی این چنین که یک دستگاه بیرونی به محصول تولیدی نیاز دارد، ما به همراهی و در واقع مشارکت آن دستگاه نیازداریم وبهره‌بردار و متقاضیان این کار باید درخواست‌کننده نهایی این محصول باشند.

گوگرد کشاورزی
 
کاربرددیگر گوگرد که بسیار هم مهم است در کشاورزی است. در این زمینه نیز طرحی مشترک با پژوهشگاه داریم. هم ما در حال آزمایش میدانی کودگوگردی هستیم که فرمولاسیون آن در پژوهشگاه توسعه‌یافته و با همکاری بخش‌های مختلف آماده آزمایش عملیاتی آن هستیم. این پروژه نتایج خوبی داشته و باردهی محصولات کشاورزی تولیدشده با این کود افزایش داشته است.

این کود در پانزده استان کشور و در اقلیم‌های مختلف و برای چند محصول کشاورزی آزمایش و استفاده‌شده و به افزایش محصول (در برخی از اقلام بیش از 20 درصد افزایش) انجامیده است و این امر می‌تواند تحولی را در امر کشاورزی ایجادکند. 

وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان یک بهره‌بردار باید در این طرح همواره همکاری نزدیک با ما داشته باشد و مرکز تحقیقات آب‌وخاک وزارت جهاد کشاورزی چندین سال است که با ما همکاری دارد و تمام آزمون‌های میدانی با حضور آنها انجام‌ شده‌اند و امیدواریم که بتوانیم این محصول راترویج دهیم و بازار خوبی برای گوگردمان ایجادکنیم. قابل‌ذکر است که هم‌اکنون بخش عمده گوگرد کشور به کشورهای هند و چین صادر می‌شود. 

مدیریت کربن
 
مدیریت کربن هم یکی دیگر از مباحث مشترک پژوهشگاه و شرکت ملی گاز است. امروزه بسیاری از افراد از مدیریت کربن اطلاع دارند و دلیل آن‌هم بروز مسائل و مشکلات در کشور و دنیا مانند گرم شدن جهانی، ریزگردها و آلاینده‌های مختلف است که این عوامل باعث اهمیت یافتن موضوع مدیریت کربن می‌شود.

موضوع مدیریت کربن در کشورهای دیگربا اهمیت بیش‌تری دنبال می‌شود که در گذشته این موضوع مغفول واقع‌شده بود در دهه 1380 وقتی این موضوع مطرح شد، برای تصویب آن با چالش‌های بسیار روبه‌رو بودیم و آن زمان این طرح در اولویت نبود و هزینه کردن برای آن چندان ضروری به نظر نمی‌رسید. 

دستاوردهای این طرح بسیار خوب بوده‌اند و این مسئله در جوامع بین‌المللی و داخلی بارها مطرح‌شده و همین باعث شده که دید افراد به این مسائل عوض شود و این مقولات جایگاه خوبی پیداکنند و اکنون با انجام پروژه‌هایی نظیر این مورد، توجه بسیاری از مراکز و دستگاه‌ها به این مسئله جلب شده و حرکت خوبی در کشور آغازشده است.
 
 اخیراً در شورای پژوهش گزارشی از این طرح ارائه شد و نتایج آن رضایت‌بخش و حاصل یک کار مشترک خوب بود و امروزه بسیاری ازدستگاه‌های خارج از وزارت نفت و درون آن از نتایجاین طرح به‌عنوان الگو استفاده می‌کنند.

انتهای پیام/