به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران قم، کاغذی را از روی زمین برمی‌دارد و به نوشته‌های آن نگاه می‌کند آهی می‌کشد با خود می‌گوید آیا می‌شود روزی من هم بتوانم بخوانم و بنویسم؟

هفتم دی‌ماه سال 57 بود که امام خمینی (ره) در پیامی خطاب به ملت ایران دستور تشکیل نهضت سوادآموزی را دادند، در بخشی از این پیام آمده بود «مایه بسی خجالت است که کسی در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه اسلام زندگی می‌کند که طلب علم را فریضه دانسته است، از نوشتن و خواندن محروم باشد.»

و در قسمتی دیگر ایشان می‌فرمایند: «برای این امر لازم است تمام بی‌سوادان برای یادگیری و تمام خواهران و برادران با سواد برای یاد دادن بپاخیزید و وزارت آموزش و پرورش با تمام امکانات بپاخیزد و از قرطاس بازی و تشریفات اداری بپرهیزد.»

اکنون سال‌هاست که مبارزه با بی‌سوادی از برنامه‌های اساسی کشور شده و آموزش سواد از اولویت‌های برنامه‌های توسعه ملی در دولت‌های مختلف بوده‌ است.

نهضت سوادآموزی استان قم از سال 61 به صورت رسمی فعالیت خود را شروع کرد و در سال‌جاری نزدیک به چهار هزار و 500 نفر را باسواد کرده است.

براساس برنامه پنجم توسعه تا سال 94 بی‌سوادی در گروه سنی 10 تا 49 سال باید به صفر برسد.

معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش قم ‌اعتقاد دارد برای رسیدن به این هدف نیاز به اطلاعات به روز استان و مشارکت مسئولان برای معرفی افراد بی‌سواد به این سازمان داریم.

محمدرضا قاسمی‌نیا می‌گوید: اگر اطلاعات از استانداری، مرکز آمار ایران، بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی و ... در مورد تعداد بی‌سوادن به نهضت سوادآموزی داده شود برای رسیدن به اهداف برنامه پنجم توسعه کمک بسیار خوبی خواهد بود.

وی با اشاره به مصوبه 595 شورای عالی انقلاب فرهنگی که در سال 58 به تصویب رسیده است، ادامه می‌دهد: طبق این مصوبه دستگاه‌های اجرایی موظف هستند تا پایان دوره برنامه پنجم توسعه به نقطه مطلوبی برسند.

معاون سوادآموزی اداره کل آموزش و پرورش قم از وجود 48 نفر از چهره‌های موفق خبر می‌دهد که در نهضت سوادآموزی تحصیل کرده و اکنون در سطوح بالای علمی قرار دارند.

معصومه قره‌داغی از افرادی است که تحصیلات خود را در سن 16 سالگی از نهضت سوادآموزی شروع کرده و هم‌اکنون مدرک کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دارد.

وی می‌گوید: قبل از انقلاب پدرم اجازه درس خواندن به من و خواهرانم نداد تا اینکه سال 61 در حالی که یک فرزند هم داشتم به نهضت رفتم.

قره‌داغی دوره تکمیلی و پنجم ابتدایی را در نهضت گذراند و پس از گذراندن دوره راهنمایی و دبیرستان در مدارس شبانه دیپلم گرفت و با یک وقفه هفت ساله در کنکور سراسری شرکت کرد.

وی می‌گوید: سال 77 در حالی که هفت فرزند داشتم کنکور دادم و در رشته تاریخ اسلامی دانشگاه باقرالعلوم قبول شدم و سال 82 از پایان‌نامه‌ام با موضوع «امام علی در سقیفه» دفاع کردم.

قره‌داغی در همان سال در رشته کارشناسی ارشد تاریخ اسلامی پذیرفته شد و موضوع پایان‌نامه کارشناسی ارشد وی «بررسی سقیفه در آثار مورخان فارسی زبان قرن هشت تا 10» بود.

او اکنون در دانشگاه علمی کاربردی مشغول تحصیل است و به‌ عنوان «معینه» در کاروان حج به بیان احکام حج برای بانوان می‌پردازد.

کامران پنام از دیگر افراد موفق است که در 13 سالگی به نهضت سوادآموزی رفت او که به دلیل زندگی در روستای صعب‌العبور از درس خواندن محروم شده بود از سال 68 در کنار کار شروع به درس خواندن کرد. پنام بعد از اینکه در رشته حسابداری مدرک کاردانی گرفت به تشویق دوستانش وارد حوزه علمیه شد.

وی می‌گوید: در زمانی که مشغول تحصیل در حوزه علمیه بودم احساس کردم توانایی انجام کارهایی همچون نویسندگی و تحقیقاتی را دارم و از پایه هشت طلبگی به سمت کارهای پژوهشی رفتم.

کتاب «چهره واقعی یهودیت و مسحیت» یکی از کتاب‌های حجت‌الاسلام پنام است که کتاب منتخب جشنواره علامه حلی حوزه‌های علمیه سراسر کشور انتخاب شد.

حجت‌الاسلام پنام هم‌اکنون مدیر گروه مسیحیت پژوهشکده باقرالعلوم قم است.

روح‌الله ذوقی هم معلولی است که تا 11 سالگی به مدرسه نرفت.

وی می‌گوید: در سال 71 با خرید ویلچر توانستم از محیط خانه خارج شوم و به سراغ جایی رفتم که خواندن و نوشتن را یاد بگیرم.

ذوقی با نهضت سوادآموزی آشنا می‌شود و با تمام سختی‌هایی که برای یک معلول وجود دارد مسیر با سواد شدن را طی کرد و به دلیل علاقه‌ای که به رشته علوم سیاسی داشت در همین رشته وارد دانشگاه شد و سال 87 مدرک کارشناسی خود را گرفت و اکنون نیز ترم سه رشته علوم سیاسی در مقطع کارشناسی ارشد است.

ذوقی چهره‌ای است که به عنوان حامی معلولان قم شناخته می‌شود.

زهرا سادات صدیقی یکی دیگر از سوادآموزان نهضت بوده که حالا در آموزش و پرورش معلم است. سال 63 او 18 ساله بود که در کلاس‌های نهضت سوادآموزی شرکت کرد و سال 78 نیز وارد دانشگاه شد.

او می‌گوید: سال 82 بعد از گرفتن مدرک کاردانی در همان رشته علوم تجربی در مقطع کارشناسی قبول شدم و حالا هم مشغول تحصیل مقطع کارشناسی ارشد در رشته علوم تربیتی و برنامه‌ریزی درسی هستم.

صدیقی نزدیک به هفت سال آموزشیار نهضت سوادآموزی بوده است. از او تفاوت تدریس در آموزش و پرورش و نهضت را می‌پرسیم و وی هم می‌گوید: در نهضت معلم تابع دانش‌آموز است و آموزشیار باید با توجه به منابع و زمان هماهنگ با کلاس باشد.

وی ادامه می‌دهد: آموزشیار باید حداقل 10 بی‌سواد پیدا کند تا کلاس تشکیل شود اما حفظ این تعداد تا پایان دوره تحصیلی مهم است و گاهی کلاس‌ها چند ماه بعد از تشکل منحل می‌شوند.

صدیقی یکی از بهترین خاطرات سال‌های آموزشیاری را مربوط به خانمی 73 ساله می‌داند که با توجه به علاقه‌ای که داشت در کلاس سوم ثبت‌نام کرده بود.

وی می‌گوید: این خانم که همسر یکی از علمای معروف قم بود به دلیل لرزش دست برای املا نوشتن مشکل داشت به همین دلیل در زمان نوشتن من دستم را روی دستش می‌گذاشتم تا لرزش دست کمتر شود و با این کار آرامش عجیبی به من دست می‌داد که بعد از سال‌ها هنوز فراموش نکرده‌ام.

31 سال از فرمان امام خمینی برای تشکیل نهضت سوادآموزی و شعار «ایران را مدرسه کنیم» گذشته است و درصد بی‌سوادی از 52,2 دهم در سال 5 به 15,4 درصد در سال 85 رسیده است اما با این حال هنوز به نقطه مطلوب یعنی به صفر رسیدن بی‌سوادی در کشور نرسیده‌ایم ولی امیدواریم با همکاری مسئولان و سازمان‌ها تا رسیدن به این هدف، چند گام دیگر فاصله نباشد./س

گزارش: سعیده سخایی