از کودکی خاطرم هست خانمی که در بالا‌ترین نقطه مجلس نشسته بود با خضوع و سادگی ابیاتی دلنشین را در مدح ائمه اطهار(ع) می‌خواند و سایر بانوان از صمیم قلب همراهی‌اش می‌کردند.

اما امروز در برخی محافل شاید سادگی جای خود را به برخی تشریفات و آداب غیر ضروری داده باشد به نحوی که این فرعیات اصل جلسه را تحت تاثیر قرار می دهدو بدتر از آن اینکه در این محافل گاهی به نکته هایی اشاره می شود که چندان سند موجهی ندارد.

لزوم استفاده از متون مستند در روضه خوانی بانوان

مسئول بخش خواهران سازمان تبلیغات اسلامی استان قم در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در حوزه مداحی بانوان متأسفانه آسیب‌هایی مشاهده می‌شود، گفت: این ِآسیب‌ها به جای ترویج و تبلیغ فرهنگی دینی و اسلام عزیز خود دارای بار منفی است و گاهی موجب ایجاد تفکراتی می‌شود که مستمعین تصویر نادرستی از دین به دست می آورند.

اشرف یوسفی ادامه داد: یکی از مهم‌ترین این آسیب‌ها این است که بانوان مداح از روضه‌ها و متن‌هایی که چندان مستند نیستند استفاده می‌کنند، این افراد در اکثر موارد تنها تلاش دارند تا بر محور شور مجلس سخن بگویند و این موجب دور شدن از متون و بیان رویدادهای مستند می‌شود.

مداح باید مطالعه دقیق داشته باشد

همچنین خانم حاجیان که هم اکنون در عرصه سخنرانی و مداحی و تبیین مسائل دینی فعالیت می‌کند، درگفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: به نظر بنده هر تبلیغ و مداحی باید با آگاهی و مطالعه همراه باشد.

وی گفت: مداحان باید دوره‌های مقتل‌ها را پشت سر بگذارند و هدف سیدالشهدا(ع) را مد نظر داشته باشند، نباید اینگونه باشد که فردی صرف داشتن صدای خوب یا خرید یک دستگاه بلندگو، خودش را مداح بداند.

این کار‌شناس و سخنران در حوزه مسائل دینی افزود: بنده حتی صرف شرکت در کلاس‌های مداحی را کافی نمی‌دانم و اعتقاد دارم که فرد باید با مباحث اسلام آشنا باشد و آنها را درک کند تا بتواند از ائمه اطهار(ع) و خاندان رسول الله(ص) صحبت کند.

مداحان نباید به صرف مداح بودن به بیان احکام و سخنرانی بپردازند

مسئول بخش خواهران سازمان تبلیغات اسلامی استان قم تصریح کرد: مشکل بزرگ دیگر این است که برخی بانوان مداح که تجربه یا علمی در زمینه سخنرانی یا بیان احکام ندارند به صرف مداح بودن دست به این کار می‌زنند، این درحالی است که احکام را تنها افرادی می‌توانند بیان کنند که حداقل دارای سطح 2 حوزه باشند.

وی گفت: برخی از افراد از روی کتاب‌های توضیح المسائل سخنرانی می‌کنند یا چون آشنایی کاملی از ائمه ندارند گاهی از سوی این بزرگواران مسائل فقهی و احکام را بیان می‌کنند که ممکن است صحت نداشته باشد.

یوسفی تاکید کرد: ما شاهد هستیم که مداحان آقا صرفا مداحی می‌کنند از بیان احکام یا سخنرانی خودداری می‌کنند اما متاسفانه بانوان این را رعایت نمی‌کنند و گاهی احکام را هم بیان می‌کنند.

وی با بیان اینکه رسانه‌ها و رسانه ملی می‌تواند در زمینه آسیب‌شناسی مداحی بسیار کمک کنند، گفت: همچنین توصیه می‌شود که مردم در درجه اول از مبلغان و کسانی که آموزش دیده‌اند و امکان بدعت گذاری ندارند دعوت کنند و یا اگر این شرایط مهیا نیست، از مداحانی دعوت شود که صرفا مداحی انجام داده و اقدام به سخنرانی و بیان احکام نکنند.

رفتار‌ها، حرکات و کلماتی که در شأن مجالس اهل بیت(ع) نیست

یوسفی با بیان اینکه برخی رفتار‌ها نه تنها موجب شادی دل ائمه(ع) نمی‌شود، گفت: حتی ممکن است برخی سخنان، رفتار‌ها و حرکات موجب ناراحتی ائمه به خصوص امام عصر(عج) شود.

این کار‌شناس فرهنگی تاکید کرد: هم در برخی عزاداری‌ها و هم در برخی مولودی‌ها گا‌ها سخنان و حرکاتی دیده می‌شود که به دور از شأن ائمه اطهار(ع) است، گاهی مشاهده می‌کنیم که به جای انجام شادی یا عزاداری حلال، اعمالی خلاف شرع انجام می‌شود.

وی تصریح کرد: مداحان الگوی بسیاری از مردم هستند و گفتار و رفتار آن‌ها مورد نظر و توجه مستمعین است، بنابراین باید در شأن اسلام و ائمه اطهار(ع) رفتار کنند.

یک کار‌شناس و سخنران در حوزه مسائل دینی نیز با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین آسیب‌های حوزه مداحی به صورت عام و مداحی بانوان به صورت خاص قرائت هر شعر و مطلبی در مجالس عزاداری یا مولودی و عروسی است، گفت: برخی از این افراد توجه نمی‌کنند که در چه جایگاهی از جامعه هستند و چگونه می‌توانند الگوی مردم باشند، مداحان باید مراقب رفتار و اعمال خود بوده و بدانند در مجالس چه عزیزانی در حال خدمت هستند.

نرخ‌هایی که هر روز وزنشان بیشتر می‌شود

مسئول بخش خواهران سازمان تبلیغات اسلامی استان قم اخذ مبالغ گزاف توسط بانوان مداح را از مشکلات و آسیب‌های دیگر این مسئله دانست و گفت: ما روایت داریم که اگر دین منبع معاش و کسب درآمد شود آتش است.

یوسفی با تاکید بر اینکه مبلغ دریافتی برای خدمت به ائمه(ع) و مجالس آنها را نمی‌توان تعیین کرد، گفت: شأن این مجالس بسیار بالا است و تعیین نرخ کار درستی نیست، البته گرفتن مبلغ نفی نمی‌شود اما تعیین مبالغ گزاف به شدت رد می‌شود.

یک کار‌شناس و سخنران در زمینه مسائل دینی نیز اظهار داشت: حدیثی از اباعبدالله(ع) نقل شده که می‌فرمایند برخی به واسطه ما فقط مال به دست می‌آورند و از این راه کسب معاش می‌کنند، یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها و خطرات مداحی بانوان در حال حاضر تعیین نرخ‌های آنچنانی است.

حاجیان ادامه داد: ناراحت کننده است که سیدالشهدا(ع) شهید شدند که ما فقط به کسب درآمد فکر کنیم و تنها با یک صدای خوب و استفاده از یک دستگاه مصنوعی بتوانیم نرخ‌های بالا تعیین کنیم.

وی با بیان اینکه تعیین نرخ کار مناسبی نیست و هرچه مردم اهدا کردند کافی است، گفت: یک مداح خانم باید در عین حال که دیگران را به برخی امور نصیحت می‌کند خود نیز عمل کننده احکام خدا باشد که رعایت مسائل اخلاقی و حجاب از مهم‌ترین این احکام است.

این کار‌شناس دینی تاکید کرد: یک مداح خوب باید مطالعات دقیقی داشته باشد و به مسائل و مقاتل عاشورا تسلط داشته باشد و از مشخص کردن نرخ برای خدمت به خاندان رسول الله(ع) صرفه نظر کند و هرچه خدا روزی کند آن کافی است.

لزوم ساماندهی مداحان و تشکیل پرونده برای آنها

مسئول بخش خواهران سازمان تبلیغات اسلامی قم با بیان اینکه سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان یک نهاد انقلابی تلاش دارد تا وارد این مسائل شود، گفت یکی از ماموریت‌های اصلی این سازمان اجرای طرح ساماندهی و آموزش مداحان است تا از لحاظ فکری و علمی تغذیه شوند.

وی با تاکید بر اینکه درحال حاضر تعداد 500 بانوی مداح شناسایی شده‌اند و برایشان پرونده تشکیل شده است، گفت: از این افراد مصاحبه‌هایی انجام می‌شود و سپس سطح بندی می‌شوند تا در کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی شرکت کنند./س

محدثه نجف زاده