به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران مشهد آنچه از تاریخ کهن ایران نمایان است منطقه فعلی قوچان است که توسط دلیران پارسی متمدن گردیده و به تشکیل امپراتوری ((یوئه چری)) می‌انجامد، جزو یکی از دولتهای مقتدر آن زمان بوده که نام دو هزار سال قبل آن ((آساآک)) یا ((آرسکا)) بوده و در طی دورانهای تاریخی مقر تمدن ((خبوشان)) نامیده می‌شد که در حال حاضر از آن به نام ((قوچان قدیم)) یاد می‌شود.

شهر مرکزی قوچان در ۱۰ کیلومتری قوچان قدیم (شهر عتیق) واقع شده و فاصله آن تا مشهد حدود ۱۳۰ کیلومتر و تا باجگیران (مرز ایران و ترکمنستان) ۸۴ کیلومتر است و تا مرز کشور ترکمنستان (عشق آباد) ۱۱۸ کیلومتر می‌باشد و دارای دو بخش مهم: بخش مرکزی - بخش باجگیران است. جمعیت شهر۱۰۱۳۱۳ نفر و روستا۸۳۶۳۵ نفر، بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال۱۳۸۵ می‌باشد. در حال حاضر جمعیت کل شهرستان قوچان ۱۸۶۲۰۲ نفر می‌باشد. وسعت قوچان حدودا ۵۲۳۴ کیلومترمربع می‌باشد.

مردم قوچان بطور کلی به سه دسته فارس، ترک، کرد(کرمانج) تقسیم می‌شوند که اکثریت با فارس زبانان می‌باشد(حدود نیمی از جمعیت) تیره فارس زبانان بازمانده‌های اقوام پارتی ساکن این منطقه هستند وگویشی نزدیک به تاتی دارند. تیره ترکان شامل قوم بیات و قوم افشار می‌شوند که جندین قرن پیش از آناتولی به این منطقه کوچ کرده‌اند. تیره کرد یا کرمانج که شامل ایل‌های بزرگی چون ایل قاچکانلو،ظفرانلو، بیچرانلوو... می‌شوند زمان شاه عباس یکم از حوالی کردستان ترکیه امروزی به منظور مقابله با ازبکان به این منطقه کوچانده شده‌اند. البته اقلیت‌هایی ازترکمن‌ها،ارمنی‌ها، مازنی‌ها، بلوچ‌ها،آذری‌ها وحتی اعراب در شهر وجود دارند.

شهرستان قوچان بواسطه وجود ارتفاعات و دره‌های متعدد و چشمه‌های فراوان از پوشش گیاهی متنوعی برخوردار است و در هر حوضه گیاهان خاصی وجود دارد، شقایق و لاله وحشی از گلهای فراوان کوهستانها و جلکه‌های قوچان است. گیاهانی با نامهای محلی مانند: چریش، زیانی گزی و کنگر محلی در کوهستانهای قوچان فراوان و مورد استفاده‌است.

در کوههای شمالی قوچان خصوصا در منطقه حفاظت شده، قوچ، میش و بز کوهی یافت می‌شود. شهرستان قوچان بواسطه وجود ارتفاعات کوههای هزارمسجد، آلاداغ، شاه جهان در تابستان معتدل و در زمستان بسیار سرد است.

دره‌های کوههای این ناحیه پوشیده از نباتات مختلف بوده و برای دامداران محلی مطلوب است.

موقعیت کشاورزی قوچان بسیار مشهور بوده بطوریکه قوچان را خمیرخانه یا انبار گندم خراسان لقب داده بودند. در قوچان غلات بطور عمده گندم، جو، ذرت، عدس و گیاهانی از قبیل منداب، کنجد و گرچک بخوبی بعمل می‌آید. قوچان دارای تاکستانهای بسیار است و باغاتی از قبیل زردآلو، گوجه، شفتالو، سیب و به در جای جای این شهر به وفور به چشم می‌خورد.

در این حوزه به منظور حفاظت باغات از سرمای زمستان معمولا تاکها را در پایان پاییز به زیر خاک می‌خوابانند و در اوایل بهار بمحض جوانه زدن از خاک خارج می‌نمایند و همانگونه که در نشریه عمرانی منطقه خراسان آمده‌است قوچان از نظر کشاورزی و حاصلخیزی و همچنین از لحاظ محصول غله در بین شهرهای شمال خراسان از همه معروفتر می‌باشد.

وسعت کل زمینهای قابل کشت ۲۶۶۷۸۵ هکتار و وسعت کشت آبیش ۱۵۷۵۵۸ هکتار است. سطح کل مراتع ۲۵۶۶۱۵ جمعیت شاغل در بخش کشاورزی به کل جمعیت ۴۱/۵ درصد و نسبت سطح زیر کشت به مساحت کاربری اراضی ۲۵ درصد دارای ۴۵ حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق، ۱۴۰ رشته قنات دایر و ۱۱۶ چشمه سار و ۲۳ رود فصلی و دائمی است. ۹۵ درصد خاک از نوع شیرین و ۵ درصد خاک شور است. پوشش طبیعی این ناحیه حدود ۲۸۰/۰۰۰ هکتار است که شامل ۲۰ درصد مرتع و ۳ درصد جنگل و درختهای ارس و ۶۲ درصد زمینهای زراعتی است گندمهایی که در منطقه قوچان بعمل می‌آید عبارتند از انواع ارقام فرانسوی - الموت - بزستایا - کرج یک - روشن - سبلان - سرداری که بیشتر در مناطق کوهپایه کشت می‌شود.

در قوچان غلات به صورت آبی و دیم کشت می‌شود و محصول آن از لحاظ کمیت و کیفیت قابل توجه‌است. شهرستان با تنوع کشت زراعی ۲۹ نوع و تنوع باغات ۱۷ نوع، رتبه اول و دوم در کشت علوفه غلات، سیب زمینی، حبوبات و انگور و گردو را در استان داراست و در جمع تولید ردیف هفتم از شهرستانهای استان را دارد./س