مجله شبانه باشگاه خبرنگاران:از آزادشهر که وارد جاده خوش ییلاق شوید و از زمین های پلکانی که شالیزارهای روستائیان است بگذرید باید در سه راهی تیل آباد از جاده اصلی جدا شده و از اینجا به سمت شرق ادامه مسیر دهید. از روستاهای کاشیدار و وامنان می گذرید و به روستای نراب خواهید رسید.
در روستای نراب استان گلستان کوهپیمایی را آغاز خواهید کرد. نراب در کنار دره ای واقع شده که رودخانه اي از آن می گذرد. در آن سوی دره بلافاصله وارد روستای دیگری می شوید با نام گلستان که در استان سمنان واقع شده است! این دره و رودی که درون آن جاری است مرز طبیعی ملموسی است که استانهای گلستان و سمنان را از یکدیگر جدا می کند.
حرکت از ارتفاع 1490 متر در روستای نراب شروع می شود و مقصد قله مرکوه در ارتفاع 2471 متر است و از آنجا روی خط الرأس بوقوتو مسیر را تا روستای ترسه ادامه دهید هرچند بهتر است یک فرد راهنما همراه شما باشد.
تماشای کوهستان لایه لایه و قله نیل کوه زیبا در انتها با طیفی آبی رنگ آرامشی دوچندان به شما می دهد. مرکوه مختصر شده مرتع کوه یا کوهی که روی آن مرتع وجود دارد است و دلیل آن هم مرتع وسیع و مسطحی است که روی این قله وجود دارد. با هر گام و یک نگاه به جلو، تیغه بوقوتو بیشتر خودنمایی می کند .
در مورد وجه تسمیه بوقوتو آنچه مردم محلی می گویند این است که این کلمه به معنای به باغ داخل (!) یا به باغ تو (!) است. این کوهستان زیبا و تمیز چندان شناخته شده نیست. نه مسیر معروف کوهنوردان است و نه مقصد همیشگی گردشگران . کمی آن طرف تر قله فرعی سلطان بوقوتو روی این خط الرأس قرار دارد که ارتفاعی پائین تر از خان بوقوتو دارد. قلهای پائیزی ناظر بر دشتهای گلستان و سمنان زیر پای شماست و همچنان هزاران رنگ پائیز صدایتان می زند. از روی قله هرجا را که بنگری، رنگ است و رنگ است و رنگ و طبیعت فریاد می زند که اکنون پائیز است.
گفته میشود کوهستان بوقوتو منطقهای باستانی و تاریخی است. قبل از قله خان بوقوتو آثاری از بنایی آجری در زیر خاک دیده میشود که با حفاریهای غیر مجاز نمایان شده است. زندان، قلعه و دژ نظامی و... گمانه زنی هایی است که در مورد این آثار میشود، اما متأسفانه هنوز کاوش علمی در اینجا انجام نشده است.
مسیر بازگشت از قله، پاکوب مشخصی ندارد و این بدین معنی است که همراه نداشتن راهنما می تواند بسیار خطرناک باشد چراکه از هر طرف با صخره های بلند و تیغه ای روبه رو خواهید شد.
آذر اوج این تابلوی طبیعی و بی نظیر است، هوا در اینجا کمی سرد است اما گرمای در آغوش گرفتن طبیعت، لذتی دارد که تا دیر نشده باید آنرا در این منطقه چشید.