چرا قیمت مسافرت هوایی بالا رفت؟
همزمان با تغییرات نرخ ارز در بازار داخلی و پایان دوران سوخت ارزان و یارانه ای برای ایرلاین ها، دور جدید افزایش قیمت بلیط پروازهای داخلی و خارجی از راه رسید و افزایش 60 تا 100 درصدی را در این بخش برجای گذاشت.
به گزارش خبرنگار بازار باشگاه خبرنگاران پرونده اولین خبرها از احتمال افزایش قیمت بلیط هواپیما تا زمانی تصویب و
ابلاغ کمتر از 3 ماه طول کشید و پرونده آن با 65 درصد افزایش قیمت در بخش
داخلی و 100 درصد رشد قیمت در پروازهای خارجی بسته شد.رییس سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به تغییرات نرخ ارز گفت: اگر
نرخ سوخت برای ایرلاین ها 200 تومان آن زمان باقی بماند، نرخ ها تا 50
درصد بالا خواهد رفت.در صنعت هوایی وضعیت به گونه ای است که شرکت ها
شدیدا نیازمند ارز هستند و ملاک اصلی برای تعیین قیمت بلیت و هزینه
شرکت‌ها، هزینه‌های ارزی آنها است.
منطق افزایش قیمت بلیطقیمت ارز امسال برای شرکت های هواپیمایی در بهترین حالت، برابر با نرخ ارز مبادله ای بوده و در بدترین شرایط از نرخ ارز آزاد ( تا سه برابر نرخ مرجع) تبعیت کرده است. در این شرایط تغییر قیمت بلیط اجتناب ناپذیر شده بود.البته پیشنهاد تغییر قیمت بلیط در حد همان 50 درصد هم منوط به عدم تغییر قیمت سوخت شد. مساله ای که با اظهارنظرهای وزیر نفت در روزهای گذشته شکل دیگری به خود گرفته است.از طرف دیگر، شرکت های هواپیمایی معتقد بودند درآمد این شرکت ها از محل فروش بلیط به هیچ وجه کفاف هزینه های آن ها را نمی دهد و برای اینکه به نقطه سربه سر برسند با تا 75 درصد به قیمت ها اضافه شود.
سیروس باهری، مدیرعامل ایران ایرتور در مصاحبه ای اوایل ماه جاری گفت که هزینه هر نفر ساعت پرواز 120 هزار تومان است اما تنها 52 هزار تومان آن از مسافر دریافت می شود.
از طرف دیگر، افزایش نرخ ارز، نه تنها اثر خود را بر هزینه شرکت ها بر جای گذاشت که تقاضای سفر را برای برخی مسیرها به پایین تر از حداقل لازم رساند و برخی پرواز ها را «کنسل» کرد.
لغو برخی پروازها از سوی یکی دو شرکت هواپیمایی به مقصد ترکیه نمونه بارز آن است. هزینه های سفر برای مسافران از محل نوسان نرخ ارز به بالاترین سطح خود رسیده و این موضوع باعث کاهش 30 تا 40 درصدی مسافران در برخی خطوط هوایی خارجی شد.
500 میلیارد دلار ارز مورد نیاز صنعت هواپیمایی کشور، مبلغی نبود که خرید آن از بازار آزاد برای ایرلاین ها تفاوتی نکند. آن ها خیلی زود به این مساله واکنش نشان دادند تا اینکه بانک مرکزی آن ها را از بازار آزاد روانه اولویت ششم و اتاق مبادلات ارز کرد تا 2500 تومان به ازای هر دلار بپردازند. مبلغی که تا سال قبل تنها 1050 و سپس 1226 بود.
آنچه باید اتفاق می افتاد، افتاد و 16 آذر قیمت بلیط هواپیما برای پروازهای داخلی 65 درصد افزایش یافت، تا نه 50 درصد مطرح شده در ابتدای چانه زنی ها مصوب شود و نه 100 درصد اعلام شده پس از آن.
افزایش قیمت ها با افزایش قیمت سوخت
با این حال، چند روز پیش، رستم قاسمی، وزیر نفت در مراسم رونمایی از کارت جدید سوخت، حاوی اولتیماتومی برای ایرلاین ها بود.قیمت سوخت در پروازها به سطح بین المللی نزدیک شد تا گامی در جهت اجرای قانون برنامه پنجم توسعه برداشته شود. این اقدام، تمرینی است برای شرکت های هواپیمایی تا خود را با رقابت در عرصه اقتصاد و البته افزایش هزینه های جاری خود وفق داده و در جهت افزایش بهره وری و کاهش هزینه ها گام بردارند. رستم قاسمی گفته بود که قیمت سوخت برای هواپیما در کشورهای همسایه بیش از 6000 تومان است اما این نرخ در ایران بسیار پایین است. با این حال، این پایان ماجرای افزایش قیمت بلیط های پروازی نبود، نرخ بلیط برای پروازهای خارجی هم 105 درصد رشد را تجربه کرد تا به بیش از دوبرابر خود برسد. این افزایش که از محل تعیین قیمت ها بر اساس ارز مبادله ای صورت می گیرد گفته شده که به صورت هفتگی ممکن است افزایش یا کاهش ناچیز داشته باشد.در واقع، تفاوت سطح خدمات و هزینه ها در شرکت های هواپیمایی با آنچه در دنیای واقعی حمل و نقل جهانی صورت می گیرد باعث شد تا گامی به سمت استانداردسازی این صنعت برداشته شود. در این زمینه بالارفتن قیمت بلیط ها در اثر افزایش قیمت سوخت اقدام منطقی به نظر می رسد.
نرخ های خارجی چه تغییری کرد؟
به طور مثال پرواز رفت و برگشت تهران – استامبول – فرانکفورت 1150 دلار بوده و هست اما با توجه به اعمال نرخ دلار 2492 تومانی نرخ خرید این بلیت 105 درصد افزایش می‌یابد که این افزایش نرخ‌ها از 24 آبان اعمال شده و بلیت‌ها با نرخ جدید فروخته می‌شود.
همچنین نرخ بلیت پرواز دو طرفه دوبی – تهران – دوبی با شرکت امارات ایر، 401 دلار است که با نرخ ارز قبلی 512 هزار تومان بود اما از چهارشنبه به یک میلیون و دو هزار تومان افزایش یافته است.
این شرکت همچنین بلیت رفت و برگشت تهران – دوبی – لندن را دو میلیون و 660 هزار تومان می‌فروشد در حالیکه پیش از این نرخ این بلیت یک میلیون و 330 هزار تومان بود.
امارات ایر بلیت دو طرفه یک میلیون و 470 هزار تومانی تهران – دوبی – پکن را به دو میلیون و 942 هزار تومان افزایش داده است.
نرخ بلیت دو طرفه تهران – دوبی – کوالالامپور 998 هزار تومان بوده که در جریان افزایش جدید، یک میلیون و 997 هزار تومان فروخته می‌شود.
ترکیش ایر بلیت رفت و برگشت مسیر تهران – میلان – تهران را که یک میلیون و 350 هزار تومان بود چهارشنبه تا دو میلیون و 600 هزار تومان افزایش داد اما از آنجا که می‌خواست در جریان رقابت باشد و مشتری‌های خود را از دست ندهد امروز نرخ این بلیت را تا یک میلیون و 730 هزار تومان کاهش داده است.
بیشترین نرخ بلیت در شرکت‌های هواپیمایی اروپایی مربوط به لوفتهانزا است که تهران – فرانکفورت – تهران و برعکس را پنج میلیون تومان می‌فروشد اما به گفته مسوولان فروش آژانس‌ها خریدار ندارد.
شرکت‌های هواپیمایی اتریشی نیز در روند خود تغییری ایجاد نکرده‌اند و همچنان بلیت‌ها را با همان قیمت و با کردیت کارت‌های خارجی به فروش می‌رسانند.
این مساله، تاثیر فراوانی بر میزان مسافران شرکت های هواپیمایی خواهد گذاشت و در کنار رقابتی که این شرکت ها با هم دارند، بعید به نظر می رسد سودآوری زیادی نصیب این شرکت ها بکند. کاهش قیمت بلیط ها به دلیل شرایط رقابتی ایجاد شده میان ایرلاین ها در کنار افزایش قیمت ها از ناحیه دلار مبادلاتی، تا حدودی همدیگر را خنثی کرده و کاهش تقاضا هم به عنوان عامل دیگر، نقش مهمی در اقتصاد سفرهای خارجی شرکت های هواپیمایی بازی می کند. با این اقدامات، بهره وری در شرکت های هواپیمایی، کاهش هزینه ها و استانداردسازی سفر یک گام به سطح بین المللی خود می رسد.
